Մարի Ռոժեի գաղտնիքը

Մարի Ռոժեի գաղտնիքը (անգլ.՝ The Mystery of Marie Rogêt), ամերիկացի հեղինակ Էդգար Պոյի պատմվածքն է, գրված 1842 թվականին։ Հանդիսանում է «Սպանություն Մորգ փողոցում» պատմվածքի շարունակությունը, սակայն ի տարբերություն վերջինիս, «Մարի Ռոժեի գաղտնիքը» հիմնված է իրական փաստերի վրա, չնայած գործողությունները Նյու Յորքից տեղափոխվել են Փարիզ։ «Սպանություն Մորգ փողոցում», «Գողացված նամակը» պատմվածքների հետ մեկտեղ ընդգրկված է ֆրանսիացի հետախույզ Դյուպեի մասին եռեգրության մեջ։ Պատմվածքը տպագրվել է «Snowden’s Ladies' Companion» ամսագրում երեք մասով. 1842 թվականի նոյեմբերին և դեկտեմբերին, և 1843 փետրվարին։ Պատմվածքի առաջին ամբողջական հրատարակումը կատարվել է 1845 թվականին։

Մարի Ռոժեի գաղտնիքը անգլ.՝ The Mystery of Marie Rogêt
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն
Ժանր	քրեական վեպ և պատմվածք
Ձև	պատմվածք
Հեղինակ	Էդգար Ալլան Պո
Երկիր	ԱՄՆ
Բնագիր լեզու	անգլերեն
Գրվել է	1842
Տեսարան	Փարիզ
Կերպարներ	Օգյուստ Դյուպեն
Հրատարակվել է	1842
Նախորդ	Սպանություն Մորգ փողոցում
Հաջորդ	Գողացված նամակը
The Mystery of Marie Rogêt

Սյուժե

Երիտասարդ փրիզուհի Մարի Ռոժեն, ով աշխատում էր օծանելիքի խանութում, շատ երկրպագուներ ուներ։ Սակայն մի անգամ նա հանկարծակի անհետանում է։ Գործով սկսում է զբաղվել ոստիկանությունը, բայց մեկ շաբաթ անց Մարին վերադառնում է տուն։ Գաղտնի կերպով որոշվել էր չհիշել այդ իրադարձության մասին։ Շուտով Մարին հեռանում է օծանելիքի խանութից և ապրում մոր հետ։

Երեք տարի անց Մարին կրկին անհետանում է։ Չորրորդ օրը, Սենայի ափին գտնում են նրա դիակը։ Սպանությունը սենսացիա դարձավ, որը մասամբ խոչընդոտում էր ոստիկանությանը հետաքննություն անցկացնել։ Սպանության մասին տեղեկության դիմաց խոստացված գումարը 30000 ֆրանկ է, բայց ապարդյուն։ Հուսահատված ոստիկանապետը օգնության ակնկալիքով դիմում է Դյուպենին։

Դյուպեն ուշադիր, անաչառորեն դիտելով հանցանշանները, վերականգնում է իրադարձությունների ընթացքը (ինչը չհաջողվեց անել ոստիկանությանը) և ապացուցեց, որ մարդասպանը գործում էր միայնակ։ Այնուհետև Դյուպենը բացահայտում է փարիզյան տարբեր թերթերում ահարկու նամակների հեղինակին, ով փորձում էր մեղքը բարդել հանցավոր խմբերից մեկի վրա։ Վերջապես նրան հաջողվում է հաստատել, որ հանցագործը նավաստի էր (հանցագործի կողմից կատարած հանգույցների բնույթով և Մարիի երեք տարի առաջ խորհրդավոր անհետացմամբ)։

Իրական ֆոն

Ենթադվում է, որ պատմվածքը գրելուն Պոյին դրդել է Մերի Սեսիլիյա Ռոժերսի (անգլ.՝ Mary Cecilia Rogers) աղմկահարույց գործը։ Մերի Ռոջերսը որոշ ժամանակ (1838 թվականին) խորհրդավոր կերպով անհետացել էր, բայց մեկ շաբաթ անց հայտնաբերվել է, իսկ 1841 թվականին նորից է անհետացել, ընդ որում երեք օր անց նրա մարմինը գտել են Հուդզոնի ափին։ «Մարի Ռոժեի գաղտնիքը» սակայն, ամենայն հավանականությամբ, դարձել է առաջին իրական հանցագործությունը, որը դետեկտիվ պատմության է վերածվել։

Արտաքին հղումներ

• Պատմվածքը գուտենբերգի նախագծում
• «Тайна Мари Роже» в библиотеке на сайте lib.ru

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարի Ռոժեի գաղտնիքը» հոդվածին։