Մարեմխոտ
| Մարեմխոտ | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Մարեմխոտ երրքգույնանի (Geum triflorum) | ||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
| Geum | ||||||||||||
|
|
Մարեմխոտ (լատին․՝ Géum), վարդազգիների (վարդածաղիկներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է ավելի քան 40 տեսակ։
Կենսաբանական նկարագիր խմբագրել
(1796).
Ցողունի բարձրությունը մինչև 80 սմ է։ Արմատամերձ տերևները քնարաձև փետրաբաժան են, ցողունայինները՝ եռմասնյա-եռաբաժան։ Ծաղիկները մեկական են կամ հավաքված վահանանման ծաղկաբույլերում, դեղին կամ կարմրավուն։ Ծաղկում է հունիս-հուլիսին (օգոստոսին)։
Հայաստանում խմբագրել
Հայաստանում՝ 2 տեսակ՝
- Մարեմխոտ սովորական
- Մարեմխոտ գետային
Տարածում խմբագրել
Տարածված է Տավուշի, Լոռու, Գեղարքունիքի, Սյունիքի մարզերում։ Աճում է խոնավ մարգագետիններում, գետափերին, անտառներում և այլն։
Քիմիական կազմ խմբագրել
Պարունակում է աղաղանյութեր, գլիկոզիդներ, վիտամին C, կարոտին (A-նախավիտամին), եթերայուղ, ներկանյութ և այլն։
Նշանակություն խմբագրել
Պտուղը բազընկյուզիկ է։ Դեղաբույս է։ Պատրաստուկներն օգտագործում են որպես հակաբորբոքային, հակաման ՄԵխակ մշակովի մանրեային, արյունահոսությունը դադարեցնող, կապող միջոց։
Մարեմխոտի արմատը պարունակում է դաբաղող նյութեր, յուղ, գլիկոզիդ, կրախմալ, խեժեր
Տերևները պարունակում են դաբաղանյութեր, դառը նյութեր, յուղ, գլիկոզիդ, կրախմալ, խեժեր
Սերմերը հարուստ են ճարպոտ յուղերով
Մարեմխոտը քրտնաբեր, լեղամուղ, հակավիրուսային, խորխաբեր և տոնուսը բարձրացնող դեղաբույս է։
Դասակարգում խմբագրել
Տաքսոնոմիա խմբագրել
Մարեմխոտ դասը մտնում է Rosaceae ընտանիքի և Rosales կարգի մեջ։
| ավելի քան 44 կարգի ծաղկավոր բույսեր (համաձայնAPG II Համակարգի) |
մոտ 100-120 դաս | |||||||||||||||
| բաժին Ծաղկավորներ կամ Ծածկասերմեր |
ընտանիք Վարդազգիներ | f1 | ||||||||||||||
| թագավորություն Բույսեր | կարգ Վարդածաղկավորներ | դաս Մարեմխոտ | ||||||||||||||
| 13-16 բաժիններ | ավելի քան 8 ընտանիք (համաձայն APG II Համակարգի) | f2 | ||||||||||||||
Տեսակներ խմբագրել
Դասը ընդգրկում է 5 տեսակ, նրանցից մի քանիսը[1][2][3]։
- Geum aleppicum Jacq. —
- Geum ×borisii Kellerer ex Sünd.
- Geum bulgaricum Pančić
- Geum calthifolium Menzies ex Sm.
- Geum canadense Jacq.
- Geum coccineum Sm.
- Geum geniculatum Michx.
- Geum glaciale Adams ex Fisch.
- Geum heldreichii
- Geum × intermedium Ehrh.
- Geum japonicum Thunb.
- Geum laciniatum Murray
- Geum latilobum
- Geum macrophyllum Willd.
- Geum magellanicum
- Geum molle Vis. & Pančić
- Geum montanum L.
- Geum peckii Pursh
- Geum pentapetalum (L.) Makino
- Geum pyrenaicum Mill.
- Geum quellyon Sweet
- Geum radiatum Michx.
- Geum reptans L.
- Geum rhodophaeum Stoj. & Stef.
- Geum rivale L.
- Geum rossii (R.Br.) Ser.
- Geum triflorum Pursh
- Geum urbanum L.
- Geum vernum (Raf.) Torr. & A.Gray
- Geum virginianum L.
- Geum virginicum
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Գրականություն խմբագրել
- C. Kalkman։ Rosaceae. In։ Klaus Kubitzki (Hrsg.)։ The Families and Genera of Vascular Plants - Volume VI - Flowering Plants - Dicotyledons - Celastrales, Oxalidales, Rosales, Cornales, Ericales, 2004, S. 367
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Список видов рода Гравилат на сайте Эдинбургского королевского ботанического сада
- Гравилат на сайте Агбина Արխիվացված 2008-09-21 Wayback Machine
- Jepson Manual Treatment
- Ontario Wildflowers: Avenses Group
- USDA Plants Profile: North American Species
- EOL
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարեմխոտ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարեմխոտ» հոդվածին։ |