Վիքիպեդիա

Մապուտու

Մապուտու (պորտ.՝ Maputo, մինչ 1975 թվականը կոչվում էր Լորենսու Մարկիշ, պորտ.՝ Lourenço Marques), Մոզամբիկի մայրաքաղաքը և խոշորագույն քաղաքը, գտնվում է երկրի հարավում։ Խոշոր նավահանգիստ է Հնդկական օվկիանոսի ափին, տնտեսական կյանքը կենտրոնացված է նավահանգստի շրջանում։ Բնակչությունը՝ ▼1 133 200 մարդ (հուլիսի 1, 2023)[1], սակայն իրականում այն գերազանցում է նշված թիվը բազմաթիվ քաղաքային ետնավայրերի և այլ ապօրինի կառույցների պատճառով[4] :

Քաղաք
Մապուտու
Maputo
Դրոշ

ԵրկիրՄոզամբիկ Մոզամբիկ
ԵնթարկումՄայրաքաղաք
Հիմնադրված է1781 թ.
Այլ անվանումներմինչ 1975 թ.-ը՝ Lourenço Marques,
1975—1976 թթ.՝ Cam Phumo
Մակերես346 կմ²
ԲԾՄ47±1 մետր
Բնակչություն▼1 133 200 մարդ (հուլիսի 1, 2023)[1]
Խտություն3238,03 մարդ/կմ²
Ագլոմերացիա1 800 000
Ժամային գոտիUTC+1
Հեռախոսային կոդ21
Փոստային դասիչ0101-01[2], 0101-02[2], 0101-03[2], 0101-04[3], 0101-05[3], 0101-06[3], 0101-07[3], 0101-08[3], 0101-09[3], 0101-10[3], 0101-11[3], 0102-01[3], 0102-02[3], 0102-03[3], 0102-04[3], 0102-05[3], 0102-06[3], 0102-07[3], 0102-08[3], 0102-09[3], 0102-10[3], 0102-11[3], 0103-01[3], 0103-02[3], 0103-03[3], 0103-04[3], 0103-05[3], 0103-06[3], 0103-07[3], 0103-08[3], 0104-01[3], 0104-02[3], 0104-03[3], 0104-04[3], 0104-05[3], 0104-06[3], 0104-07[3], 0104-08[3], 0104-09[3], 0104-10[3], 0104-11[3], 0105-01[3], 0105-02[3], 0105-03[3], 0105-04[3], 0105-05[3], 0105-06[3], 0105-07[3], 0105-08[3], 0105-09[3], 0105-10[3], 0105-11[3], 0105-12[3], 0105-13[3], 0105-14[3], 0106-01[3], 0106-02[3], 0106-03[3], 0106-04[3], 0106-05[3], 0107-01[3], 0107-02[3] և 0107-03[3]
Պաշտոնական կայքcmmaputo.gov.mz
Մապուտու (Մոզամբիկ)##
Մապուտու (Մոզամբիկ)

Աշխարհագրություն խմբագրել

Մապուտուն գտնվում է համանուն ծոցի արևելյան ափին, Թեմբ գետաբերանում։ Մուպուտու գետը թափվում է ծոցի հարավային հատվածը։

Վարչատարածքային բաժանում խմբագրել

Մապուտու քաղաքը բաժանվում է 7 մունիցիպալիտետների.

Վարչական միավորներ[5] Մակերես,
կմ² 		Բնակչություն,
մարդ (2007)
Մունիցիպալիտետ KaMpfumo
(antigo nº 1) 		12 107 530
Մունիցիպալիտետ Nlhamankulu
(ou Chamanculo, antigo nº 2) 		8 155 385
Մունիցիպալիտետ KaMaxaquene
(ou Maxaquene, antigo nº 3) 		12 222 756
Մունիցիպալիտետ KaMavota
(ou Mavota, antigo nº 4) 		108 293 361
Մունիցիպալիտետ KaMubukwana
(ou Mubukwane, antigo nº 5) 		53 290 696
Մունիցիպալիտետ KaTembe
(ou Catembe, antigo nº 6) 		101 19 371
Մունիցիպալիտետ KaNyaka
(ou Inhaca, antigo nº 7) 		52 216

Տնտեսություն խմբագրել

Արտահանվող հիմնական ապրանքներն են հանդիսանում ածուխը, բամբակը, շաքարը, քրոմիտները, կոպրան և փայտը։ Քաղաքում արտադրվում է ցեմենտ, կահույք, կոշիկ, կերամիկական սպասք և կաուչուկ։

Տրանսպորտ խմբագրել

 
Մապուտուի միջազգային օդանավակայան

Մապուտուի միջազգային օդանավակայանը Մոզամբիկի գլխավոր միջազգային օդանավակայանն է։ Քաղաքի հասարակական տրանսպորտը հիմնականում ներկայացված է միկրոավտոբուսներով, որոնք փոխադրում են քաղաքացիների մեծ մասը։ Բացի այդ գործում է պետական ավտոբուսային ընկերություն։ Միկրոավտոբուսները հիմնականում ներկրվում են Ճապոնիայից (Toyota Hiace)։

Կլիմա խմբագրել

Մապուտուն գտնվում է սավաննաների արևադարձային և խոնավ մերձարևադարձային կլիմայական գոտիների սահմանին։ Կլիման բավականին չոր է, տարեկան թափվում են մոտ 761 մմ տեղումներ։ Անձրևների սեզոնը կարճ է, տևում է հունվարից մինչև մարտ։ Մապուտույում պատմության ընթացքում գրանցված օդի ամենացածր ջերմաստիճանը կազմել է +7 °C: Սովորաբար ջերմաստիճանը ամբողջ տարվա ընթացքում պահպանվում է +30 °C-ի սահմաններում, դեկտեմբեր-փետրվար ամիսներին լինում է ավելի շոգ։

Մապուտուի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 43
(109) 		39
(102) 		40
(104) 		39
(102) 		38
(100) 		34
(93) 		36
(97) 		39
(102) 		46
(115) 		45
(113) 		44
(111) 		44
(111) 		46
(115)
Միջին բարձր °C (°F) 29.9
(85.8) 		29.6
(85.3) 		29.3
(84.7) 		27.8
(82) 		26.4
(79.5) 		24.6
(76.3) 		24.4
(75.9) 		25.3
(77.5) 		26.1
(79) 		26.5
(79.7) 		27.4
(81.3) 		29.1
(84.4) 		27.2
(80.95)
Միջին օրական °C (°F) 26.1
(79) 		26.0
(78.8) 		25.4
(77.7) 		23.6
(74.5) 		21.6
(70.9) 		19.5
(67.1) 		19.3
(66.7) 		20.4
(68.7) 		21.7
(71.1) 		22.4
(72.3) 		23.6
(74.5) 		25.3
(77.5) 		22.91
(73.23)
Միջին ցածր °C (°F) 22.3
(72.1) 		22.3
(72.1) 		21.5
(70.7) 		19.4
(66.9) 		16.8
(62.2) 		14.4
(57.9) 		14.2
(57.6) 		15.4
(59.7) 		17.2
(63) 		18.3
(64.9) 		19.7
(67.5) 		21.4
(70.5) 		18.58
(65.43)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) 16
(61) 		17
(63) 		16
(61) 		11
(52) 		8
(46) 		4
(39) 		1
(34) 		7
(45) 		9
(48) 		12
(54) 		11
(52) 		15
(59) 		1
(34)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 171.1
(6.736) 		130.5
(5.138) 		105.6
(4.157) 		56.5
(2.224) 		31.9
(1.256) 		17.6
(0.693) 		19.6
(0.772) 		15.0
(0.591) 		44.4
(1.748) 		54.7
(2.154) 		81.7
(3.217) 		85.0
(3.346) 		813.6
(32.032)
Միջ. տեղումների օրեր 8.1 7.6 7.0 4.4 2.8 2.4 1.8 2.2 3.2 5.5 7.9 7.5 60.4
% խոնավություն 69.0 69.0 71.0 67.5 66.0 63.5 65.0 64.0 64.0 65.5 67.0 67.5 66.58
Միջին ամսական արևային ժամ 248 226 248 240 248 240 248 248 248 217 210 217 2838
Աղբյուր #1: World Meteorological Organization[6]
Աղբյուր #2: BBC Weather[7]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 https://www.citypopulation.de/en/mozambique/cities/
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Boletim da República (порт.) — Maputo: Imprensa Nacional de Moçambique, 2019.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 3,22 3,23 3,24 3,25 3,26 3,27 3,28 3,29 3,30 3,31 3,32 3,33 3,34 3,35 3,36 3,37 3,38 3,39 3,40 3,41 3,42 3,43 3,44 3,45 3,46 3,47 3,48 3,49 3,50 3,51 3,52 3,53 3,54 3,55 3,56 3,57 3,58 3,59 Boletim da República (порт.) — Maputo: Imprensa Nacional de Moçambique.
  4. ↑ «Quadros do 3° Censo Geral da População e Habitação 2007». Instituto Nacional de Estatística. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  5. ↑ «Distritos municipais: Novas designações vigoram na cidade». Sociedade do Notícias S/A. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 15-ին. Վերցված է 1 de abril de 2010-ին. {{cite web}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
  6. ↑ «World Weather Information Service – Maputo». World Meteorological Organization. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 7-ին.
  7. ↑ «Average Conditions Maputo, Mozambique». BBC Weather. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 7-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մապուտու» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մապուտու&oldid=9722749» էջից