Մուշեղ Ա Բագրատունի
Մուշեղ Ա (անհայտ[1] - 984[1], Կարս, Կարսի թագավորություն[1]), Կարսի թագավորության հիմնադիրը 963 թվականից։
Մուշեղ Ա Բագրատունի | |
|---|---|
| Ծնվել է՝ | անհայտ[1] |
| Մահացել է՝ | 984[1] |
| Վախճանի վայր | Կարս, Կարսի թագավորություն[1] |
| Երկիր | Կարսի թագավորություն |
| Տոհմ | Բագրատունիներ[1] |
| գերիշխան | |
| Հայր | Աբաս Ա[1] |
| Մայր | Անանուն Բագրատունի |
| Երեխաներ | Աբաս Բագրատունի |
Աբասի (928-953) որդին և Աշոտ Գ Ողորմածի եղբայրը։ Իրեն թագավոր է հռչակել, երբ Աշոտ Գ Ողորմածը 961 թվականին Բագրատունյաց թագավորության մայրաքաղաքը տեղափոխել է Անի, իսկ Մուշեղ Ա-ին նշանակել Կարսի և նրա գավառի կառավարիչ։
Աշոտ Գ Ողորմածը Մուշեղ Ա-ի թագավորությունը ճանաչել է որպես իրեն ենթակա իշխանություն։ Աշոտ Գ Ողորմածի մահից (977) հետո Մուշեղ Ա-ն հավակնել է Բագրատունյաց շահնշահ (արքայից արքա) տիտղոսին, բայց Անիի ավագանին գահ է բարձրացրել մահացած թագավորի որդուն՝ Սմբատ Բ-ին։ Վերջինիս և Մուշեղ Ա-ի միջև վեճ է ծագել Աղտոձորի կարևոր լեռնանցքի և Շատիկ սահմանային ամրության համար, որը սակայն Դավիթ Կյուրոպաղատի միջնորդությամբ լուծվել է խաղաղ ճանապարհով։ Սմբատ Բ-ի դեմ Մուշեղ Ա-ն պատերազմի է հրահրել Դվինի ամիրա Սալարյան Աբուլ-Հայջային, սակայն վերջինս պարտություն է կրել Անիի մատույցներում։ Մուշեղ Ա-ն հավակնել է նաև Փառիսոսի թագավորության գահին, որի ապագա ժառանգն իր կինն էր՝ Սահակ Սևադայի դուստրը։
Ընտանիքը խմբագրել
Մուշեղ Ա Բագրատունին ամուսնացել էր Գարդմանի իշխան Սահակ Սևադայի դստեր հետ։ Ունեցել են մեկ որդի՝
- Աբաս Բագրատունի (ծն. թվ. անհայտ - 1029), Կարսի թագավոր (984-1029)[2].
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Աղբյուրներ խմբագրել
- «Պատմագիտական ուսումնասիրություններ», Նիկողայոս Ադոնց, Հատոր Ա, Երևան, 2006, էջ 518
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 81)։ 
|