Հունդերտվասերի տուն

բնակելի տուն Վիեննայում

Հունդերտվասերի տուն (գերմ.՝ Hundertwasserhaus), բնակելի տուն Ավստրիայի մայրաքաղաք Վիեննայում։ Գտնվում է Kegelgasse 36-38, A-1030 Wien, угол с Löwengasse 41-43 հասցեում։

Հունդերտվասերի տուն
Տեսակբազմաընտանիք բնակելի թաղամաս, տեսարժան վայր և Gemeindebau?
Երկիր Ավստրիա[1]
ՏեղագրությունՎիեննա[1]
Ճարտարապետական ոճԷքսպրեսիոնիզմ (ճարտարապետություն)
Անվանված էՖրիդենսրայխ Հունդերտվասեր
Հիմնադրված է1984
Բացվածփետրվարի 17, 1986
ՃարտարապետՖրիդենսրայխ Հունդերտվասեր, Peter Pelikan? և Josef Krawina?
Քարտեզ
Քարտեզ
Պաշտոնական կայք

Տունն ունի 52 բնակարան, 4 գրասենյակ, 16 մասնավոր ու 3 ընդհանուր շքապատշգամբներ, ինչպես նաև ընդհանուր առմամբ 250 ծառ ու թուփ։ Այն դարձել է Վիեննայի մշակութային ժառանգության մի մասը[2]։

Պատմություն խմբագրել

Տունը կառուցվել է ավստրիացի նկարիչ ու ճարտարապետ Ֆրիդենսրայխ Հունդերտվասերի նախագծով 1983-1986 թվականներին ճարտարապետ Յոզեֆա Կրավինայի հետ համատեղ։ 2010 թվականից կիրառվում է Հունդերտվասեր-Կրավինայի տուն անվանումը[3][4]։

Հունդերտվաուսերն ու ճարտարապետությունը խմբագրել

Ֆրիդենսրայխ Հունդերտվաստերը սկսել է որպես նկարիչ։ 1950-ական թվականների սկզբից նա ավելի շատ կենտրոնանում է ճարտարապետության ուղղությամբ։ 1972 թվականին նա «Wünsch dir was» հեռուստաշոուի շրջանակներում կատարում է իր ճարտարապետական առաջին նախագծերը, որպեսզի ցույց տա անտառներով տանիքների, «ծառերի վարձակալների», ամեն վարձակալի «աջից պատուհանների» գաղափարները և զարդարի իր պատուհանի ճակատամասը։ Այս մոդելներում Հունդերվասերը մշակում է ճարտարապետական նոր ձևեր «աչքի դիտանցքի համար տունը» և «բարձրահարկ մարգագետնային տունը»[5]։

Ակադեմիաներում ու ճարտարապետական միություններում կատարած իր դասախոսություններում Հունդերտվասերն արտահայտում է մարդուն ու բնությանը հասկանալու իր գաղափարները։ Այս նպատակով նա հրավիրել է նկարիչ Յոզեֆ Կրավինային` օգնելու ի կատար ածել իր մտահղացումները։ 1979 թվականին Կրավինան Հունդերտվասերին է ներկայացրել իր նկարները և պենոպլաստրիրոլից մոդելը[6]։

Ճարտարապետություն խմբագրել

Կառույցն առանձնանում է ալիքային հարկայնությամբ, տանիքը ծածկված է հողով, որի վրա աճում են թփեր ու խոտ։ Որոշ սենյակների ներսում տնկված են ծառեր։ Հունդերտվասերի տանը միավորված են արվեստն ու գեղեցկությունը. այնտեղ բացակայում են ուղիղ գծերը, օգտագործված են հարուստ գույներ, առկա է մեծ քանակությամբ կանաչ ու բազմաշերտություն։ Ճակատային գույնզգույն հատվածին լրացնում են տարբեր մեծության ու ձևերի պատուհանները, խճանկարը, ջնարակված ծաղկային սալիկներով ձևավորված զարդապատկերները։ Նկարիչն այս նախագիծը համարում էր իր արվեստի գագաթնակետերից մեկը և նույնիսկ նրան նվիրել է գովք-բանաստեղծություն։ Հունդերտվասերը, ում անունով կոչվել է տունը, ծրագրի դիմաց հոնորար չի վերցրել` հայտարարելով, որ երջանիկ է, որ այդ տեղում ինչ-որ այլանդակ բան չի կառուցվել։

Համանման նախագծեր խմբագրել

Տան դիմաց` Kegelgasse 37-39, A-1030 Wien հասցեում, 1990-1991 թվականներին իրականացվել է, այսպես կոչված, «Հունդերտվասերի գյուղ» (գերմ.՝ Hundertwasser Village) նախագիծը, որը առևտրա-ցուցահանդեսային կենտրոն է։ Սա կառույց է` ինքնատիպ ճակատամասով և ներսում ոչ մեծ քաղաքով։ Գործում են հուշանվերային խանութներ, սրճարան, հատուկ ոճավորված հասարակական զուգարան։

1989-1991 թվականներին տնից մոտ 400 մ հյուսիս Հունդերտվասերի նախագծով իրականացվել է Արվեստների տան` Կունստհաուսի (գերմ.՝ KunstHausWien) կառուցումը (հասցե` Untere Weißgerberstraße 13, A-1030 Wien):

1988 թվականից հետո Հունդերտվասերի դիզայնով ձևավորվել են Շպիտելաու ջերմակայանի ճակատամասն ու ծխատար խողովակը Վիեննայում, որտեղ այրվում են տեսակավորված կենցաղային թափոնները։ Դա ժամանակակից տեխնոլոգիաների, բնապահպանության ու արվեստի ներդաշնակ համադրման հաջող օրինակ է։

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 archINFORM (գերմ.) — 1994.
  2. Stallein, Rudi (2002-01-17). "Hundertwasser-Bauwerke: Sehenswürdigkeiten in einem Rausch aus Farben und Formen" (in German). FAZ.NET. Retrieved 2008-11-09.
  3. Die Presse: OGH: Hundertwasser-Haus ist auch von Josef Krawina, 16. Mai 2010
  4. OGH: Hundertwasser-Haus ist auch von Josef Krawina (in German). Die Presse. May 16, 2010.
  5. See: Hundertwasser Architecture, For a More Humane Architecture in Harmony with Nature, Cologne: Taschen, 2007, p. 70
  6. Images in: Das Hundertwasser Haus, Vienna: ÖBV and Compress Verlag, 1985, pp. 166-170

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հունդերտվասերի տուն» հոդվածին։