Մերսեդես Սոսա

արգենտինացի երգչուհի

Մերսեդես Սոսա (իսպ.՝ Haydee Mercedes Sosa, հուլիսի 9, 1935(1935-07-09)[1][2][3][…], Տուկուման, Արգենտինա - հոկտեմբերի 4, 2009(2009-10-04)[4][1][2][…], Բուենոս Այրես, Արգենտինա[5]), արգենտինացի երգչուհի։ Նրան կոչում են «Լատինական Ամերիկայի ձայն», «համրերի ձայն»։ 1960-ական թվականների «Նոր երգ» (իսպ.՝ Nueva canción) շարժման կարկառուն և վառ ներկայացուցիչներից մեկը։

Մերսեդես Սոսա
Բնօրինակ անունիսպ.՝ Mercedes Sosa
Ի ծնե անունիսպ.՝ Haydee Mercedes Sosa Girón
Ծնվել էհուլիսի 9, 1935(1935-07-09)[1][2][3][…]
Տուկուման, Արգենտինա
Երկիր Արգենտինա
Մահացել էհոկտեմբերի 4, 2009(2009-10-04)[4][1][2][…] (74 տարեկան)
Բուենոս Այրես, Արգենտինա[5]
Ժանրերtrova?, ժողովրդական երաժշտություն և ժամանակակից ժողովրդական երաժշտություն
Մասնագիտություներգչուհի և ստուդիական երաժիշտ
Երգչաձայնկոնտրալտո
Գործիքներվոկալ
ԱմուսինOscar Matus?
Պարգևներ
Կայքmercedessosa.com.ar
 Mercedes Sosa Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Երգչուհու նախնիները հնդկացի այմարաներն ու ֆրանսիացի փախստականներն են, որոնք Լատինական Ամերիկայում հանդիպել են միմյանց։ Մերսեդեսը ծնվել է 1935 թվականի հուլիսի 9-ին արգենտինյան Սան Միգել դե Տուկուման քաղաքում։ Երգել սկսել է պատանեկան հասակից։ Երբ ընդամենը տասնհինգամյա աղջնակ էր, հաղթել է տեղական ռադիոյի երգի մրցույթը։ Կատարել է ժողովրդական ստեղծագործություններ և ժամանակակից կոմպոզիտորների երգերը։ Նրան նվիրված երգերի շարք կա, որը գրել է Վիոլետա Պարան։ Խորխե Ռաֆայել Վիդելայի կողմից կատարված ռազմական հեղափոխությունից հետո (1976) ենթարկվել է հետապնդումների։ 1979 թվականին ազատազրկվել է. ձերբակալել են հենց բեմում ելույթ ունենալիս։ 1980 թվականին արտագաղթել է Արգենտինայից։ Ապրել է Ֆրանսիայում և Իսպանիայում։ Հայրենիք է վերադարձել 1982 թվականին։

Բազմաթիվ անգամներ հյուրախաղերով հանդես է եկել ԱՄՆ-ում և եվրոպական երկրներում։ Հանդես է եկել հայտնի շատ երգիչների հետ, զորօրինակ՝ Լուչանո Պավարոտտի, Անդրեա Բոչելլի, Սթինգ, Լոլիտա Տորես, Շակիրա, Շիկո Բուարկե, Սիլվիո Ռոդրիգես, Պաբլո Միլանես և այլք։

Մերսեդես Սոսայի "Balderrama" երգը հնչել է Սթիվեն Սոդերբերգի «Չե» (2008) ֆիլմում։

2009 թվականի սեպտեմբերին Մերսեդեսին Սոսային հոսպիտալացրին էնդոկրին համակարգի և երիկամների խնդիրների պատճառով։ Երգչուհին վախճանվեց հիվանդանոցում հոկտեմբերի 4-ի առավոտյան տ4 տարեկան հասակում։

Բուենոս Այրեսում ի հիշատակ երգչուհու հայտարարվեց եռօրյա սուգ։

Կոչումներ խմբագրել

Մերսեդես Սոսան բազմաթիվ արգենտինյան և լատինաամերիկյան մրցանակների դափնեկիր է։ 1992 թվականին նրան շնորհվել է Բուենոս Այրեսի պատվավոր քաղաքացու կոչում։ ՅՈւՆԻՍԵՖ-ի բարի կամքի դեսպան է Լատինական Ամերիկայում և Կարիբյան ավազանի երկրներում։

Ունի դոկտորի կոչում (Honoris Causa) Տուկումանի ազգային համալսարանում։

Սկավառակագրություն խմբագրել

EPs խմբագրել

  • Juanito Laguna remonta un barrilete (1967)
  • Niño de mañana (1975)

Ստուդիական ալբոմներ խմբագրել

  • La voz de la zafra (1962)
  • Canciones con fundamento (1965)
  • Hermano (1966)
  • Yo no canto por cantar... (1966)
  • Para cantarle a mi gente (1967)
  • Con sabor a Mercedes Sosa (1968)
  • El grito de la tierra (1970)
  • Hasta la victoria (1972)
 
Մերսեդես սոսան 2008 թվականին
  • Traigo un pueblo en mi voz (1973)
  • A que florezca mi pueblo (1975)
  • La Mamancy (1976)[7]
  • Mercedes Sosa interpreta a Atahualpa Yupanqui (1977)
  • Serenata para la tierra de uno (1979)
  • A quien doy (1980)[8]
  • Como un pájaro libre (1983)
  • Mercedes Sosa (1983)
  • Vengo a ofrecer mi corazón (1985)
  • ’86 (1986)
  • ’87 (1987)
  • Amigos míos (1988)
  • La Negra (1988)
  • De mí (1991)
  • Homenaje a Violeta Parra (1991)
  • Voz y sentimiento (1992)
  • ¿Será posible El Sur? (1993)
  • Sino (1993)
  • Gestos de amor (1994)
  • Escondido en mi país (1996)
  • Al despertar (1998)
  • Misa Criolla (2002)
  • Corazón libre (2005)
  • Cantora (2009)
  • Censurada (2011)
  • Siempre en ti (2013)
  • Ángel (2014)
  • Lucerito (2015)

Համերգային ալբոմներ խմբագրել

  • Si se calla el cantor (1977) junto a Gloria Martín
  • Gravado ao vivo no Brasil (1980)
  • En Argentina (1982)
  • Radio Deutsche Welle (1984
  • Corazón americano (1985) junto a Milton Nascimento y León Gieco
  • En vivo en Europa (1990)
  • En familia (1994)
  • Acústico (2002)
  • Cantora, un viaje íntimo (2009)
  • Canción con todos (2009) junto a Santiago Bertis
  • Deja la vida volar - En gira (2010)

Ալբոմների ժողովածու խմբագրել

  • Disco de oro (1975)
  • Recital (1975)
  • Gracias a la vida (1975)
  • A arte de Mercedes Sosa (1985)
  • 30 años (1993)
  • Oro (1995)
  • Para cantar he nacido: 40 obras fundamentales (1999)
  • Grandes éxitos Gold (2000)
  • La Historia (2002)
  • La Historia (del folklore). Segunda parte (2006)
  • Siempre una vida en canciones (2009)

Համատեղ ալբոմներ խմբագրել

  • Mujeres argentinas (1969) junto a Ariel Ramírez y Félix Luna
  • Navidad con Mercedes Sosa (1970) junto a Ariel Ramírez y Félix Luna
  • Cantata sudamericana (1972) junto a Ariel Ramírez y Félix Luna
 
Ազգային տարազով
  • Voices of Freedom Concert (1982) junto a Hernán Gamboa y Serenata Guayanesa
  • Corazón americano (1985) junto a León Gieco y Milton Nascimento
  • La Negra (1988)[9] junto a Pablo Milanés y Konstantin Wecker
  • Alta fidelidad (1997) junto a Charly García
  • Argentina quiere cantar (2003) junto a Víctor Heredia y León Gieco

Սինգլեր խմբագրել

  • Gracias a la vida / Te recuerdo, Amanda (1969)
  • La diablera / Vidala del último día (1971)
  • Si se calla el cantor / Guitarra de medianoche (1973) junto a Horacio Guarany
  • Canción de lejos / Corazón (1974)
  • Recital al cantor / Canoítas tristes (1974) junto a Horacio Guarany
  • O cio da Terra / San Vicente (1977)
  • La maza (1983)

Համատեղ աշխատանքներ խմբագրել

  • Romance de la muerte de Juan Lavalle (1965)
  • Cosquín ’69 (1969)
  • El Santo de la espada (Soundtrack) (1970)
  • Güemes (La tierra en armas) (Soundtrack) (1971)
  • Argentina canta así Vol. III (1972)
  • Aquí Cosquín ’72 (1972)
  • Argentina Argentina ’72 (1972)
  • Argentina canta así Vol. IV (1974)
  • Abril en Managua (1983)
  • Homenaje a Picasso (1983)
  • La mémoire chantée de Régine Mellac (1984)
  • 14. Festival des politischen Liedes (1984)
  • Los grandes en vivo (1984)
  • La paz del mundo comienza en Centroamérica - Olof Palme in memoriam (1986)
  • 17° Festival des politischen liedes (1987)
  • El verano del potro (Soundtrack) (1991)
  • Homenaje a Jorge Cafrune (1993)
  • Convivencia (Soundtrack) (1994)
  • Concerto di Natale (1995)
  • Chiapas (1996)
  • Todas las voces todas Vol. 1 (1996)
  • Todas las voces todas Vol. 4 (1996)
  • Consagrados en Cosquín Vol. 1 (1997)
  • Consagrados en Cosquín Vol. 2 (1997)
  • Pampa del indio (1998)
  • Homenaje a Osvaldo Avena (1998)
  • A Armando Tejada Gómez (1999)
  • Honrar la vida (1999)
  • Yo tengo tantos hermanos. Homenaje a Yupanqui (2001)
  • Canción para Vieques (2001)
  • ¡Gieco querido! Cantando al León, Vol. 1 (2008)

Համատեղ աշխատանքներ խմբագրել

  • 1973: América joven, vol II (César Isella).
  • 1973: Ahora y aquí (Los Arroyeños).
  • 1976: Gerães (Milton Nascimento).
  • 1980: Sentinela (Milton Nascimento).
  • 1981: Traduzir-se (Raimundo Fagner).
  • 1983: Escondo mis ojos al sol (Nito Mestre).
  • 1984: Kleiton y Kledir en español (Kleiton y Kledir).
  • 1984: Gaudério (Raúl Ellwanger).
  • 1986: Querido Pablo (Pablo Milanés).
  • 1986: Taki Ongoy (Víctor Heredia).
  • 1986: La cuca del hombre (Raúl Ellwanger).
  • 1986: Beth (Beth Carvalho).
  • 1986: Si me voy antes que vos (Jaime Roos).
  • 1988: Bienvenido (Tomás González).
  • 1989: Diamonds & rust in the bullring (Joan Báez).
  • 1989: Corazón libre (Rafael Amor).
  • 1990: Coincidencias (Alberto Cortez).
  • 1990: Singer in the storm (Holly Near).
  • 1990: 17 songs (María Farantouri).
  • 1991: En tiempo real (Julia Zenko).
 
Սոսայի հուղարկավորությունը
  • 1992: El amor después del amor (Fito Páez).
  • 1992: Tango canción (Horacio Molina).
  • 1992: En vivo 92 (Víctor Heredia).
  • 1993: Otro sueño (Gabriel Ogando).
  • 1993: Ramírez x Ramírez (Facundo Ramírez).
  • 1994: Señora cuénteme (Gian Marco).
  • 1994: Rock gitano (Pata negra).
  • 1994: Canción con todos... sus amigos (Gonzalo Rei).
  • 1995: Juntando almas II: La memoria del tiempo (Lito Vitale).
  • 1995: Borrando fronteras (Peteco Carabajal).
  • 1996: Nana latina (Nana Mouskouri).
  • 1996: Historias populares (Peteco Carabajal).
  • 1997: Argentina mía (Jairo).
  • 1997: Orozco (León Gieco).
  • 1998: Lo que me costó el amor de Laura (Alejandro Dolina).
  • 1998: Algo más de amor (Francis Cabrel).
  • 1998: 19 nombres de mujer (Los Sabandeños).
  • 1998: La historia esta vol. 6 (León Gieco).
  • 1998: Cuerpo y alma (Pedro Aznar).
  • 1998: Spicy (Lagos - González - Lapouble Trío).
  • 1998: Monedas de sol (Chacho Muller).
  • 1999: María (María Graña).
  • 1999: Eterno Buenos Aires (Rodolfo Mederos).
  • 1999: Cuando es preciso (María Soledad Gamboa).
  • 2000: Todos somos Chalchaleros (Los Chalchaleros).
  • 2000: Desde adentro (Dúo Coplanacu).
  • 2000: Amor (Rafael Amor).
  • 2000: Caja de música (Pedro Aznar).
  • 2000: Chamamé crudo (Chango Spasiuk).
  • 2000: En vivo 2 (Víctor Heredia).
  • 2001: Cosas del corazón (Abel Pintos).
  • 2001: (Detrás de las paredes) (Sui generis).
  • 2001: Flores y ayuno (Claudio Sosa).
  • 2001: Hierro forjado (Franco Battiato).
  • 2001: Sueños (Natalia Barrionuevo).
  • 2001: Canciones blindadas (Piero).
  • 2001: Stis Gitonies Tou Notou (Apurimac).
  • 2001: Cordobés y argentino (Pablo Almirón).
  • 2002: Tierra contada (Federico de la Vega).
  • 2002: Razones (Ricardo Flecha).
  • 2003: Chango sin arreglo (Chango Farías Gómez).
  • 2003: Viento que vino del sur (Ricardo "Chiqui" Pereyra).
  • 2004: País (Coqui Sosa).
 
Ազգային երգեր կատարելիս
  • 2004: Parking completo (David Broza).
  • 2004: La noche final (Los Chalchaleros).
  • 2005: Flecha El canto de los Karaí (Ricardo Flecha).
  • 2005: Argentina Jazz (Córdoba Reunión).
  • 2005: En vivo en el Teatro Ópera (Mariano Mores).
  • 2005: Tiernamente amigos (Víctor Heredia).
  • 2007: Sueños de un hombre despierto (Ismael Serrano).
  • 2007: Gracias a la vida (Guadalupe Pineda).
  • 2007: Almas en el viento (Juan Carlos Cambas).
  • 2008: Shake away (Lila Downs).
  • 2008: Igual a mi corazón (Liliana Herrero).
  • 2008: Pulpa (Orozco - Barrientos).
  • 2008: Piel y barro (Juan Sebastián Garay).
  • 2008: Valses, zambas y... Travesuras (Silvia Pacheco).
  • 2008: Campeiros Vol 2 (Luiz Carlos Borges e Mauro Ferreira).
  • 2009: Tangentes (Alberto Rojo).
  • 2009: Folklore (Orquesta nacional de música argentina Juan de Dios Filiberto).
  • 2009: Yo vengo a ofrecer mi corazón (Anna Saeki).
  • 2010: El hijo del jornalero (Motta Luna).
  • 2011: Otro cantar (Teresa Parodi).
  • 2013: Romance de la luna tucumana (Diego el Cigala).

Ֆիլմագրություն խմբագրել

Թարգմանչուհի
  • Mercedes Sosa "La voz de Latinoamérica" (2013)
  • Cantora, un viaje íntimo (2009)
  • Ernesto Sabato, mi padre (2008) ...Entrevistada
  • Historias de Argentina en Vivo (2001) ...Ella misma
  • Three worlds, three voices, one vision (1988)
  • Mercedes Sosa, Algo más que una canción (1983)
  • Mercedes Sosa, como un pájaro libre (1983) ...Ella misma
  • Mercedes Sosa "Acústico en Suiza" (1980)
  • Ésta es mi Argentina (1974) ...Voz en off
  • Güemes, la tierra en armas (1971) ...Juana Azurduy
  • Argentinísima (1971) ...Ella misma
  • El Santo de la espada (1970)
Երգչուհի
  • La nave de los locos (1995)
  • Convivencia (1994)
  • El caso María Soledad (1993)
  • Juan, como si nada hubiera sucedido (1987)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 https://web.archive.org/web/20091008103557/http://www.france24.com:80/en/20091004-legendary-folk-singer-mercedes-sosa-dies-74-argentina-entertainment-music
  5. 5,0 5,1 5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119022249 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  6. https://www.fundacionkonex.org/premios1995-musica-popular
  7. Este disco también es conocido con los nombres de En dirección del viento y ’76.
  8. Disco grabado en París. En Europa fue publicado con la Torre Eiffel en la tapa; en Argentina, por razón de censura política durante la dictadura, el disco salió con algunos cambios, quitando Sueño con serpientes, Fuego en Animaná y Gente humilde.
  9. Este álbum incluye la canción Yo canto porque tengo vida (Ich singe, weil ich lied hab).

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մերսեդես Սոսա» հոդվածին։