Հոգիների աճուրդ

Հոգիների աճուրդ (անգլ.՝ Auction of Souls), Հայերի ցեղասպանության մասին նկարահանված առաջին ֆիլմը։ Ռեժիսորն է Օսկար Ափֆելը։ Առաջին անգամ ցուցադրվել է 1919-ի փետրվարի 16-ին, Նյու Յորքի «Պլազա» հյուրանոցում։

Հոգիների աճուրդ անգլ.՝ Ravished Armenia
Երկիր	ԱՄՆ
Ժանր	համր կինո
Թվական	1919
Ռեժիսոր	Օսկար Ափֆել
Սցենարի հեղինակ	Հարվի Գեյթս
Դերակատարներ	Ավրորա Մարտիկանյան
Կինոընկերություն	First National Pictures
Ravished Armenia (film) Վիքիպահեստում

Ֆիլմը նկարահանվել է Հայոց ցեղասպանության ականատես չմշկածագցի Արշալույս Մարտիկանյանի «Հոշոտված Հայաստան» փաստագրական հուշագրության հիման վրա։ Գլխավոր դերակատար է ընտրվում հենց Արշալույս Մարտիկանյանը։

Ցուցադրություն

կադր ֆիլմից,
աջից երկրորդը Արշալույս Մարտիկանյանն է

Ֆիլմն առաջին անգամ ցուցադրվել է հայ-սիրիական օգնության ամերիկյան կոմիտեի անդամներ Օլիվեր Հարիմանի և Ջորջ Վանդերբիլթի հովանավորությամբ։ Ցուցադրությանը ներկա են եղել Նյու Յորքի շուրջ 7000 ականավոր անձինք, տոմսի արժեքը եղել է տասը դոլար։ Մեծ քաղաքներում՝ Նյու Յորքում, Սան Ֆրանցիսկոյում, Լոս Անջելեսում կինոնկարի յուրաքանչյուր պրեմիերայից հետո հանդիպումներ են կազմակերպվել տեղի վերնախավի և Մարտիկանյանի հետ։

Ընդհանուր առմամբ, ֆիլմը ցուցադրվել է ԱՄՆ 23 նահանգների մեծ քաղաքներում, Լատինական Ամերիկայի մի շարք երկրներում, նաև՝ Կուբայում և ամենուր բացառիկ հաջողություններ է ունեցել։ «Հոգիների աճուրդը» Մեծ Բրիտանիա է բերվել 1919-ի դեկտեմբերին և ենթարկվել է պետական գրաքննության։ Երկար բանակցություններից հետո Սքոթլանդ Յարդի համաձայնությամբ ցուցադրվել է 1920-ի հունվարի 20-ին թագավորական Ալբերտ Հոլում և շարունակվել մոտ երեք շաբաթ, որից հետո դադարեցվել է։ Երկրորդ գրաքննությունից հետո կրճատվել է չորս տեսարան, ապա նորից ցուցադրվել։ Որոշ ժամանակ անց ֆիլմի ցուցադրությունը մեկընդմիշտ դադարեցվում է և հանվում «պրոկատից»։ 1920-ական թվականների սկզբին ինչպես ամերիկյան, այնպես էլ բրիտանական գրադարաններից գրաքննության ենթարկվեց և հանվեց նաև «Հոշոտված հայրենիք» գիրքը, վերաշարադրվեցին գերմանացի սպաների հակամարդկային արարքներին վերաբերող էջերը։

Փաստեր ֆիլմի մասին

Արտաքին տեսաֆայլեր
	Հոգիների աճուրդ / մաս I

Արտաքին տեսաֆայլեր
	Հոգիների աճուրդ / մաս II

Արտաքին տեսաֆայլեր
	Հոգիների աճուրդ / մաս III

Ավելի քան ութսուն տարի կինոյի պատմաբանները փնտրել են «Հոգիների աճուրդ» ֆիլմի ինը ժապավենները, սակայն որևէ հետք չեն գտել։ Կա վարկած, որ նիտրատի հիմքով պատրաստված այդ հազվագյուտ ժապավենները ջրասույզ են եղել դեպի Բաթումի նավահանգիստ շարժվող խորտակված նավի հետ, կամ որ դրանք գողացվել ու ոչնչացվել են Բաթումում։ Ժապավենի ամբողջական տարբերակը՝ 85 րոպե տևողությամբ, ցավոք, չի պահպանվել, և միայն 1994 թվականին արգենտինահայ Էդուարդ Գոզանլյանի ջանքերով հայտնաբերվել է ժապավենից մի հատված, որի մի օրինակը պահպանվում է Հայոց Ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի ֆոնդում։

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հոգիների աճուրդ» հոդվածին։

Հոգիների աճուրդ էջը Վիքիպահեստում