Մարի Լաֆորե
Մարի Լաֆորե (ֆր.՝ Marie Laforêt, իսկական անունը Մայտենա Մարի Բրիժիտ Դումենակ [Դումենաշ], ֆր.՝ Maïtèna Marie Brigitte Doumenach, հոկտեմբերի 5, 1939[1][2][3][…], Սուլակ սյուր Մեր, Ֆրանսիա - նոյեմբերի 2, 2019[4][5][2][…], Genolier, Վո, Շվեյցարիա), ֆրանսիաշվեյցարիացի երգչուհի և դերասանուհի։
 | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 5, 1939[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Սուլակ սյուր Մեր, Ֆրանսիա |
| Մահացել է | նոյեմբերի 2, 2019[4][5][2][…] (80 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Genolier, Վո, Շվեյցարիա |
| Գերեզման | Պեր Լաշեզ |
| Կրթություն | Ռենե Սիմոնի դրամատիկական կուրսեր |
| Քաղաքացիություն |  Ֆրանսիա և  Շվեյցարիա |
| Մասնագիտություն | երգչուհի, կինոդերասանուհի, գրող, gallerist, ստուդիական երաժիշտ, դերասանուհի, Շանսոնիե և երգերի հեղինակ |
| Ժանրեր | շանսոն և փոփ |
| Ամուսին(ներ) | Ժան-Գաբրիել Ալբիկոկո, Alain Kahn-Sriber?, Eric de Lavandeyra? և Q122207439? |
| Համատեղ ապրող(ներ) | Judas Azuelos? |
| Երեխա(ներ) | Լիզա Ազուելոս և Դեբորա Կան-Սրայբեր |
Կենսագրություն խմբագրել
Մայտենա Դումենակը ծնվել է Ֆրանսիայի Ժիրոնդա դեպարտամենտի Սուլակ-սյուր-Մեր քաղաքում։ Նրա անունն ունի բասկական ծագում և նշանակում է «սիրելի», այն մեծ տարածում ունի Ակվատարիայի շրջանում[6]։ Երկրորդ անունը Մարի է, այդպես է կոչվել ի պատիվ իր մորաքրոջ։ Ազգանունն ունի կատալոնական ծագում։ Մարի Լաֆորեի հոր ընտանիքն ապրել է Հյուսիսային Պիրենեյների Օլետ գյուղում:
Ապագա երգչուհու կարիերան սկսվում է պատահական։ 19 տարեկանում Մայտենան Europe 1 ռադիոկայանում մասնակցում է «Աստղերի ծնունդ» մրցույթին, փոխարինելով իր հիվանդ քրոջը։ Հաղթելով մրցույթում, 1963 թվականին Մարի Լաֆորեն գրում է իր առաջին երգը, որը կոչվում է «Les vendanges de l’amour» («Սիրո խաղողի հավաքման ժամանակ»)։ 1963 թվականին Մարին ձայնագրում է մյուս երգը։ Այդ շլյագերը նա նվիրում է Դանիել Ժերարին։ 23 տարեկանում երգչուհին ունենում է մեծ հաջողություններ։ Նրա հանկարծակի ճանաչումը շատերը բացատրում էին յուրահատուկ մաներայով և ոճով, պայմանավորված 1960-ական թվականների գերազանց երաժշտական մոդայով։ Մարի Լաֆորեի երգերը ոչ մի նմանություն չունեին այդ ժամանակվա ֆրանսիական էստրադայի պարային «իյե-իյե» ոճի հետ։
1960 թվականին Լաֆորեն կատարում է առաջին քայլը կինոյում։ Քրոջ հետ թատրոն ունկնդրելու ժամանակ նրան նկատում է ռեժիսոր Ռենե Կլեմանը և առաջարկում նկարահանվել իր նոր դետեկտիվ՝ «Վառ արևի վրա» ֆիլմում։ Խաղալով հերոսուհու կերպարում Ալեն Դելոնի հետ, Լաֆորեն կարճ ժամանակում մեծ ճանաչում է գտնում և 1960-ական թվականներին ստանում բազմաթիվ նոր դերեր։ 1961 թվականին ամուսնանում է Ժան-Գաբրել Ալբիկոկոյի հետ՝ նկարահանելով իր մի քանի աշխատանքներում՝ ներառյալ «Ոսկեձույլ աղջիկ[fr]ը», ինչպես նաև Օնորե դը Բալզակի համանուն նովել[fr]ում։ Այդ ֆիլմից հետո նրա մականունը դառնում է Լաֆորե։
1966 թվականին Մարի Լաֆորի կատարմամբ հնչում է իր ամենահայտի երգը՝ «Manchester et Liverpool-ը» («Մանչեսթեր և Լիվերպուլ», երաժշտությունը Անդրե Պոպ[fr], բառերը Էդդի Մարնե[fr]): 1960-ական թվականների վերջից մինչև 1970-ականների սկիզբը Լաֆորեն գրում է «Mon amour, mon ami» («Իմ սեր, իմ ընկեր», երաժշտությունը Անդրե Պոպի, բառերը Էդդի Մարնեի), ավելի ուշ երգը լսվել է Ֆրանսուա Օզոնի «8 կին ֆիլմում», «La tendresse» («Քնքշություն», երաժշտությունը Յուբեր Ժիրոյի, բառերը Նոել Ռու[fr]ի), «Viens, viens» («Վերադարձի՛ր, վերադարձի՛ր», երաժշտությունն ու անգլերեն օրիգինալ տեքստը Սվեն Լինուսի, ֆրանսիական թարգմանությունը Ռալֆ Բերնե[fr]ի) և այլ հայտնի երգեր։
1978 թվականին երգչուհին տեղափոխվում է Ժնև, ստանալով շվեյցարական քաղաքացիություն։
Վերջին 30 տարիների ընթացքում Մարի Լաֆորեն հանդես չի եկել համերգներին սոլո կատարումներով, նա իրեն նվիրել է թատրոնին և կինոյին։ 1999 թվականին Լաֆորեն մարմնավորելով Մարի Կալասի դերը հաղթում է մրցույթում։ 1990-ականների սկզբներին նա սեփական երգերով թողարկել է ձայնասկավառակ և զբաղվել լրագրողությամբ։ 2005-ին 30 տարվա դադարից հետո նա վերադառնում է երաժշտական ասպարեզ, համերգով ներկայանալով Բուֆ-Պաիզեն թատրոնում։
Ճանաչում ԽՍՀՄ-ում խմբագրել
Սովետական Միությունում Մարի Լաֆորեն երգչուհու ճանաչում ստանում է 1960-ականների վերջին։ 1970-ական թվականներին «Հորիզոն ամսագրի և երաժշտական ռադիոհաղորդող Վիկտոր Թաթարսկիի շնորհիվ։ Նրան ԽՍՀՄ-ում ճանչում են բերում «Manchester et Liverpool», «Viens, viens», «Mon amour, mon ami», «Ivan, Boris et moi» (ավելի ուշ կատարվել են Էդիտա Պյեխայի և Ալլա Իոշպեի կողմից) և այլ միջազգային հիթեր։ «Manchester et Liverpool» երգի երաժշտությունը կատարվել է Ֆրանկ Պուրսել նվագախբի կողմից և ամեն օր ներկայացվել հեռուստատեսային «Ժամանակ» ծրագրում, 1968 թվականից մինչև 1981 թվականի փետրվար և 1990 թվականի հուլիսից մինչև 1991 թվականի օգոստոսը։ 2015 թվականից երաժշտությունը հնչում էր նաև Ռուսաստանի հանրային հեռուստատեսություն ռուսական դաշնային հեռուստաալիքի եղանակի տեսության ժամանակ։
Ֆիլմագրություն խմբագրել
| Տարի | Հայերեն անվանում | Բնօրինակ անվանում | Դեր | |
|---|---|---|---|---|
| 1960 | ֆ | Վառ արևի վրա | Plein soleil | Մարժ Դյուվալ |
| 1961 | ֆ | Ոսկեձույլ աղջիկ | La fille aux yeux d’or | աղջիկ |
| 1961 | ֆ | Հայտնի սիրային պատմություններ | Les amours celebres | օրիորդ Ժորժ |
| 1961 | ֆ | Սեն-Տրոպի բլյուզներ | Saint Tropez blues | Անն-Մարի |
| 1961 | ֆ | Սև և կարմիր | Le rouge et le noir | Մաթիլդա դե Լա Մոլ |
| 1962 | ֆ | Լեվիտան | Leviathan | Անժելա |
| 1964 | ֆ | Տղամարդու որս | La Chasse à l’homme | Ժիզել |
| 1964 | ֆ | Հարյուր աղյուսներ և կղմինդր | Cent briques et des tuiles | Իդա |
| 1965 | ֆ | Մարի Շանտալն ընդդեմ բժիշկ Խայի | Marie Chantal contre Dr. Kha | Մարի Շանտալ |
| 1965 | ֆ | Զինվորական կանայք | Le soldatesse | Էֆտիխիա |
| 1979 | ֆ | Ով ինչպես կա (Խուզարկու կամ հանցագործ) | Flic ou voyou | Էդմոնդա Պյուժե-Ռոստան |
| 1984 | ֆ | Ուրախ Զատիկ | Joyeuses Pâques | Սոֆիի Մարժել |
| 1984 | ֆ | Ավանտյուրիստներ | Les morfalous | Էլեն Լյարոշ- Ֆրեոն |
| 1987 | ս | Ծովահրեշ 3 | La piovra 3 | Աննա Անտինարի |
| 1990 | ֆ | Համարվում է վտանգավոր | Présumé dangereux | Տեա Ֆորրեստեր |
| 1996 | ֆ | Տիկո Մուն | Tykho Moon | Եվա |
| 2008 | ֆ | Երկնային գրասենյակ | Les Bureaux de Dieu | Մարտինա |
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 filmportal.de — 2005.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 GeneaStar
- ↑ 3,0 3,1 Roglo — 1997. — ed. size: 9000000
- ↑ 4,0 4,1 4,2 https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2019/11/03/l-actrice-et-chanteuse-marie-laforet-est-morte_6017866_3382.html
- ↑ 5,0 5,1 5,2 https://www.radiolac.ch/a-la-une/elle-etait-geneve-marie-laforet-est-decedee/ — 2019.
- ↑ «Statistiques du prénom MAITENA». Aufeminin.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 20-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարի Լաֆորե» հոդվածին։ |