Հովանոցասնկեր
| Հովանոցասնկեր | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
| Macrolepiota (Scop.:Fr.) Singer, 1948 | ||||||||||||
| Տեսակ | ||||||||||||
|
|
Հովանոցասնկեր (լատին․՝ Macrolepiota), գլխարկավոր ագարիկալ[1] սնկերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 11, ՀՀ-ում՝ 8 տեսակ։ Առավել տարածված են
- Հովանոցասնկեր դաշտայինը (M. excoriata)
- Հովանոցասնկեր բարձրը (M. procera),
Տարածում խմբագրել
Հանդիպում են անտառներում, դաշտերում, մարգագետիններում, այգիներում։ Աճում են հողի վրա՝ ամռանը և աշնանը։
Կենսաբանական նկարագիր խմբագրել
Բարձր հովանոցասնկերի գլխարկը (տրամագիծը՝ 40 սմ) ձվաձև է, ապա՝ հովանոցանման, կենտրոնում՝ թմբիկով, հիմնականում՝ չոր, սպիտակավուն, մոխրագորշավուն (կենտրոնում՝ ավելի մուգ)՝ խոշոր դարչնագորշագույն թեփուկներով ծածկված թելանման եզրերով։
Պտղամիսը սպիտակ է, փըխրուն՝ թույլ սնկային հոտով և ընկույզի համով։ Թիթեղները ջինջ սպիտակ են (ի տարբերություն շամպինյոնի), ոտիկից առանձնացված են օղակով (կոլարիում)։ Ոտիկը (երկարում է՝ 50 սմ, հաստանում է՝ 1,5-3 սմ) պատված է սպիտակավուն, գորշ թեփուկներով։ Գլանաձև է, սնամեջ, հիմքում՝ պալարաձև հաստացած, վերին մասում ունի լայն շարժուն օղակ։
Դասակարգում խմբագրել
Գիտական հոմանիշներ (հետերոտիպեր).
Դասի անվանումը ծագել է հին հունարեն՝ μακρός-ից - «մեծ» և Lepiota դասի անվանումից։
Տեսակներ խմբագրել
.JPG)
Տեսակների ցուցակը ըստ «Species Fungorum» բազայի տվյալների[2]։
- Macrolepiota albuminosa (Berk.) Pegler, 1972
- Macrolepiota brunnescens Vellinga, 2003
- Macrolepiota clelandii Grgur., 1997
- Macrolepiota detersa Z.W. Ge, Zhu L. Yang & Vellinga, 2010
- Macrolepiota dolichaula (Berk. & Broome) Pegler & R.W.Rayner, 1969
- Macrolepiota excoriata (Schaeff.) Wasser, 1978
- Macrolepiota fuligineosquarrosa Malençon, 1979
- Macrolepiota fuliginosa (Barla) Bon, 1977 [syn. Macrolepiota permixta auct.]
- Macrolepiota gracilenta (Krombh.) Wasser, 1978
- Macrolepiota konradii (Huijsman ex P.D.Orton) Mos., 1967
- Macrolepiota mastoidea (Fr.) Singer, 1951
- Macrolepiota permixta (Barla) Pacioni, 1979
- Macrolepiota procera (Scop.) Singer, 1948
- Macrolepiota pulchella de Meijer & Vellinga, 2003
- Macrolepiota abruptibulba (R.Heim) Heinem., 1969 = Chlorophyllum abruptibulbum (R.Heim) Vellinga, 2002
- Macrolepiota alborubescens (Hongo) Hongo, 1986 = Chlorophyllum alborubescens (Hongo) Vellinga, 2002
- Macrolepiota bohemica (Wichanský) Krieglst., 1981
- Macrolepiota globosa (Mossebo), 2000
- Macrolepiota neomastoidea (Hongo) Hongo, 1986 = Chlorophyllum neomastoideum (Hongo) Vellinga, 2002
- Macrolepiota olivieri (Barla) Wasser, 1980 = Chlorophyllum olivieri (Barla) Vellinga, 2002
- Macrolepiota puellaris (Fr.) Mos., 1967 = Macrolepiota nympharum (Kalchbr.) Wasser, 1985 = Leucoagaricus nympharum (Kalchbr.) Bon, 1977
- Macrolepiota rhacodes (Vittad.) Singer, 1951 = Macrolepiota venenata Bon, 1979 = Chlorophyllum rhacodes (Vittad.) Vellinga, 2002
Նշանակություն խմբագրել
Ուտելի են. հիմնականում օգտագործվում են Երիտասարդ պտղամարմինների գլխարկները՝ թարմ, աղ և թթու դրած։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Раньше относили к семейству Կաղապար:Bt-ruslat, который выделяли из шампиньоновых вместе с ещё несколькими родами. Сам же род Macrolepiota в некоторых системах объединяли с родом Lepiota.
- ↑ поиск на http://www.speciesfungorum.org с помощью http://www.catalogueoflife.org
Գրականություն խմբագրել
- Вассер С. П. Флора грибов Украины. Агариковые грибы / отв. ред. И. А. Дудка. — К.: «Наукова думка», 1980. — С. 292—306.
- Вавриш П.О., Горовой Л.Ф. Грибы в лесу и на столе. — К.: «Урожай», 1993. — С. 113—115. — ISBN 5-337-00728-9
- Грибы: Справочник / Пер. с итал. Ф. Двин. — М.: «Астрель», «АСТ», 2001. — С. 64—69. — ISBN 5-17-009961-4
- Henning Knudsen, Jan Vesterholt։ Funga Nordica. Agaricoid, boletoid, clavarioid, cyphelloid and gastroid genera. 2. Auflage. Nordsvamp, Kopenhagen 2012, ISBN 978-87-983961-3-0 (2 Bände).
- Andreas Gminder, Armin Kaiser, German Josef Krieglsteiner։ Ständerpilze։ Blätterpilze II. In։ G. J. Krieglsteiner (Hrsg.)։ Die Großpilze Baden-Württembergs. Band 4, Eugen Ulmer, Stuttgart 2003, ISBN 3-8001-3281-8.
- Egon Horak։ Röhrlinge und Blätterpilze in Europa. 6. Auflage. Elsevier, München 2005, ISBN 3-8274-1478-4.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|