Միացյալ Թագավորությունում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկ

Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում Մեծ Բրիտանիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի օբյեկտները (2016 թվականի դրությամբ) 30-ն են, որը կազմում է ընդհանուր թվի 2,9 %-ը (1073՝ 2017 թվականին)։ Այդ թվում 25 օբյեկտներ ընդգրկված են ցանկում մշակութային չափանիշներով, 12-ը՝ որպես մարդկային ստեղծագործական գլուխգործոց, 4-ը՝ բնական չափանիշներով, և 1 խառը (բնական և մշակութային)։

Բացի դրանից 2016 թվականի դրությամբ ևս 12 օբյեկտ ներկայացված է թեկնածու ցանկում[1]։

Միացյալ Թագավորությունը վավերացրել է Համաշխարհային ժառանգության պաշտպանության կոնվենցիան 1984 թվականի մայիսի 29-ին[2]։ Առաջին 5 օբյեկտները, որ գտնվում են Մեծ Բրիտանիայի տարածքում, ընդգրկվել են ցանկում 1986 թվականին, Համաշխարհային ժառանգության հանձնաժողովի 10-րդ նիստում։

Ցանկ խմբագրել

Տվյալ աղյուսակում տեղանքներն ընդգրկված են Համաշխարհային ժառանգության կողմից դասակարգված ձևով։

# Պատկեր Անվանում Տեղադրություն Ստեղծման ժամանակ Ցանկում ընդգրկվելու տարեթիվ Չափանիշներ
1   «Հսկաների սալարկուղի» մերձափնյա տեղանք
(Giant’s Causeway and Causeway Coast)
(իռլանդերեն՝ Clochán na bhFómharach)
Պատմական շրջան՝ Հյուսիսային Իռլանդիա
Կոմսություն՝ Անթրիմ
- 1986 369 vii, viii
2   Դարհեմի ամրոց և Դարհեմի տաճար Դարհեմ քաղաքում
(Durham Castle and Cathedral)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Հյուսիսարևելյան Անգլիա
Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Դարհեմ
11-12-րդ դարեր 1986 370 ii, iv, vi
3   Այրոնբրիջի կիրճ
(Ironbridge Gorge)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Ուեսթ Միդլենդս
Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Շրոփշիր
18-րդ դար 1986 371 i, ii, iv, vi
4   Սթադլի արքայական պարկ և Ֆաունթինյան աբբայության ավերակներ
(Studley Royal Park including the Ruins of Fountains Abbey)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Յորքշիր և Համբեր
Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Հյուսիսային Յորքշիր
18-19-րդ դար 1986 372 i, iv
5   Սթոունհենջ և Էյվբերի մեգալիթյան հուշարձաններ և հարակից հնագիտական օբյեկտներ
(Stonehenge, Avebury and Associated Sites)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Հարավարևմտյան Անգլիա
Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Ուիլթշիր
Մ․թ․ա․ 4-3-րդ հազարամյակ 1986
(ընդլայնվել է 2008 թ)
373 i, ii, iii
6  
 
 
 
Էդուարդ I-ի ամրոցներ Գուինեդում։
(Castles and Town Walls of King Edward in Gwynedd)
(վալլիերեն՝ Cestyll a Muriau Trefi a godwyd gan Edward I o Loegr yng Ngwynedd)
Պատմական շրջան՝ Ուելս
Շրջան՝ Գուինեդ
13-րդ դար 1986 374 i, iii, iv
7   Սենթ Քիլդա կղզի
(St Kilda)
(գաել.՝ Hiort)
Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա
Շրջան՝ Արտաքին Հեբրիդյան կղզիներ
- 1986
(ընդլայնվել է 2004, 2005)
387 iii, v, vii, ix, x
8   Բլենիմյան պալատ
(Blenheim Palace)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Հարավարևելյան Անգլիա
Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Օքսֆորդշիր
Քաղաք՝ Վուդսթոք
18-րդ դար 1987 425 ii, iv
9   Վեստմինստերյան պալատ, Ուեստմինստերյան աբբայություն և Սենթ Մարգրեթի եկեղեցի
(Westminster Palace, Westminster Abbey and Saint Margaret’s Church)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն
Քաղաք՝ Լոնդոն
- 1987
(ընդլայնվել է 2008)
426 i, ii, iv
10   Բաթ քաղաք
(City of Bath)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Հարավարևելյան Անգլիա
Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Սոմերսեթ
18-րդ դար 1987 428 i, ii, iv
11   Հռոմեական կայսրության պաշտպանական սահմաններ
(Frontiers of the Roman Empire):
Հադրիանոսի պատ և Անտոնինոսի պատ
(Hadrian’s Wall and Antonine’s Wall)
Պատմական շրջաններ՝ Անգլիա և Շոտլանդիա
Շրջաններ՝ Հյուսիսարմտյան Անգլիա, Յորքշիր և Համբեր
(Գերմանիայի   հետ համատեղ)
2-րդ դար 1987
(ընդլայնվել է 2005, 2008)
430 ii, iii, iv
12   Քենթերբերիի տաճար, Սուրբ Ավգուստինի աբբայություն և Սենտ Մարթինի եկեղեցի Քենթերբերիում
(Canterbury Cathedral, St Augustine’s Abbey, and St Martin’s Church)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Հարավարևելյան Անգլիա
Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Քենթ
Քաղաք՝ Քենթերբերի
- 1988 469 i, ii, vi
13   Հենդերսոն կղզի
(Henderson Island)
(պիտկերներեն՝ Henderson Ailen}})
Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Փիթքերն կղզիներ - 1988 487 vii, x
14   Լոնդոնյան Թաուեր
(Tower of London)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն
Քաղաք՝ Լոնդոն
11-րդ դար 1988 488 ii, iv
15   Հին քաղաքը և Նոր քաղաքը Էդինբուրգում
(Cultural site Old and New Towns of Edinburgh)
Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա
Շրջան՝ Սիթի ոֆ Էդինբուրգ
- 1995 728 ii, iv
16   Գոֆ և Ինաքսեսսիբլ կղզիներ
(Gough and Inaccessible Islands)
Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Սուրբ Հեղինե կղզի - 1995
(расширен в 2004)
740 vii, x
17   Գրինվիչ
(Maritime Greenwich)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն
Քաղաք՝ Լոնդոն
17-րդ դար 1997 795 i, ii, iv, vi
18  
 
Նեոլիթյան հուշարձաններ Օրկնեյան կղզիներում
(Heart of Neolithic Orkney)
Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա
Շրջան՝ Օրկնեյան կղզիներ
- 1999 514rev i, ii, iii, iv
19   Սենտ-Ջորջ պատմական քաղաք և հարակից ամրաշինություններ
(Historic Town of St George and Related Fortifications, Bermuda)
Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Բերմուդյան կղզիներ 17-20-րդ դարեր 2000 983 iv
20   Բլենավոն լեռնաարդյունաբերական լանդշաֆտ
(Blaenavon Industrial Landscape)
(վալլիերեն՝ Tirlun Diwydiannol Blaenafon)
Պատմական շրջան՝ Ուելս
Կոմսություն՝ Տորֆայն
19-րդ դարեր 2000 984 iii, iv
21   Դորսեթշիրի և Արևելյան Դևոնշիրի ափ
(Dorset and East Devon Coast)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Հարավարևմտյան Անգլիա
Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Դորսեթ
- 2001 1029 viii
22   Դերուենտի հովտի ֆաբրիկաներ
(Derwent Valley Mills)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Արևելյան Միդլենդս
Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Դերբիշիր
18-19-րդ դարեր 2001 1030 ii, iv
23   Նյու-Լանարկ բանավան
(New Lanark)
Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա
Շրջան՝ Սաուֆ Լանարկշիր
18-19-րդ դարեր 2001 429 ii, iv, vi
24   Սոլտեիր բանավան
(Saltaire)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Յորքշիր և Համբեր
Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Ուեսթ Յորքշիր
19-րդ դար 2001 1028 ii, iv
25   Քյուի թագավորական բուսաբանական այգիներ
(Royal Botanic Gardens, Kew)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն
Քաղաք՝ Լոնդոն
18-20-րդ դարեր 2003 1084 ii, iii, iv
26   Լիվերպուլ ծովափնյա քաղաք
(Cultural site Liverpool — Maritime Mercantile City)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Հյուսիսարևմտյան Անգլիա
18-19-րդ դարեր 2004 1150 ii, iii, iv
27   Քորնուոլի և Արևմտյան Դևոնշիրի լեռնաարդյունաբերական լանդշաֆտ
(Cultural site Cornwall and West Devon Mining Landscape)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Հարավարևմտյան Անգլիա
18-19-րդ դարեր 2006 1215 ii, iii, iv
28   Պոնթքիսիլթե ջրանցույց
(Pont-Cysyllte Aqueduct)
(վալլիերեն՝ Traphont Pontcysyllte)
Պատմական շրջան՝ Ուելս
Կոմսություն՝ Ռեքսհեմ
1795-1805 թթ 2009 1303 i, ii, iv
29   Ֆորտ Բրիջ երկաթուղային կամուրջ
(The Forth Bridge)
Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա
Շրջաններ՝ Սիթի օֆ Էդինբուրգ և Ֆայֆ
1890 2015 1485 i, iv
30   Գորհեմի քարանձավ
(Gorham’s Cave Complex)
Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Ջիբրալթար - 2016 1500 iii

Օբյեկտների աշխարհագրական դասավորվածություն խմբագրել

 ##
Միացյալ Թագավորությունում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկ (Միացյալ Թագավորություն)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Միացյալ Թագավորությունում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների տեղադրություն
 ##
Միացյալ Թագավորությունում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկ (Աշխարհ)
 
 
 
 

Թեկնածու օբյեկտների ցանկ խմբագրել

Աղյուսակում տեղանքներն ընդգրկված են ըստ հերթականության։ Այս ցանկում այն վայրերն են, որոնք ներկայացված են Միացյալ Թագավորության կառավարության կողմից՝ որպես թեկնածու օբյեկտներ՝ Համաշխարհային ժառանգության ցանկում ընգրկվելու համար։

# Պատկեր Անվանում Տեղադրություն Ստեղծման ժամանակ Ցանկում ընդգրկվելու տարեթիվը Չափանիշներ
1   Չատեմի նավաշինության կենտրոն և նրա շրջակա ամրաշինություններ
(անգլ.՝ Chatham Dockyard and its Defences)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Հարավարևելյան Անգլիա
Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Քենթ
16-րդ դարից սկսած 2012 5670 ii, iv
2   Քրեսուել Քրեգս
(անգլ.՝ Creswell Crags)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Արևելյան Միդլենդ
Մոտակա քաղաք՝ Ուորքսոփ
- 2012 5671 iii
3   Դաունհաուզ՝ Չարլզ Դարվինի տունն ու աշխատատեղին
(անգլ.՝ Darwin’s Landscape Laboratory)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն
Մոտակա քաղաք՝ Լոնդոն
18-րդ դար 2012 5672 iii, vi
4   Լճային երկրամաս ()
(անգլ.՝ England’s Lake District)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Հյուսիսարևմտյան Անգլիա
- 2012 5673 ii, vi
5   Սուրբ Հեղինեի կղզի
(անգլ.՝ Island of St Helena)
Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Սուրբ Հեղինեի կղզի, Համբարձման կղզի և Տրիստան դա Կունյա - 2012 5675 iii
6   Ջոդրել Բենկի ռադիոաստղադիտարան
(անգլ.՝ Jodrell Bank Observatory)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Հյուսիսարևմտյան Անգլիա
1945 թվականից սկսած 2012 5676 i, ii, iv, vi
7     Մաուսա, Օլդ-Սքաթնիս, Յարլսհոֆ
(անգլ.՝ Mousa, Old Scatness and Jarlshof: the Zenith of Iron Age Shetland)
Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա
Շրջան՝ Շետլանդյան կղզիներ
Մ․թ․ա․ 4-2-րդ դարեր 2012 5677 iii, iv
8   Թերթաքարերի արդյունաբերություն Հյուսիսային Ուելսում
(անգլ.՝ Slate Industry of North Wales)
Պատմական շրջան՝ Ուելս
Շրջան՝ Գուինեդ
12-20-րդ դարեր 2012 5678 iii, v
9   Ֆլոու երկիր
(անգլ.՝ Flow Country)
Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա
Շրջան՝ Հայլենդ
- 2012 5679 ix, x
10   Ուիրմութ և Ջերոու վանքեր
(անգլ.՝ The Twin Monastery of Wearmouth Jarrow)
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Հյուսիսարևելյան Անգլիա
Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Թայն ընդ Ուիը]]
10-րդ դար 2012 5681 ii, iii, iv, vi
11   Թերքս և Քայքոս կղզիներ
(անգլ.՝ Island of St Helena)
Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Թերքս և Քայքոս կղզիներ - 2012 5682 x
12   Եվրոպայի հանրահայտ առողջապահական հանգստավայրեր
(անգլ.՝ Great Spas of Europe)
* Քաղաք՝ Բաթ
Պատմական շրջան՝ Անգլիա
Շրջան՝ Հարավարևմտյան Անգլիա
Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Սոմերսեթ
16-րդ դարից սկսած 2014 5935 ii, iii, iv, vi

Օբյեկտների աշխարհագրական դասավորվածություն խմբագրել

 ##
Միացյալ Թագավորությունում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկ (Միացյալ Թագավորություն)
 
1
 
 
3
 
 
 
 
8
 
9
 
10
 
Թեկնածու ցուցակում ընդգրկված օբյեկտների տեղադրություն
 ##
Միացյալ Թագավորությունում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկ (Ատլանտյան օվկիանոս)
 
 
Թեկնածու օբյեկտներ Բրիտանական անդրծովյան տարածքներում

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Tentative» (անգլերեն). UNESCO World Heritage Centre — Список кандидатов в объекты всемирного наследия ЮНЕСКО в Великобритании. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 26 августа 2011-ին.
  2. «The States Parties - United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland». unesco.org. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 26 августа 2011-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել