Հուսեյնկուլի Մալիք օղլի Ռզաև (ադրբ.՝ Hüseynqulu Məlik oğlu Rzayev, մարտի 20, 1879(1879-03-20), Բաքու, Ռուսական կայսրություն - փետրվարի 16, 1945(1945-02-16), Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ադրբեջանցի օպերային երգիչ, դերասան, ռեժիսոր, մանկավարժ, թատերական գործիչ, Ադրբեջանական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1932), Ադրբեջանի պրոֆեսիոնալ երաժշտական թատրոնի հիմնադիրներից մեկը[1][2];

Հուսեյնկուլի Սարաբսկի
Բնօրինակ անունHüseynqulu Sarabski
Ծնվել էմարտի 20, 1879(1879-03-20)
Բաքու, Ռուսական կայսրություն
Երկիր Ռուսական կայսրություն,  Ադրբեջանի Ժողովրդավարական Հանրապետություն և  ԽՍՀՄ
Մահացել էփետրվարի 16, 1945(1945-02-16) (65 տարեկան)
Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանՊատվո հուղարկավորության պուրակ
Ժանրերօպերա
Մասնագիտությունօպերային երգիչ, կոմպոզիտոր, դերասան, կինոռեժիսոր, մանկավարժ և ռեժիսոր
Երգչաձայնտենոր
Գործիքներթառ և վոկալ
Պարգևներ
Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան
և Ադրբեջանական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ
 Huseyngulu Sarabski Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Հուսեյնկուլի Սարաբսկին ծնվել է 1879 թվականին Բաքվում։ Դեռ փոքր տարիքից նրա մոտ արտահայտվում էր յուրահատուկ երաժշտական կարողություններ։ 1891 թվականին Հուսեյնլուլին առաջին անգամ տեսավ թատերական ներկայացում `ադրբեջանական սիրողական դերասանների «Խան Սարաբսկի» բեմադրությունը։ Նա տասներկու տարեկան էր։ Այդ պատճառով ստացել է Սարաբսկի մականունը։ Այդ մականունը նա ապագայում օգտագործեց որպես բեմական անուն[3]։

Դերասանական պրոֆեսիոնալ գործունեությունն սկսել է 1902 թվականից։ Սարաբսկու առաջին ելույթը տեղի է ունեցել Բաքվում 1902 թվականին։ Ուզեիր Հաջիբեկովը ընտրեց նրան նվագել «Լեյլի և Մեջնուն»ի օպերայի գլխավոր դերը `1908 թվականին։

Աշխատել է «Նիջաթ» և «Սաֆա» ընկերությունների առաջին ադրբեջանական խմբերում, ապա ինքն է թատերական խմբեր կազմել և հանդես եկել Թբիլիսիյում, Երևանում, Վլադիկավկազում, Թավրիզում, Ռաշթում, Թեհրանում և այլ քաղաքներում։ 1923-1926 թվականներին նա հիմնադրել է թատերախումբը Շամախիում և դրամատիկական թատրոն Աղդամում։

Սարաբսկին մահացել է 1945 թվականին։ Իր մահից առաջ նա ցանկացավ տեսնել օպերային երգչուհի Հաղիղաթ Ռզաևային, խնդրելով նրան կատարել «Լեյլի և Մեջնուն»ից արիա։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Гусейнкули Сарабский
  2. Музыкальная энциклопедия. Гл. ред. Ю. В. Келдыш. Т 4. Окунев — Симович. 976 стб. с илл. М.: Советская энциклопедия, 1978
  3. The Memoirs of Actor Sarabski (1879-1945)