Նելսոն Մանդելայի ազգային թանգարան (անգլ.՝ Nelson Mandela National Museum), հաճախ անվանում են Մանդելայի տուն (անգլ.՝ Mandela House), տուն Հարավային Աֆրիկայի Սոուետո քաղաքի Օռլանդո Վեսթ թաունշիփի Վիլակազի փողոցում, որտեղ Նելսոն Մանդելան ապրել է 1946-1962 թվականներին։ Տեղակայված է Վիլակազի և Նգականե փողոցների անկյունի թիվ 8115 հասցեում, հոգևորական Դեսմունդ Տուտուի տնից ոչ հեռու[1]։

Մանդելայի տուն
Տեսակշենք
Երկիր ՀԱՀ
ՏեղագրությունՕռլանդո Սոուետո
Հասցե8115 Ngakane Street, Orlando West
Հիմնադրվել է1997
Կայքmandelahouse.com
Քարտեզ
Քարտեզ

1997 թվականի սեպտեմբերի 1-ին Մանդելան տունը նվիրաբերել է Սոուետոյի ժառանգության խնամակալությանը (որի հիմնադիրն ինքն էր) որպես թանգարան գործարկելու համար։

1999 թվականին թանգարանը դարձել է Ազգային ժառանգության օբյեկտ[2]։

Առանձնահատկություններ խմբագրել

 
Մանդելայի տուն

Տունը մեկ հարկանի կարմիր աղյուսե շինություն է՝ կառուցված 1945 թվականին։ Պատերի վրա կան փամփուշտների անցքեր, իսկ ճակատային մասում վառված հետքեր Մոլոտովի կոկտեյլով հարձակման հետևանքով։ Ներսում կա յուրօրինակ կահույք և հուշանկյուն, այդ թվում`լուսանկարներ, Նելսոն Մանդելային ուղղված մեջբերումներ և Շուգար Ռեյ Լեոնարդի կողմից Մանդելային տրված աշխարհի առաջնության գոտին[3]։

2009 թվականից հաստատությունն ունի այցելուների կենտրոն և փոքր թանգարան[4]։

Մանդելայի առանձնատուն խմբագրել

Որպես Հարավային Աֆրիկայի նախագահ Մանդելայի մասնավոր կեցավայրը Յոհաննեսբուրգի Հաֆթոն կալվածքի Մանդելայի առանձնատունն էր, որը Մանդելայի մահից հետո անցել է Զինդզի Մանդելա ընտանեկան խնամակալությանը[5]։

Ժողովրդականություն խմբագրել

1999 թվականին Սոուետոն Հարավային Աֆրիկայի զբոսաշրջիկների համար 16-րդ ամենահայտնի վայրն էր, որը մասամբ վերագրվում էր 1997 թվականի դեկտեմբերին Մանդելայի տան բացմամբ[6]։

Պատմություն խմբագրել

1990 թվականին բանտից ազատվելուց հետո Մանդելան վերադարձել է տուն, չնայած կառավարության պաշտոնյաների առաջարկներին, որ նա ավելի ապահով տուն գտնի։ Դեպի Սոուետոյի տուն իրեն ողջունող ամբոխին Մանդելան ասել է. «Վերջապես տուն եմ եկել»[7]։ 11 օր տանն անցկացնելուց հետո նա կրկին վերադարձավ[8]։

Հետագայում իր ինքնակենսագրականում նա գրում է.

Այդ գիշեր Վիննիի հետ ես վերադարձա Օռլանդո Վեսթի թիվ 8115 տուն։ Լոկ այդ օրը ես սրտով հասկացա, որ հեռացել եմ բանտից։ Ինձ համար թիվ 8115 տունը իմ աշխարհի կենտրոնն էր, իմ մտավոր աշխարհագրության X-ը[9]

:

Վերանորոգում խմբագրել

2007 թվականին Սոուետոյի ժառանգության խնամակալությունը որոշեց, որ Մանդելայի տունը լուրջ ուշադրության կարիք ունի։ Խնդիրների թվում էին տան ֆիզիկական վիճակը, դրա բովանդակությունը, այցելուների բացակայությունը, ուղեկցողների վերապատրաստման բացակայությունը և հետևողական ուղերձի բացակայությունը։ Չկար նաև ցուցահանդեսային բովանդակություն և ցուցադրություններ։

Համապատասխանաբար, 2008 թվականի հունիսին Սոուետոյի ժառանգության խնամակալությունն ավելի մեծ ուշադրություն հատկացրեց Մանդելայի տանը։ Գործարկվեց նոր տուրիստական կենտրոն, սկսվեցին վերականգնման աշխատանքներ, նշանակվեց բարձրակարգ կուրատոր, պլանավորվեց աշխատակազմի վերապատրաստման ծրագիր։ 2008 թվականի ապրիլին շենքը փակվեց հանրության համար[10] և շինարարական աշխատանքները սկսվեցին 2008 թվականի հուլիսի 18-ին։

Հանրության համար վերաբացվել է 2009 թվականի մարտի 19-ին[11]։

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Mandela museum house reopens». The Times. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 21-ին.(չաշխատող հղում)
  2. «Big facelift for Mandela home». The Citizen. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 21-ին.(չաշխատող հղում)
  3. «Museum opens at Mandela's Soweto home». Associated Press (via Google). Վերցված է 2009 թ․ մարտի 15-ին.
  4. «Mandela House opens in Soweto». Joburg.org.za. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 21-ին.
  5. Cox, Anna (2014 թ․ հունվարի 20). «Squatters occupy Mandela mansion». IOLnews. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 19-ին.
  6. Fisher, Ian (1999 թ․ սեպտեմբերի 24). «Soweto Journal; Where Apartheid Ruled, Tourists Are Swarming». The New York Times. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 15-ին.
  7. Burns, John F. (1990 թ․ փետրվարի 15). «Mandela's Day: Exercise and Uproar». The New York Times. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 15-ին.
  8. «Mandela's home now the nation's heritage». The Star. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 21-ին.
  9. Mandela, Nelson (1995). Long Walk to Freedom. South Africa: Macdonald Purnell. էջ 630. ISBN 0-316-87496-5.
  10. «Mandela's house gets facelift». The Star. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 15-ին.
  11. «Mandela home opened as museum». Independent Online. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 21-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մանդելայի տուն» հոդվածին։