Մահապարտ ֆիգուր (շախմատ)

«Մահապարտ» ֆիգուր, շախմատում մրցակցի խաղաքարին սպառնացող անպաշտպան խաղաքար, որը վերցնելու դեպքում խաղն ավարտում է պատ։ Առավել հաճախ «մահապարտ» ֆիգուրը շախ է հայտարարում հակառակորդի արքային, ինչը հանգեցնում է թույլ կողմին հավերժական շախի միջոցով խաղը հասցնել ոչ-ոքիի[1]։ Շատ դեպքերում «մահապարտ» խաղաքար կարող է հանդիսանալ նավակը[2]։

Օրինակ խմբագրել

Թագուհին նավակի դեմ վերջնախաղում ուժեղ կողմը շատ հաճախ հաղթող է դուրս գալիս։ Գծապատկեր 1-ում սև արքան գտնվում է դաշտի անկյունում, եթե չլինի իրենց նավը, ապա խաղը կավարտվի պատ։ Այդ պատճառով էլ նրանք շախերի միջոցով փորձում են ազատվել այդ նավակից։

abcdefgh
88
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
1. … Նg6+ շախից հետո նավակը դառնում է «մահապարտ»


1. … Նg6+ 2. Թ:g6 պատ, կամ 2. Աh5 Նg5+ 3. Աh4 Նg4+ և այդպես շարունակ։ Հենց սպիտակները վերցնեն նավակին խաղը կավարտվի պատ։ Սպիտակ արքան կարող է շարժվել h1-ից h6, իսկ սև նավակը կարող է հավերժական շախի միջոցով խաղը հասցնել ոչ-ոքիի[3]։

Տես նաև խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

  • Шахматы: энциклопедический словарь / гл. ред. А. Е. Карпов. — М.: Советская энциклопедия, 1990. — С. 37. — 621 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-85270-005-3.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Ilja (2014 թ․ ապրիլի 20). «Шахматный учебник онлайн: Пат. Бешеная фигура». Шахматный учебник онлайн. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 19-ին.
  2. «Рубрика для начинающих. «Бешеная» ладья». Шахматная Школа Онлайн (ռուսերեն). 2019 թ․ օգոստոսի 18. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 19-ին.
  3. «БЕШЕНАЯ ФИГУРА». Шахматный информационный ресурс. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 19-ին.