Վիքիպեդիա

Հոլիվուդյան հաշվապահություն

Հոլիվուդյան հաշվապահություն (անգլ.՝ Hollywood bookkeeping, կամ Հոլիվուդյան հաշվառում, անգլ.՝ Hollywood accounting), տերմին, որը նշանակում է ոչ թափանցիկ կամ «ստեղծագործական» հաշվառման մեթոդներ, օգտագործվում է կինո, վիդեո և հեռուստատեսային ոլորտում` կինոնախագծերի բյուջետավորման և գծով շահույթ ստանալու համար։ Նախագծի հաշվետու շահույթը նվազեցնելու կամ վերացնելու համար կարող են չափազանցվել ծախսեր, դրանով իսկ նվազեցնելով այն գումարը, որն ընկերությունը պետք է վճարի լիցենզիոն վճարների կամ այլ առևտրային շահույթի փոխանակման պայմանագրերի տեսքով, քանի որ դրանք հիմնված են զուտ շահույթի վրա[1]։ Տուժածները կարող են լինել գրողներ և դերասաններ[2][3]։

Հոլիվուդյան հաշվառումն իր անունն ստացել է շոու բիզնեսի ոլորտում իր տարածվածության պատճառով այն ժամանակ, երբ ստուդիաների մեծ մասը գտնվում էին հենց Հոլիվուդում։

Կիրառում խմբագրել

Հոլիվուդյան հաշվառումները կարող են տարբեր ձևեր ընդունել։ Որպես կանոն, նման խարդախություններն իրականացվում են որոշակի տեսակի գործունեության իրականացման համար ձևավորված դուստր ընկերության օգնությամբ։ Հատուկ սխեմաները կարող են փոփոխակվել պարզունակից և մինչև ակնհայտ բարդ։

Օրինակ՝ ստեղծվում է դուստր ձեռնարկություն, որը ենթադրաբար մատուցում է եզակի ծառայություններ, որոնք անհրաժեշտ են ֆիլմի արտադրության համար։ Եվ չնայած պաշտոնապես «դուստրը» հանդիսանում է առանձին ընկերություն, այնուամենայնիվ, այն և կինոստուդիան ունեն մեկ սեփականատեր։ Դուստր ձեռնարկությունները բարձր գներով իրականացնում են գովազդ և մարքեթինգ, ստեղծում են կինոնկարների պատճեններ և ֆիլմը թարգմանում են օտար լեզվով։ Ծառայությունների մեծ մասը, որոնց համար մայր ընկերությունը փոխանցում է գումարը վճարների ձևով, կարող են անհրաժեշտ չլինել։ Այս դեպքում կինոստուդիան թղթի վրա ոչ մի շահույթ չի ունենա, այլ միայն կորուստներ[1]։ Այս դեպքում կարելի է խնայել հարկերը և հոնորարները, քանի որ վերջիններս հաճախ հաշվում են շահույթից, և ոչ թե համախառն արդյունքից։

Հոլիվուդում հաշվառման մեջ կան երեք հիմնական գործոններ, որոնք օգտագործվում են ֆիլմի հաշվետու շահույթը նվազեցնելու համար, և բոլորը պետք է կապված լինեն գլխավոր ծախսերի հաշվարկի հետ.

  • արտադրության վերադիր ծախսեր` ստուդիաները միջինում հաշվարկում են արտադրության գերակատարման մասնաբաժինը` օգտագործելով արտադրության ընդհանուր արժեքի մոտ 15% ցուցանիշը։
  • բաշխման վերադիր ծախսեր` կինովարձույթը, որպես կանոն, խնայում է 30%-ը այն բանից, որ ստանում են կինոթատրոններից («համախառն վարձավճար»)։
  • մարքեթինգի վերադիր ծախսեր` այս թիվը որոշելու համար ստուդիաները սովորաբար վերցնում են գովազդի ամբողջ ծախսերի մոտ 10%-ը։

Ընդհանուր ծախսերը հաշվարկելու համար վերը նշված բոլոր միջոցները շատ հակասական են նույնիսկ հաշվապահի մասնագիտության շրջանակներում։ Մասնավորապես, այդ տոկոսները հստակեցվում են՝ առանց հաշվի առնելու, թե իրականում այդ գնահատումները որքանով են առնչվում փաստացի ծախսերին։ Համառոտ՝ այս մեթոդը չի փորձում, հիմնվելով որևէ ռացիոնալ մոտեցման վրա, պատշաճ կերպով հետևելու վերադիր ծախսերին։

Տատյանա Շորոխովան նկարագրում է այն հնարավոր սխեման, թե ինչպես է կինոնկարը, որը վարձույթում նշանակալիորեն շատ գումար է հավաքել, քան արժեցել էր նրա արտադրությունը, հոլիվուդյան հաշվապահության դեպքում վնասաբեր է դառնում[4].

  Ենթադրենք, որ ունենք ֆիլմ, որի արտադրության բյուջեն 100 միլիոն դոլար է։ Այն ֆինանսավորելու համար «Մարապաունտ» ստուդիան ստեղծում է «Ռոգաիկոպիտա» ընկերությունը և նկարահանումների համար անհրաժեշտ գումարը փոխանցում դրան։ Այնուհետև ստուդիան ևս 50 միլիոն դոլար է ծախսում մարքեթինգի վրա և այդ գումարը փոխանցում է «Ռոգաիկոպիտայի» վրա։ Այսինքն՝ ֆիլմը պետք է «հետ վերցնի» 150 միլիոն բյուջեն։ Բայց «Մարապաունտը», որը լիովին վերահսկում է «Ռոգաիկոպիտան», հետագայում կինոընկերություններին տալիս է ֆիլմի տարածման հոնորար, ասենք... 250 միլիոն։ Պարտադիր չէ, որ բաշխումն արժենա այդպիսի գումար, բայց հաշվետվություններում նշվելու է չարաբաստիկ 250 միլիոնը։ «Մարապաունտը» կարող է ավելացնել ինչ-որ տոկոս, չնայած այն բանին, որ խոսքը գնում է իրենց սեփական գումարների մասին։ Եվ ստացվում է, որ ֆիլմը պետք է հավաքի 800 միլիոն, որպեսզի հաշվապահական հաշվետվությունների համաձայն այն սկսի շահույթ բերել։  

Օրինակներ խմբագրել

Համաձայն Lucasfilm-ի` «Ջեդայի վերադարձը» ֆիլմը, չնայած այն բանին, որ դրամարկղում վաստակել է 475 միլիոն դոլար՝ 32,5 միլիոն դոլար բյուջեով, «այն երբեք շահույթը չի անցել»[5]։

Արտ Բուհվալդը Paramount-ի դեմ Buchwald v. Paramount-ից հայցից հետո փոխհատուցում է ստացել։ Դատարանը «Paramount» գործողությունները ճանաչել է «անբարեխիղճ», նշելով, որ անհնար է հավատալ, թե 1988 թվականի Էդի Մերֆիի «Ուղևորություն դեպի Ամերիկա» կատակերգությունը, որը հավաքել էր 350 միլիոն դոլար, չէր կարող շահույթ բերել, մանավանդ, որ արտադրության իրական արժեքը պակաս էր մեկ տասներորդից։ Paramount-ը համաձայնվել է վճարել 900,000 դոլար[6], բայց ստուդիան հրաժարվել է ցուցադրել հաշվապահական տվյալների մանրամասները[6]։

Ուինսթոն Գրումը, որի «Ֆորեսթ Գամփ» վեպի հիման վրա նկարահանել է նույնանուն ֆիլմ, ըստ պայմանագրի նախատեսում էր գումար ստանալ դրամարկղի շահույթից։ Բայց շնորհիվ հոլիվուդյան հաշվապահության՝ հանրաճանաչ կինոնկարից եկամուտը վերածվեց վնասի, և Ուինսթոնը ֆիլմի համար ստացան անհամեմատելի փոքր վարձատրություն՝ 250 հազար դոլար։ Համեմատության համար նշենք, որ ֆիլմի ռեժիսոր Ռոբերտ Զեմեկիսի հոնորարը գերազանցել է 40 միլիոն ԱՄՆ դոլարը[7]։ Մաքուր շահույթի տոկոսը պետք է ստանային ֆիլմի վրա աշխատող ևս երեք մարդ՝ պրոդյուսերներ Վենդի Ֆայներմանը և Սթիվ Տիշը, ինչպես նաև սցենարիստ Էրիկ Ռոթը, որը, լինելով Հոլիվուդի վետերան, հաստատել է, որ հաշվապահական համակարգը հիմնականում ներողամիտ է ստուդիաների հանդեպ և ձեռնտու է այն դերասաններին և ռեժիսորներին, որոնք ունեն բավարար հնչեղ անուններ՝ պահանջելու տոկոսագումար ամբողջ վարձույթից, և ոչ թե մաքուր շահույթից[1]։

2000 թվականին Franchise Pictures ընկերությունն մեծ էկրան է թողարկել «Մարտադաշտ։ Երկիր» ֆիլմը։ Հայտարարված 75 միլիոն դոլար բյուջեով կինոնկարը վարձույթում հավաքվել է ոչ ավելի, քան 22 միլիոն։ Պրեմիերայից անմիջապես հետո The Wall Street Journal-ը հայտարարել է, որ ՀԴԲ-ն պահանջ ունի կինոստուդիային, որն արհեստականորեն բարձրացրել է ստեղծման ծախսերը` ներդրողներին խաբելու փորձ կատարելու համար[8]։ Գերմանական Intertainment AG ընկերությունը պնդել է կինոնկարի արտադրության արժեքի իր կողմից վճարման ենթակա 47 %-ի ֆինանսավորման ավելի վաղ ստորագրված համաձայնության մասին։ Franchise Pictures-ը պետք է թույլատրեր կինոնկարի վարձակալությունը Եվրոպայում։ 2004 թվականի մայիս-հունիս ամիսներին Լոս Անջելեսում վերահսկիչ դատարանը քննել է գործը։ Պարզվել է, որ ֆիլմն արտադրելու փաստացի ծախսերը կազմել են 44 միլիոն, իսկ մնացած 31-ը ներառվել են ծախսերի մեջ՝ կեղծ կազմակերպության միջոցով խարդախությունների ճանապարհով։ Ստուդիան պարտավորվել է վճարել 121 միլիոն դոլարի վնասը։ 2004 թվականի օգոստոսի 19-ին այն պաշտոնապես հայտարարել է սնանկացման մասին[1]։

Սարդ-մարդ կերպարի ստեղծողներից Ստեն Լին ուներ պայմանագիր, որի համաձայն իր հերոսների հիման վրա ամեն ինչից մաքուր շահույթի 10%-ը հաշվվում էր նրա օգտին։ «Սարդ-մարդը» (2002) ֆիլմն ստացել է ավելի քան 800 միլիոն դոլար եկամուտ, բայց արտադրողները պնդում էին, որ այն ոչ մի եկամուտ չի ունեցել, այդ պատճառով Լին ոչինչ չի ստացել։ 2002 թվականին նա դատի է տվել Marvel Comics-ին[9]։

«Իմ մեծ հունական հարսանիքը» (2002) ֆիլմը համարվել է ծայրաստիճան հաջողակ անկախ կինոնկարի համար, սակայն ստուդիայի տվյալներով՝ ֆիլմը գումարներ է կորցրել[10]։ Այդպես դերասանները (բացառությամբ Նիա Վարդալոսի, որն առանձին գործարք ուներ) դատի են տվել իրենց եկամտի իրենց մասի համար։ Սկզբում ֆիլմի պրոդյուսերները դատի են տվել Gold Circle Films-ին՝ հաշվառման հոլիվուդյան հաշվապահական գործընթացի պատճառով, քանի որ ստուդիան վերցրել էր արտադրության կինոնկարը, որն արժեր 6 միլիոն դոլարից պակաս, որպեսզի վարձույթում աշխատի ավելի քան 350 միլիոն դոլար՝ կորցնելով $ 20 միլիոն[11]։

Փիթեր Ջեքսոնը՝ «Մատանիների տիրակալը» եռերգության ռեժիսորը և նրա «Wingnut Films» կինոստուդիան աուդիտից հետո դատական գործ է սկսել՝ ընդդեմ New Line Cinema-ի։ Ջեքսոնը հայտարարել է, որ սա վերաբերում է «հաշվապահական հաշվառման հատուկ գործելակերպերին»։ Ի պատասխան New Line-ը հայտարարել է, որ «Հոբիթ» ֆիլմի նկատմամբ նրանց իրավունքները սահմանափակված էին ժամկետով, և քանի որ Ջեքսոնը նորից չէր աշխատելու նրանց հետ, մինչև այդ պահը, դատական հայցը չի լուծվել, նրան չեն հրավիրել նկարել «Հոբիթը», ինչպես նախատեսվում էր[12]։ Տասնհինգ դերասաններ դատի են տվել New Line Cinema-ին, պնդելով, որ իրենք այդպես էլ չեն ստացել իրենց 5% եկամուտը վաճառված արտադրանքներից, որոնք պարունակում էին ֆիլմից իրենց պատկերները[13]։ Բացի այդ, Tolkien Estate-ը դատական հայց է ներկայացրել ընդդեմ New Line-ի՝ պնդելով, որ պայմանագրով նրանք իրավունք ունեն ստանալու 6 միլիարդ դոլար վաստակած կինոնկարների համախառն մուտքերի մինչև 7.5%-ը։ Ըստ New Line-ի՝ եռերգությունը բերել է «սարսափելի կորուստներ» և ընդհանրապես որևէ շահույթ չի տվել[14]. Согласно сообщениям New Line, трилогия принесла «ужасающие потери» и никакой прибыли не дала вообще[15]։ Դատավորը, որը քննել է Ջեքսոնի հայցն ընդդեմ New Line-ի, տուգանել է ամբաստանյալին 125 հազար դոլարով՝ Ջեքսոնի նկատմամբ ֆինանսական պարտավորությունների վերաբերյալ փաստաթղթեր չներկայացնելու համար։ New Line Cinema-ն պարտավոր էր վարձել երրորդ կողմի ընկերություն, որը զբաղվում էր աուդիտով և NLC արխիվներում ներքին նամակագրության որոնմամբ՝ կապված Ջեքսոնի վճարների հետ[1]։

Մայքլ Մուրը դատի է տվել Բոբ և Հարվի Վայնշտեյններինին ֆինանսական հաշվետվությունները մանիպուլյացիայի համար՝ «Ֆարենհայտ 9/11» ֆիլմից ստացված շահույթի իր բաժինը խլելու համար։ Վերջիվերջո, Մուրը Վայնշտեյնի հետ համաձայնություն է ձեռք բերել և դատավարությունը դադարեցվել է[16]։

Համացանցում տեղադրված Warner Bros.-ի անդորրագիրը ցույց է տվել, որ ծայրաստիճան հաջող «Հարրի Փոթերը և Փյունիկի միաբանությունը» ֆիլմը թղթի վրա 167 միլիոն դոլար արժողությամբ կորուստներ է ունեցել[17]։ Սա հատկապես անսովոր է, հաշվի առնելով, որ նույնիսկ առանց գնաճը կարգավորելու, Հարրի Փոթերի մասին ֆիլմերի շարքն այդ ժամանակ կինոյի ամբողջ պատմության մեջ երկրորդն էր ըստ դրամարկղային շահույթի՝ զիջելով միայն Մարվելի կինեմատոգրաֆիական տիեզերքին[18]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Голливудская бухгалтерия - Журнал Управление персоналом
  2. ↑ McDougal, Dennis (1989 թ․ դեկտեմբերի 29). «Judge Must Solve Buchwald-Murphy Whodunit: Lawsuits: Final arguments in multimillion-dollar complaint against Paramount are over. Both sides accuse the other of stealing idea for $300-million movie». Los Angeles Times. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 23-ին.
  3. ↑ Vincent, Mal (1995 թ․ փետրվարի 20). «After 61 films, Connery remains much in demand». The Baltimore Sun. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 23-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 23-ին. «I hired my own bookkeepers to keep a watch on everything. Hollywood bookkeeping can be very suspect.»
  4. ↑ «КиноПоиск.ru - Все фильмы планеты». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 9-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 29-ին.
  5. ↑ Sciretta, Peter (2009 թ․ ապրիլի 5). «LucasFilm Tells Darth Vader that Return of the Jedi Hasn't Made a Profit!?». Slashfilm.com. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 19-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 (http://articles.latimes.com/1992-03-17/local/me-3895_1_net-profit Buchwald, Partner Win $900,000 From Studio)
  7. ↑ Weinraub, Bernard (1995 թ․ մայիսի 25). «'Gump,' a Huge Hit, Still Isn't Raking In Huge Profits? Hmm». The New York Times. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 23-ին.
  8. ↑ «Movie & TV News @ IMDb.com — Studio Briefing — 6 June 2002». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 29-ին.
  9. ↑ «Lawsuit filed by Spider-Man creator». BBC News. 2002 թ․ նոյեմբերի 13. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 23-ին.
  10. ↑ «My Big Fat Greek Wedding: Most Profitable Independent Film in History, With Over $600 Million Worldwide Receipts, Supposedly Loses Over $20 Million». PR Newswire. 2003 թ․ հուլիսի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 23-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 23-ին.
  11. ↑ Munoz, Lorenza (2007 թ․ օգոստոսի 8). «Hanks sues over profit on 'Greek Wedding'». Los Angeles Times. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 23-ին.
  12. ↑ xoanon (2006 թ․ նոյեմբերի 19). «Peter Jackson and Fran Walsh Talk THE HOBBIT». TheOneRing.net. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 19-ին.
  13. ↑ «15 actors sue New Line Cinema over 'Lord of the Rings' profits». USA Today. 2007 թ․ հունիսի 6. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 19-ին.
  14. ↑ The Associated Press: Tolkien Estate Sues New Line Cinema Արխիվացված 2008-02-14 Wayback Machine, February 12, 2008.
  15. ↑ Scherer, Karyn (2010 թ․ դեկտեմբերի 13). «The Hollywood shell game». The New Zealand Herald. Auckland. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 19-ին.
  16. ↑ Michael Moore, Harvey Weinstein Settle 'Fahrenheit 9/11' Lawsuit, by Matthew Belloni, at the Hollywood Reporter; published February 15, 2012; retrieved March 23, 2014
  17. ↑ «'Hollywood Accounting' Losing In The Courts». Techdirt. 2010 թ․ հուլիսի 8. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 19-ին.
  18. ↑ «Hmm... Let's try that again - Potter for the People - From the Muggles». Potter for the People. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 23-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հոլիվուդյան_հաշվապահություն&oldid=9456706» էջից