Մայտ Մետսանուրկ

Մայտ Մետսանուրկ (էստ․՝ Mait Metsanurk, իսկական անունը՝ Էդուարդ Հուբել (էստ․՝ Eduard Hubel), նոյեմբերի 19, 1879, Դորպատի շրջան, Լիֆլյանդյան նահանգ - օգոստոսի 21, 1957, Տալլին, Էստոնական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), էստոնացի գրող, դրամատուրգ, գրաքննադատ ու թարգմանիչ։ Էստոնական գրականության մեջ նեոռոմանիտիզմի հիմնադիրներից մեկն է։

Մայտ Մետսանուրկ Mait Metsanurk
Ծնվել է	նոյեմբերի 19, 1879(1879-11-19)
Ծննդավայր	Մեցանուկա, Տառտու, Տարտումաա, Էստոնիա
Վախճանվել է	օգոստոսի 21, 1957(1957-08-21) (77 տարեկան)
Վախճանի վայր	Տալլին, Էստոնական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Անտառային գերեզմանատուն
Գրական անուն	Eduard Hubel
Մասնագիտություն	գրող, լրագրող, գրական քննադատ և քաղաքական գործիչ
Լեզու	էստոներեն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն,  Էստոնիա և  ԽՍՀՄ
Գրական ուղղություններ	Իտալական նեոռեալիզմ
Կուսակցություն	Էստոնիայի ժողովրդական կուսակցություն
Պարգևներ
Mait Metsanurk Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Մայտ Մետսանուրկը ծնվել է գյուղացու ընտանիքում։ Եղել է ութ երեխաներից ամենափոքրը։ Սովորել է Օրգեի դպրոցում, ապա ուսումը շարունակել է Տարտուի քաղաքային դպրոցում։ Կատարել է տարբեր աշխատանքներ, իսկ 1906 թվականից աշխատել է որպես լրագրող։

1924-25 և 1930-36 թթ. Մայտ Մետսանուրկը եղել է «Էստոնական գրական հասարակության» («Էստոնիայի գրողների միություն») ներկայացուցիչ։ Էստոնիայում խորհրդային կարգերի հաստատումից հետո նա հեռու էր մնում քաղաքականությունից, ինչի պատճառով էլ նրան հեռացրել են Էստոնիայի ԽՍՀ գրողների կազմակերպությունից։ Արդարացվել է Ստալինի մահից հետո՝ 1956 թվականին։

Մայտ Մետսանուրկը մահացել է 1957 թվականին, թաղված է Տալլինի Մետսակալմիստու (Անտառային) գերեզմանատանը։

Ստեղծագործությունը

Մայտ Մետսանուրկի ստեղծագործությունները տպագրվել են 1904 թվականից, 1908-09 թվականներին նա արդեն անվանի գրող էր։ Առաջին երկերում նա քննադատում էր սոցիալական անհավասարությունը, ռեալիստորեն պատկերում էստոնացի ժողովրդի կյանքը։ Նա քննադատում է կապիտալիզմը, հասարակությունը, ցավում է զուրկ, փոքր մարդկանց համար։ Նրա հերոսները փնտրում են ճշմարտություն, իդեալական սեր, բայց հուսահատվում են ու զոհվում։ «Կարմիր քամի» (1928) ստեղծագործության մեջ նա պատկերել է դասակարգային պայքարը։ 1930-ական թթ. խորհրդային գրաքննադատության պատճառով նա զերծ է մնում սոցիալական անարդարությունների խիստ քննադատությունից։ «Ամառային արևադարձ» (1957) երկում պատկերել է գյուղացի աշխատավորների կյանքը 1940-ական թթ. նախօրեին։

Մայտ Մետսանուրկի ամենահայտնի ստեղծագործություններն են «Յումերե գետի վրա» (1934) և «Մխացող կրակ» (1939) վեպերը, որոնցում նա պատկերել է էստոնացիների պայքարը դանիացի ու գերմանացի նվաճողների դեմ XIII դարում։

Մայտ Մետսանուրկն իր ժամանակի ամենաժողովրդական էստոնացի գրողներից էր։ Անտոն Հանսեն Տամմսաարեի հետ նա էստոնական նեոռեալիզմի ամենահայտնի ներկայացուցիչներից է։

Հայտնի ստեղծագործություններ

Մայտ Մետսնուրկը գրել է վեպեր, պատմվածքներ, պիեսներ, քննադատական հոդվածներ։

Արձակ

• Isamaa õilmed (1908)
• Vahesaare Villem (1909)
• Jumalalapsed (1910)
• Orjad (1912)
• Toho-Oja Anton (1916)
• Ennäe inimest! (1918)
• Epp (1920)
• Jumalata (1921)
• Taavet Soovere elu ja surm (1922)
• Valge pilv (1925)
• Jäljetu haud (1926)
• Viimne päev (1927)
• Punane tuul (1928)
• Jutustused ja novellid (1929)
• Fr. Arrast & Pojad (1930)
• Elu murrab sisse (1931)
• Taniel heitleb (1932)
• Maine ike (1933)
• Mändide all (1933)
• Ümera jõel (1934)
• Soosaare (1936)
• Kutsutud ja seatud (1937)
• Tuli tuha all (1939)
• Tee algul. Mälestused I (1946)
• Suvine pööripäev (1957)

Պիեսներ

• Uues korteris (կատակերգություն, 1908)
• Vagade elu (կատակերգություն, 1923)
• Kindrali poeg (դրամա, 1925)
• Talupoja poeg (դրամա, 1929)
• Mässuvaim ehk Agulirahvas läheb ajalukku (կատակերգություն, 1931)
• Haljal oksal (կատակերգություն, 1932)
• C. R. Jakobson (դրամա, 1935)
• Maret elukoolis (կատակերգություն, 1938)

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մայտ Մետսանուրկ» հոդվածին։