Հիմարների նավը (ֆիլմ)
«Հիմարների նավը» (անգլ.՝ Ship of Fools), Սթենլի Կրամերի գեղարվեստական դրամատիկական ֆիլմը, Քեթրին Էնն Փորթերի համանուն վեպի էկրանավորումը։ Հոլիվուդյան լեգենդ Վիվիեն Լիի վերջին դերն է։
.jpg) | |
| Երկիր | ԱՄՆ |
| Ժանր | ռազմական ֆիլմ, դրամա և գրական ստեղծագործության էկրանավորում |
| Թեմա | նավարկելու արվեստ, հակասեմականության և ֆաշիզմ |
| Հիմք | Հիմարների նավը |
| Թվական | 1965 |
| Լեզու | անգլերեն |
| Ռեժիսոր | Սթենլի Կրամեր |
| Պրոդյուսեր | Սթենլի Կրամեր |
| Սցենարի հեղինակ | Էբի Ման և Քեթրին Էնն Փորթեր |
| Դերակատարներ | Վիվիեն Լի, Սիմոնա Սինյորե, Լի Մարվին, Խոսե Ֆեռեր, Օսկար Վերներ, Ջորջ Սիգալ, Հայնց Ռյուման, Լիլիա Սքալա, Ալֆ Չելլին, Հենրի Քելվին, Մայքլ Դան, Էլիզաբեթ Էշլի, Չարլզ Քորվին, Քրիստիան Շմիդտմեր, Վերներ Կլեմպերեր, Ջոն Վենգրաֆ, Սթենլի Ադամս, Կաարեն Վեռն, Խոսե Գրեկո, Պիտեր Մամակոս, Գիլա Գոլան, Էդդի Բեյքեր, Բարբարա Լունա, Օսկար Բերեգի կրտսեր, Անտոնիո Ռուիս Սոլեր, Ստիվեն Գերեյ և Օլգա Ֆաբիան |
| Օպերատոր | Էռնեստ Լասլո[2] |
| Երաժշտություն | Էռնեստ Գոլդ |
| Մոնտաժ | Ռոբերտ Ս. Ջոնս |
| Պատմվածքի վայր | Ատլանտյան օվկիանոս |
| Կինոընկերություն | Stanley Kramer Productions? |
| Տևողություն | 149 րոպե |
Ֆիլմի դերասանական կազմը բազմազգ է. Կրամերն իր ֆիլմում նկարահանել է ամերիկացիների, ֆրանսիացիների, ավստրիացիների, գերմանացիների, շվեդների ու մեքսիկացիների։ Կինոնկարը ներկայացվել է «Օսկար» մրցանակի ութ անվանակարգերում (այդ թվում՝ լավագույն ֆիլմի համար) և հաղթել երկուսում։
Սյուժե խմբագրել
Ֆիլմի հերոսներն են նավի ուղևորները՝ տարբեր ազգություններ ու հասարակության տարբեր շերտերի ներկայացուցիչներ, որոնք մեկնում են հեռավոր ճանապարհորդության «Հավատ» հսկայական նավով, որն ուղևորներից մեկը՝ փիլիսոփայող թզուկ Գլոքենը (Մալքլ Դան), կոչում է «Հիմարների նավ»։
Նրանք փորձում են փախչել նախկին կյանքից՝ հուսալով, որ ճանապարհորդության ավարտին բոլոր խնդիրներն ինքնիրեն կլուծվեն։ Հերոսների բախումներում ու ապրումներում ներկայացվում է մարդկային հասարակության փոխաբերական պատկերը, որտեղ ոչ բոլորն են իրենց ուղու ավարտին ստանալու այն, ինչի համար սկսել են նավարկությունը։
Նավն ուղևորվում է գերմանական Բրեմերհաֆեն քաղաք և ճանապարհին վերցնում է ավելի քան 600 արտաքսված իսպանացի բանվորների։ Նավի բժիշկ Շումանը (Օսկար Վերներ) աստիճանաբար սիրահարվում է իսպանացի կոմսուհի-խռովարարին (Սիմոնա Սինյորե), որի անունը չի նշվում։ Կոմսուհին նավով մեկնում է իսպանական բանտ, որտեղ նրան պետք է դատեն։ Սիրահարները հասկանում են, որ շուտով ընդմիշտ կբաժանվեն, և այդ օրերին վայելում են միմյանց ներկայությունը։ Կոմսուհին պատահաբար իմանում է, որ Շումանը վաղուց սրտի հետ կապված լուրջ խնդիրների ունի։
Ավելի երիտասարդ սերնդի ներկայացուցիչներից են նկարիչ Դևիդը (Ջորջ Սիգալ) և նրա գեղեցկուհի ընկերուհին՝ Ջեննին (Էլիզաբեթ Էշլի)։ Նրանք հաճախ են վիճում և մի օր որոշում են բաժանվել, բայց ճանապարհորդության ավարտին նորից հաշտվում են։ Ամուսնալուծված 46-ամյա կոկետուհի Մերի Թրեդուելին (Վիվիեն Լի), որը շատ է խմում, սիրահարվում է սպաներից մեկը։
Ֆիլմում արծարծվում է նաև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի նախօրեին գերմանական հասարակության բարձր խավերում տիրող հակասեմականության հարցը։ Օրինակ՝ առաջին դասի հրեաների համար ճաշարանում առանձնացված է հատուկ սեղան։ Երբ հայտնի է դառնում, որ պարոններից մեկն ամուսնացած է եղել հրեուհու հետ, նրան ուղարկում են այդ սեղանի մոտ նստելու, ինչը սկանդալի պատճառ է դառնում։ Հետագայում զրույցի ընթացքում ա պատմում է, որ հասարակական կարծիքի ճնշման ներքո ինքն ստիպված է եղել բաժանվել կնոջից ու փախչել Մեքսիկա։
Նավարկությունը մոտենում է ավարտին։ Կոմուսհուն ձերբակալում են, նա հրաժեշտ է տալիս բժշկին ու հեռանում ուղեկցորդ պահակների հետ։ Ցամաք են իջնում բոլորը, բացի մեկից՝ բժիշկ Շումանից, որը սիրելիից բաժանվելուց հետո սկսում է խմել ու շուտով մահանում է սրտի կաթվածից։
Դերերում խմբագրել
- Օսկար Վերներ – բժիշկ Վիլհելմ Շուման
- Սիմոնա Սինյորե – կոմսուհի
- Վիվիեն Լի – Մերի Թրեդուել
- Էլիզաբեթ Էշլի – Ջեննի Բրաուն
- Ջորջ Սիգալ – Դևիդ
- Լի Մարվին – Թեննի
- Խոսե Ֆերրեր – նացիստ Ռիբեր
- Հայնց Ռյուման – Յուլիուս Լյովենտալ
- Մայքլ Դան – թզուկ Կարլ Գլոկկեն
- Խոսե Գրեկո – Պեպե
- Չարլզ Կորվին – կապիտան Տիլ
- Լիլիա Սկալա – ֆրաու Խուտտեն
Մրցանակներ և անվանակարգեր խմբագրել
«Հիմարների նավը» ֆիլմն արժանացել է «Օսկար» մրցանակի բեմադրող նկարչի լավագույն աշխատանքի (Ռոբերտ Քլաթուորթի, Ջոզեֆ Քիշ) և լավագույն օպերատորական աշխատանքի համար (Էռնեստ Լասլո)։ Վիվիեն Լին արժանացել է L'Étoile de Cristal մրցանակի գլխավոր դերակատարման համար[3]։ Մարվինը 1966 թվականին ստացել է ԱՄՆ կինոքննադատների ազգային խորհրդի մրցանակ, իսկ Վերները 1965 թվականին ստացել է Նյու Յորքի կինոքննադատների խմբակի մրցանակ[4]։
Ֆիլմը ներկայացվել է «Օսկար» մրցանակի տղամարդու լավագույն դերակատարման (Օսկար Վերներ), երկրորդ պլանի տղամարդու լավագույն դերակատարման (Մայքլ Դան) և կնոջ լավագույն դերակատարման (Սի) համար։ Դրանից բացի, գլխավոր և երկրորդական դերակատարները ներկայացվել են BAFTA և «Ոսկե գլոբուս» մրցանակների[4]։ Ֆիլմը ներկայացվել է «Օսկարի» նաև հագուստի լավագույն դիզայն (Բիլլ Թոմաս), լավագույն ֆիլմ և լավագույն ադապտացված սցենար անվանակարգերում[5]։
Ամերիկայի կինոարվեստի ինստիտուտը 2005 թվականին ֆիլմը առաջարկել է որպես AFI վարկածով 100 տարվա ամերիկյան ֆիլմերի լավագույն երաժշտություն ցանկի թեկնածու[6]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Internet Movie Database — 1990.
- ↑ http://www.filmaffinity.com/en/film724095.html
- ↑ Bean 2013, p. 279.
- ↑ 4,0 4,1 "Awards: Ship of Fools (1965)." IMDb.Retrieved: October 11, 2013.
- ↑ "Awards: Ship of Fools". Արխիվացված 2011-02-04 Wayback Machine The New York Times. Retrieved: October 10, 2013.
- ↑ «AFI's 100 Years of Film Scores Nominees» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ նոյեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 6-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- «Հիմարների նավը»(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում