Ղուկասավան

Ղուկասավան
Գյուղ
	Ղուկասավան
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Արարատի
Հիմնադրված է	1600 թ.
Մակերես	2,79 կմ²
ԲԾՄ	845 մ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	2019 մարդ (2011)
Ազգային կազմ	Հայեր , Եզդիներ
Կրոնական կազմ	քրիստոնյաներ
Ժամային գոտի	UTC+4
	Ղուկասավան (Հայաստան)
	Ղուկասավան (Հայաստան)

Ղուկասավան, գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Արարատի մարզի Մասիսի տարածաշրջանում, Մասիս քաղաքից 6 կմ հեռավորության վրա, մարզկենտրոնից գտնվում է 25 կմ հեռավորության վրա։

Պատմություն խմբագրել

Գյուղը հիմնադրվել է 1800-ական թվականներին։ Նախկինում ունեցել է Կալալը, Կալալի, Քյոլարա, Քյալարա անվանումները։ Գյուղում բնակություն են հաստատել Սասունից և Սալմաստից, իսկ 1915 - 1918 թվականներին՝ Արևմտյան Հայաստանից, հետագայում նաև 1946-1948 թվականներին՝ պարսկահայաստանից եկած հայերը։ 1930-ական թվականներին գյուղում բնակություն են հաստատել նաև եզդի ընտանիքներ։ Ղուկասավան է վերանվանվել 1949 թվականին։ Անվանումը կապված է հեղափոխական գործիչ Ղուկաս Ղուկասյանի անվան հետ, որը ծնունդով այս գյուղից է եղել։

Գյուղի կենտրոնում է խոնարհված Սբ. Աստվածածին եկեղեցին։

Գյուղը տեղադրված է Արարատյան դաշտում, Հրազդան գետի հովտում։ Գտնվում է ծովի մակարդակից 845 մ. բարձրության վրա։

Կլիմա խմբագրել

Կլիման չոր, խիստ ցամաքային է։ Ձմեռները սկսվում են դեկտեմբերի կեսերին, հունվարյան միջին ջերմաստիճանը տատանվում է -3-ից -5 °C։ Ամառը տևական է՝ մայիսից մինչև հոկտեմբեր, օդի միջին ամսական ջերմությունը հասնում է 24-ից 26 °C, իսկ առավելագույնը՝ 42 °C։ Հաճախ լինում են խորշակներ, որոնք զգալի վնաս են հասցնում գյուղատնտեսությանը։ Մթնոլորտային տարեկան տեղումների քանակը 250-300 մմ. է։ Բնական լանդշաֆտները կիսաանապատներ են, որոնք ոռոգման ընթացքում վերածվել են կուլտուր-ոռոգելի լանդշաֆտի։ Ագրոկլիմայական տեսակետից համայնքն ընկած է բացարձակ ոռոգման գոտում։

Բնակչություն խմբագրել

Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Ղուկասավանի մշտական բնակչությունը կազմել է 2019, առկա բնակչությունը՝ 1982 մարդ^[1], բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև^[2].

Տարի	1831	1897	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2001	2011
Բնակիչ	150	379	385	468	1843	1270	1467	1606^[3]	2168	2019^[1]

Տնտեսություն խմբագրել

Գյուղն ունի առկա 630 տնտեսություն, դպրոց, մանկապարտեզ, բուժկետ, կապի հանգույց։ Համայնքի տնտեսության մասնագիտացման ճյուղը գյուղատնտեսությունն է, համախառն բերքի մեծ մասը տալիս է բուսաբուծությունը։ Գյուղատնտեսական նշանակության հողերը կազմում են շուրջ 156 հա։ Համայնքի հողերի հիմնական մասն օգտագործվում են որպես վարելահողեր՝ զբաղեցնելով մոտ 128 հա։ Ունի պտղատու և խաղողի այգիներ։ Զբաղվում են այգեգործությամբ, խաղողագործությամբ, դաշտավարությամբ, բանջարաբուծությամբ։ Մշակում են ջերմասեր բանջարաբոստանային կուլտուրաներ, ինչպես նաև հացահատիկ։ Զբաղվում են կաթնամսատու անասնապահությամբ, թռչնաբուծությամբ։

Արդյունաբերական ոլորտում ունի ատաղձագործական գործարան։