Հանսկեն
Հանսկեն (հոլ.՝ Hansken, 1630, Շրի Լանկա – նոյեմբերի 9, 1655, Ֆլորենցիա, Իտալիա), իգական սեռի ասիական փիղ, որը 17-րդ դարում հայտնիություն էր վայելում ամբողջ Եվրոպայում։
| Հանսկեն | |
|---|---|
 «Հանսկեն», նկարի հեղինակ՝ Ռեմբրանդ վան Ռեյն | |
| Անվան բնօրինակ | հոլ.՝ Hansken |
| Տեսակ | փիղ |
| Սեռ | էգ |
| Ծնվել է | 1630 թվական |
| Ծննդավայր | Ցեյլոնի կղզի |
| Սատկել է | նոյեմբերի 9, 1655 |
| Երկիր |  Նիդերլանդներ |
| Ակտիվ տարիներ | 17-րդ դար |
 Hansken Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Հանսկեն էգ փիղը ծնվել է 1630 թվականին Մեծ Բրիտանիայի գաղութ հանդիսացող Ցեյլոնի կղզում։ Չափահաս տարիքում շրջագայել է բազմաթիվ երկրներով՝ ցուցադրելով կրկեսային հնարքներ։ Նրա նկարել են հոլանդացի նկարիչ Ռեմբրանդ վան Ռեյնը և իտալացի Ստեֆանո դելլա Բելլան։
1637 թվականին փիղը տեղափոխվել է Նիդերլանդներ (Հոլանդիա)։ Նրա անունը՝ Հանսկեն, հոլանդերեն «փիղ» կրճատ բառի (հոլ.՝ Aana) ընդարձակ ձևն է։
Առաջին անգամ հոլանդացի նշանավոր նկարիչ Ռեմբրանդի և Հանսկենի միջև հանդիպումը տեղի է ունեցել 1637 թվականին՝ Նիդերլանդների մայրաքաղաք Ամստերդամում։ Այդ ժամանակ նա պատկերել է Հանսկենին կավճի ուրվագծերի միջոցով։
Հանսկենը այցելել է բազմաթիվ տոնավաճառներ Հոլանդիայում և Գերմանիայում։ 1638 թվականին հա հայտնվել է Համբուրգում, 1640 թվականին՝ Բրեմենում, 1641 թվականին Հոլանդիայի նավահանգիստ Ռոտերդամում, իսկ 1646-1647 թվականներին՝ Գերմանիայի Ֆրանկֆուրտ քաղաքում։
Հավանաբար՝ 1649-1951 թվականներին նա եղել է նաև Լայպցիգում։
17-րդ դարում առաջ է քաշվել այն կարծիքը, որ այս փիղը ունի բավականին զարգացած մտավոր կարողություններ։ Պլինիոս Ավագը կարծում էր, որ փիղը կարող էր հասկանալ մարդկային խոսքը, կատարել հրամաններ և ունենալ խիղճ։ Բացի այդ, այս հեղինակը նաև գրել է, որ Հանսկենը կարող է սովորել գրել բառեր՝ օգտագործելով հունարեն այբուբենը։
Հանսկենը չի կարողացել արդարացնել գրելու վերաբերյալ ակնկալիքները, սակայն նա կարողանում էր թափահարել դրոշ, կրակել, թմբուկ նվագել, հագնել գլխարկ, կանգել առջևի ոտքերի վրա և գետնից վերցնել մետաղադրամներ։
1651 թվականին Հանսկեն փիղը եղել է Ցյուրիխում (Շվեյցարիա), Զոլոտուրնեում, Բրեգենցեում, Սանկտ Գալլենում, ինչպես նաև Իտալիայի մայրաքաղաք Հռոմում։
Սատկել է 1955 թվականի նոյեմբերի 9-ին Ֆլորենցիայում։
Պատկերասրահ խմբագրել
 |
 |
 |
Աղբյուրներ խմբագրել
- Stephan Oettermann: Die Schaulust am Elefanten. Eine Elephantographia Curiosa. Syndikat, Frankfurt am Main 1982. S. 44ff; S. 124—129 ISBN 3-8108-0203-4 (գերմ.)
- Michiel Roscam Abbing: Rembrandt’s Elephant. The story of Hansken. Leporello Uitgevers, Amsterdam 2006. ISBN 978-90-808745-6-5