Ճոճանակ (ճոճվելու հարմարանք)
Ճոճանակ, հաճույքի կամ զվարճանքի համար ճոճվելու կառույց։ Դասակարգման մեջ կան 4 տիպի ճոճոնակներ (տիպ № 1՝ մեկ պտույտի առանցքով նստարանի տեսքով՝ սյուներից կամ գերանից կախված[1], տիպ № 2՝ մի քանի պտույտի առանցքներով, տիպ № 3՝ ճոճանակ մեկ կախոցի կետով, տիպ № 4՝ կոլեկտիվային ճոճանակ)[2]։ Տեղադրվում են մանկական խաղահրապարակներում, հանգստյան գոտիներում և այլուր։
Դիցաբանական նշանակություն խմբագրել
Ճոճանակները հաճախ էին հանդիպում հարավային և արևելյան սլավոնական ազգերի մոտ և հազվադեպ՝ արևմտյան։ Դրանց օգտագործմամբ ազատ ժամանցի անցկացմանը հին սլավոնացիները վերագրել են կախարդական գործառույթներ (ապոտրոպիկական և արտադրողական)։ Երիտասարդության համար ժամանակի այս անցկացման ձևը համարվել է ոչ պարտադիր և ընդունվել է որպես երիտասարդներին և աղջիկներին ամուսնության մղելու միջոց։
Հարավային սլավոնացիները պատրաստել են ճոճանակներ Մասլենիցայի կամ Յուրիի օրվա համար, դրանց օգնությամբ զվարճանքը չէր արգելվում Մեծ պասի ժամանակ, սակայն ընդհատվում էր Ավագ շաբաթվա ընթացքում՝ վերսկսվելով Զատկին և շարունակվելով մինչև Լուսավոր շաբաթ։ Պետրոսի մատնությունը վերջին օրն էր, երբ կարելի էր ճոճվել ճոճանակներին։ Այս գործընթացը վերաբերել է ծիսակարգային գործողություններին, որը հնարավորություն է տվել գյուղատնտեսական մշակաբույսերի վեգետացիային, օրինակ՝ վուշի և կանեփի։ Բուլղարիայում մասլենիցայի ժամանակ տարեց կանայք ձուն դրել են կրծքի տակ և ճոճվել ճոճանակների վրա այն բանի համար, որ կանեփը մեծ լինի։ Սերբիայում տարեց տղամարդիկ ճոճվում էին այն բանի համար, որ կանեփի, հացահատիկի, աշորայի և գարու ցանքատարածույթյունները մեծանային։ Մակեդոնիայում ծերունիները ճոճվել են ճոճանակներին Յուրիի օրը, որպեսզի շուտ հասներ բամբակը[3]։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Այգու ճոճանակ -
Ժան Օնորե Ֆրագոնար «Ճոճանակ» (1767-1768) նկարը -
Ֆրեդերիկ Մորգան «Դպրոցից հետո» (1893) -
Փայտե ճոճանակներ, Կիժիի պոգոստ -
ԽՍՀՄ-ի ժամանակների մշակույթի և հանգստի այգում ճոճանակ «Նավակ»
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Качели // Толковый словарь Ожегова
- ↑ «ГОСТ 52167-2012 Оборудование детских игровых площадок Безопасность качелей» (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
- ↑ Т. А. Агапкина. Качели, качаться на качелях // Славянская мифология. Энциклопедический словарь / С. М. Толстая. — Международные отношения, 2014. — (Славянские древности). — ISBN 978-5-7133-1392-0.
Գրականույթուն խմբագրել
- Т. А. Агапкина Качели, качаться на качелях // Славянская мифология. Энциклопедический словарь / С. М. Толстая. — Международные отношения, 2014. — (Славянские древности). — ISBN 978-5-7133-1392-0
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ճոճանակ (ճոճվելու հարմարանք)» հոդվածին։ |