Միջերկրածովյան խաղեր

Միջերկրածովյան խաղեր (անգլ.՝ Mediterranean Games), տարածաշրջանային բազմասպորտ մրցություններ, որին մասնակցում են Միջերկրական ծովի ափին գտնվող երկրները։ Խաղերի անցկացման գաղափարը ի հայտ է եկել 1948 թվականին և հավանության արժանացել ՄՕԿ-ի կողմից։ Առաջին միջերկրածովյան խաղերը տեղի են ունեցել 1951 թվականին Եգիպտոսի Ալեքսանդրիա քաղաքում։ Մրցությունը անց էր կացվում 13 սպորտաձևերում, որին մասնակցում էին 10 երկրների 734 աթլետներ։ Այդ ժամանակվանից յուրաքանչյուր 4 տարին մեկ անց են կացվում միջերկրածովյան խաղերը։ 1951 թվականից 1991 թվականներին խաղերն անց էին կացվում ամառային օլիմպիական խաղերի նախորդ տարին։ Սկսած 1993 թվականից միջերկրածովյան խաղերը սկսեցին անցկացվել ամառային օլիմպիական խաղերի հաջորդող տարին։ 1955 թվականին երկրորդ միջերկրածովյան խաղերի ժամանակ Բարսելոնայում որոշվել է ստեղծել կոմիտե, որը կզբաղվի խաղերի անցկացմամբ։ Այսպես, 1961 թվականին ստեղծվել է «Միջերկրածովյան խաղերի միջազգային կոմիտեն» (ֆր.՝ Comité international des Jeux méditerranéens), որի կենտրոնակայանը գտնվում է Աթենքում։ Խաղերի կազմակերպման գործընթացով զբաղվում են ՄՕԿ-ը, Միջերկրածովյան խաղերին կոմիտեն և հյուրընկալ երկրի օլիմպիական կոմիտեն։ Մրցության լոգոն իրենից ներկայացնում է երեք օղակ կապույտ ֆոնի վրա։ Օղակները խորհրդաշնում են Եվրոպան, Ասիան և Աֆրիկան։ Օղակների և կապույտ ֆոնի հատման վայրը ալիքաձև է, ինչը խորհրդանշում է Միջերկրական ծովը։ Այս լոգոն օգտագործվում է 1979 թվականից։ Խաղերի ողջ պատմության ընթացքում լավագույն արդյունքները ցուցաբերել են Իտալիայի և Ֆրանսիայի հավաքականները։ Բոլոր քաղաքները, որոնք ընդունել են միջերկրածովյան խաղերը` բացառությամբ Կասաբլանկայի, գտնվում են Միջերկրական ծովի ափին։

Խաղերի մասնակիցներ խմբագրել

2009 թվականի միջերկրածովյան խաղերի մասնակից երկրները

Միջերկրածովյան խաղերին չի մասնակցում Իսրայելը, որը բացառվել է արաբական երկրների ճնշման ներքո^[1]։ Խաղերին մասնակցում են դեպի Միջերկրական ծով մուտք չունեցող Սերբիան, Մակեդոնիան, Սան Մարինոն և Անդորրան։ Որոշ երկրներ, որոնք ուղղակի մուտք չունեն Միջերկրական ծով նույնպես մասնակցության հայտ են ներկայացրել, ինչպես օրինակ Բուլղարիան, Պորտուգալիան և արաբական մի շարք երկրներ։

2013 թվականի միջերկրածովյան խաղերին մասնակցել են 24 երկրների մարզիկներ`

Աֆրիկա
- Ալժիր, Մարոկկո, Եգիպտոս, Լիբիա և Թունիս։
Ասիա
- Լիբանան, Սիրիա և Թուրքիա։
Եվրպոա
- Ալբանիա, Անդորրա, Բոսնիա և Հերցեգովինա, Խորվաթիա, Ֆրանսիա, Հունաստան, Իտալիա, Մակեդոնիա, Մալթա, Մոնակո, Մոնտենեգրո, Սան Մարինո, Սերբիա, Սլովենիա, Իսպանիա և Կիպրոս։

Մրցություններ խմբագրել

№	Տարի	Հյուրընկալող երկիր		Մասնակից երկրներ	Սպորտաձևեր	Մեդալների հավաքածու	Սպորտսմեններ
№	Տարի	Քաղաք	Պետություն	Մասնակից երկրներ	Սպորտաձևեր	Մեդալների հավաքածու	Տղամարդիկ	Կանայք	Ընդհանուր
I	1951	Ալեքսանդրիա	Եգիպտոս	10	14	91	734	---	734
II	1955	Բարսելոնա	Իսպանիա	10	20	102	1135	---	1135
III	1959	Բեյրութ	Լիբանան	11	17	106	792	---	792
IV	1963	Նեապոլ	Իտալիա	13	17	93	1057	---	1057
V	1967	Թունիս	Թունիս	12	14	93	1211	38	1249
VI	1971	Իզմիր	Թուրքիա	14	18	137	1235	127	1362
VII	1975	Ալժիր	Ալժիր	15	19	160	2.095	349	2.444
VIII	1979	Սպլիտ	Հարավսլավիա	14	26	192	2.009	399	2.048
IX	1983	Կասաբլանկա	Մարոկկո	16	20	162	1.845	335	2.180
X	1987	Լաթակիա	Սիրիա	18	19	162	1.845	335	2.180
XI	1991	Աթենք	Հունաստան	18	24	217	2.176	586	2.762
XII	1993	Լանգեդոկ- Ռուսիլյոն	Ֆրանսիա	20	24	217	1.994	604	2.598
XIII	1997	Բարի	Իտալիա	21	27	234	2.999	804	3.803
XIV	2001	Թունիս	Թունիս	23	23	230	2.002	1.039	3.041
XV	2005	Ալմերիա	Իսպանիա	21	27	258	2,134	1,080	3,214
XVI	2009	Պեսկարա	Իտալիա	23	28	243	2,183	1,185	3,368
XVII	2013	Մերսին	Թուրքիա	24	27	264			2,994
XVIII	2017	Տառագոնա	Իսպանիա
XIX	2021	Օրան	Ալժիր

Սպորտաձևեր խմբագրել

Միջերկրածովյան խաղերի ժամանակ մարզիկները միմյանց հետ մրցում են հետևյալ սպորտաձևերում`

Մրցությունների ողջ պատմության մեդալային հաշվարկը (1951–2013) խմբագրել

Ընդհանուր		2686	2686	3023	8395
Վայր	Երկիր	Ոսկի	Արծաթ	Բրոնզ	Ընդհանուր
1	Իտալիա	820	686	647	2153
2	Ֆրանսիա	604	549	492	1645
3	Թուրքիա	310	214	239	763
4	Իսպանիա	295	413	500	1208
5	Հարավսլավիա	199	177	182	558
6	Հունաստան	180	233	318	731
7	Եգիպտոս	124	183	215	522
8	Թունիս	77	80	134	291
9	Ալժիր	65	55	108	227
10	Մարոկկո	59	74	94	227
11	Խորվաթիա	41	58	66	165
12	Սլովենիա	40	39	57	136
13	Սերբիա	29	33	38	100
14	Սիրիա	26	37	73	136
15	Իրաք	23	21	30	74
16	Լիբիա	13	22	44	79
17	Կիպրոս	10	14	12	36
18	Ալբանիա	8	17	18	43
19	Բոսնիա և Հերցեգովինա	3	6	16	25
20	Չեռնոգորիա	3	3	6	12
21	Լիբիա	2	1	12	15
22	Մալթա	2	4	3	9
23	Սան Մարինո	1	9	5	15
24	Հյուսիսային Մակեդոնիա	0	1	4	5
25	Մոնակո	0	1	1	2