Մոլետայի աստղադիտարան
Մոլետայի աստղադիտարան (լիտ.՝ Molėtų astronomijos observatorija, աստղադիտարանի կոդը` — «152»), աստղադիտարան Լիտվայի Մոլետայ շրջանի Մոլետայ քաղաքից 10 կմ հեռավորության վրա։ Հիմնադրվել է 1969 թվականին։ Աստղադիտարանը ենթարկվում է «Լիտվայի տեսական ֆիզիկայի ինստիտուտին»։
| Մոլետայի աստղադիտարան | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | աստղագիտական աստղադիտարան |
| Կառավարող | Vilnius University Institute of Theoretical Physics and Astronomy? |
| Աստղադիտարանի կոդ | 152 |
| Երկիր |  Լիտվա |
| Վայր | Molėtai District Municipality? |
| ԲԾՄ | 200 ± 1 մետր |
| Կայք | mao.tfai.vu.lt |
 Molėtai Astronomical Observatory Վիքիպահեստում | |
Պատմություն խմբագրել
Մոլետայի աստղադիտարանը Վիլնյուսի աստղադիտարանի (1753—1883 գտնվել է Վիլնյուսի համալսարանի տարածքում, իսկ 1922 թվականից Պարկ Վինգինսում) իրավահաջորդը։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Վիլնյուսի լույսերը այնքան էին խանգարում դիտարկումներին, որ որոշում կայացվեց տեղափոխել աստղադիտարանը ավելի մութ երկինքով տարածք, 70 կմ հյուսիս Վիլնյուսից։ 1969 թվականին բացվեց Մոլետայի աստղադիտարանը։
Աստղադիտարանի գործիքներ խմբագրել
- 25-սմ աստղադիտակ - տեղադրվել է 1969 թվականին, ապա 1975 թվականին փոխարինվել АСТ-452 աստղադիտակով
- АСТ-452, մենիսկային Մակսուտովի համակարգի աստղադիտակ (D = 350/510 մմ, F = 1200 մմ), տեղադրվել է 1975 թվականին
- 63-սմ Կասսգրեյնի անտեննա (D = 628 մմ, F = 10 000 մմ), տեղադրվել է 1974 թվականին
- 165-սմ Ռիչի-Կրետյենի համակարգի աստղադիտակ (D = 1650 մմ, F = 19 680 մմ), տեղադրվել է 1991 թվականին
Հետազոտության ուղղություններ խմբագրել
- Աստղերի լուսաչափություն
- Աստղերի աստղագիտություն
- Գալակտիկաների աստղագիտություն
- Էկզոմոլորակներ
Հիմնական նվաճումները խմբագրել
- Վիլնյուսյան լուսաչափական համակարգ — յոթգույն լուսաչափական համակարգ (նախագծվել է XX-րդ դարի 60-ական թվականներին)
- Հայտնաբերվել են 170 աստերոիդներ[1]
- 2010 թվականին հայտնաբերվել է 2010 BT3 Երկրին մոտեցող աստերոիդը[2]
- Մի քանի գիսաստղերի հայտնաբերում
Հետաքրքիր փաստեր խմբագրել
- Աստղադիտարանի տարածքում է տեղակայված «Լիտվայի էթնոտիեզերագիտական թանգարանը»[3]։
- 165-սմ աստղադիտակը ամենամեծն է Հյուսիսային Եվրոպայում (ներառյալ Մեծ Բրիտանիան)։
- Աստղադիտարանի պատվին է անվանվել (124192) Մոլետայ աստերոիդը[4]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Minor Planet Discoverers
- ↑ 2010 BT3 հայտնաբերում // Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Lietuvos Etnokosmologijos muziejus — «Էթնոտիեզերագիտական թանգարան» Արխիվացված 2014-04-25 Wayback Machine(լիտվ.)(ռուս.)
- ↑ IAU. «124192 Մոլետայ աստերոիդի անվանումը». Վերցված է 6 հունվար 2019-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Molėtai Astronomical Observatory // way2lithuania.com
- Astronomical Activities in Lithuania
- Molėtai Observatory
Փոքր մոլորակների կենտրոնի կայքում աստղադիտարանի կատարած դիտարկումները