Մշկընկույզ
| Մշկընկույզ | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Գիտական դասակարգում | ||||
|
||||
| Լատիներեն անվանում | ||||
| Myrīstica
|
Մշընկույզ կամ մշկընկույզի ծառ, (լատին․՝ Myrīstica), մշկընկույզի ընտանիքին պատկանող մշտադալար երկտունկ ծառ[1]։ Հին Աշխարհի արևադարձային գոտիներում գոյություն ունի 10 տեսակ։
Նկարագրություն խմբագրել
9-12 մ բարձրությամբ, մշտադալար, ոչ մեծ, լայնասաղարթ ծառ։
Տերևները հաստամաշկ են, էլիպտիկ երկարավուն ձևով, ամբողջաեզր, մինչև 13 սմ երկարությամբ։ Տերևի սկավառակի վերևի կողմը փայլուն է, մուգ կանաչ, իսկ ներքևինը՝ կաթնագույն։ Տերևները դասավորված են ըստ հերթականության։ Ծաղիկները բաց դեղնավուն, հոտավետ են։ Պտուղը՝ կորիզապտուղ, 6-9 սմ երկարությամբ, դեղին, մսավուն պտղապատյան, պարունակում է խոշոր սերմեր։
Տարածված է խմբագրել
Հայրենիքը Մոլուքյան կղզիներ, մշակույթում՝ ողջ աշխարհի արևադարձային շրջաններում։ Մշկընկույզի աճեցման ամենագլխավոր կենտրոններից մեկը Ռուն կղզին էր։
Բաղադրություն խմբագրել
Մշկընկույզի բաղադրության մեջ են մտնում էլեմիցին - 0,35 %, միրիստիցին - 1,05 %, աֆրոլ - 0,195 %, մեթիլէվգենոլ- 0,09 %, մեթիլզոէվգենոլ- 0,055 %։
Մշկընկույզի մեջ պարունակող նյութերն արբեցնող արդյունք են ունենում։
Օգտագործում խմբագրել
Համեմունքների գլխավոր աղբյուրը մշկընկուզենի անուշաբույր (լատին․՝ Myristica fragrans): Մշկընկույզի սերմերը և չորացրած նախասերմերն ունեն դառնավուն համ և յուրօրինակ համ։ Մշկընկույզն օգտագործվում է խոհարարության մեջ և սննդի արտադրության մեջ, ինչպես նաև եթերային յուղեր ստանալու համար, որոնք օգտագործվում են բժշկության, օծանելիքների, արոմաթերապիա և ծխախոտի արտադրության մեջ։
Մշկընկույզի եթերային յուղ խմբագրել
Մշկընկույզի եթերային յուղերը ստանում են շոգեմշակման եղանակով մաքրված ընկույզից։ Այդ եթերային յուղերն օգտագործվում են սննդի արդյունաբերության, օծանելիքի արտադրության, բժշկության և արոմաթերապիայի մեջ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Myristica на сайте The Plant List.
Գրականություն խմբագրել
- The wealth of India, v. 6, New Delhi, 1962.
- Новак Б., Шульц Б. Тропические плоды. Биология, применение, выращивание и сбор урожая / Пер. с нем. — М.: БММ АО, 2002. — С. 53—55. — 240 с. — ISBN 5-88353-133-4
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Мускатный цвет
- Сокольский И. Пряности и мировая история. Наука и жизнь, № 3 (2008), стр. 122—124.
- http://nutmeg.hop.ru Сайт, посвященный мускатному ореху
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մշկընկույզ» հոդվածին։ |