Հաղթական կամար (վեպ)
«Հաղթական կամար» (գերմ.՝ Arc de Triomphe), գերմանացի գրող Էրիխ Մարիա Ռեմարկի վեպը, որն առաջին անգամ տպագրվել է Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում 1945 թվականին, Գերմանիայում տպագրվել է 1946 թվականին[1]։ Կային բազմաթիվ ենթադրություններ, որ գլխավոր հերոսուհու՝ Ժոանի նախատիպը Մառլեն Դիտրիխն է, ում հետ Ռեմարկը սիրավեպ է ունեցել Փարիզում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից[2] առաջ։
Հաղթական կամար գերմ.՝ Arc de Triomphe | |
|---|---|
.jpg) | |
| Հեղինակ | Էրիխ Մարիա Ռեմարկ |
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | military fiction? |
| Բնօրինակ լեզու | գերմաներեն |
| Ստեղծման տարեթիվ | 1939 |
| Նկարագրում է | Փարիզ |
| Երկիր | .svg){kind=small} ԱՄՆ |
| Հրատարակման վայր | Գերմանիա |
| Հրատարակման տարեթիվ | 1945 |
| Վիքիքաղվածք | Հաղթական կամար |
Սյուժե խմբագրել
Գործողությունները տեղի են ունենում Ֆրանսիայում 1938-1939 թվականներին։ Ռավիկը Առաջին աշխարհամարտի մասնակից էր, գերմանացի վիրաբույժ, որն անլեգալ ապրում էր Փարիզում և վիրահատում հաճախորդներին ոչ պակաս որակյալ ֆրանսիացի վիրաբույժներից։ Նա մեկն էր այն ներգաղթյալներից, ովքեր չունեին անձնագիր և ուրիշ փաստաթղթեր ու անընդհատ գտնվում էին ձերբակալման և արտաքսման մշտական վտանգի տակ։ Հայրենիքում նա օգնել էր փախչել երկու անմեղ մարդկանց, որից հետո տանելով համակենտրոնացման ճամբարի տանջանքները ու սիրած աղջկա մահը` կարողանում է հասնել Ֆրանսիա, որտեղ ներգաղթյալների համար ամենահեշտն էր ապրելը։
Նա, պատահաբար, ծանոթանում է իտալացի դերասանուհի Ժոան Մադուի հետ և սիրային կապի մեջ մտնում։ Սիրահարները մեկ վիճում են միմյանց հետ, մեկ` հաշտվում։ Ռավիկին հաջողվում է տանելով անտառ սպանել իրեն տանջանքների ենթարկած Հաակեին։ Վեպի վերջում սկսվում է պատերազմը, Ժոանը մահացու վերք է ստանում խանդոտ դերասանի արձակած գնդակից, Ռավիկը հրաժարվում է թաքնվել ռուս ներգաղթյալի անվան տակ և հանգիստ հանձնվում է ոստիկանությանը` ստեղծելով խառնաշփոթ այն հյուրանոցում, որտեղ ինքն ապրում էր։
Էկրանավորում խմբագրել
- Հաղթական կամար, 1948 թվականի ֆիլմ, գլխավոր դերերում՝ Ինգրիդ Բերգմանը և Շարլեմ Բուայեն։
- Հաղթական կամար, 1985 թվականի ֆիլմ, գլխավոր դերերում՝ Էնթոնի Հոփքինսն ու Լեսլի-Էնն Դաունը։
Մեջբերումներ գրքից խմբագրել
- Կյանքում քիչ բան կա, որ իր կարևորությունը երկար է պահպանում։
- Նույնիսկ ամենածանր րոպեներին էլ մարդ պետք է մի քիչ հարմարավետության մասին մտածի։
- Կյանքը ավելին է, քան սենտիմենտալ պատվիրանների դամբարան։
- Մահ, նրա մեջ կա ճշմարիտ մեծություն, նրա մեջ մարդը հասել է վերջնագծին և կարճ ժամանակահատվածում։
- Երբ մահանում ես, դառնում ես մի տեսակ անսովոր կարևոր մեկը, իսկ քանի դեռ ողջ ես, ոչ ոք քեզնով չի հետաքրքրվում։
- Ազատ է միայն նա, ով կորցրել է այն ամենը, ինչի համար արժե ապրել։
- Հավատը հեշտությամբ տանում է ֆանատիզմի։ Ահա թե ինչու է հանուն հավատի այդքան արյուն թափվում։
- Վիրավորանքից կարելի է պաշտպանվել, իսկ խղճահարությունից՝ երբեք։
- Այն, ինչ մարդ փողով կարող է գլուխ բերել, շատ էժան է։
- Շախմատն ավելի կատարյալ է, քան թղթախաղը։ Թղթախաղում ամեն ինչ բախտը բերելուց ու չբերելուց է կախված։ Եվ մարդու չի ցրում ինչպես պետքն է։ Շախմատը ինքն իր մեջ մի ամբողջ աշխարհ է։ Քանի դեռ մարդ խաղում է, դրսի աշխարհը մոռացության է մատնվում։ Իսկ դրսի աշխարհը այնքան էլ կատարյալ չէ։
- Զղջումը ամենաանօգուտ բանն է աշխարհում։ Ոչինչ հնարավոր չէ հետ բերել։ Ոչինչ հնարավոր չէ ուղղել։ Այլ կերպ, մենք սրբեր կլինեինք։
- - Դուք չեք սիրում ձեր մասին խոսել, այնպես չէ։ - Ես նույնիսկ մտածել իմ մասին չեմ սիրում։
- Կյանքը չափազանց լուրջ բան է, որպեսզի ավարտվի ավելի շուտ, քան մենք դադարում ենք շնչել։
- Հանգիստ ապրել մնացած կյանքը - ահա թե ինչն է այսօր թվում ամենաանհավատալի արկածը։
- Եթե միևնույնն է ոչինչ անել հնարավոր չէ, ապա ինչո՞ւ հասցնել ինքդ քեզ խելագարության։
- -Միայն այն է էժան, ինչը կրում ես առանց քո մեջ վստահություն ունենալու, - մտածեց Ռավիկը։
- Նա՝ ով ոչնչի չի սպասում, չի հիասթափվի։
- Հաղթանակը ծնում է անհոգություն։
Հետաքրքիր փաստեր խմբագրել
- Վեպում գլխավոր հերոսը նկարագրում է, որ մանուկ հասակում տեսել է Օրիոնի համաստեղությունը ամռանը։ Օրիոնը համարվում է Հյուսիսային կիսագնդի աշնանային և ձմեռային համաստեղություն։ Սակայն այն կարելի է տեսնել օգոստոսի կեսերից։
- Վեպի գլխավոր հերոսը մի քանի անգամ հիշատակվում է Ռեմարկի «Ստվերները դրախտում» վեպում, որպես էպիզոդական անձ։ Գրքի սյուժեով Ռավիկին հաջողվում է ազատվել ֆրանսիական ճամբարից մինչև Ֆրանսիաի օկուպացիայի սկսվելը և ներգաղթել ԱՄՆ։ Ավելի ուշ, Ռավիկը բնակություն է հաստատում Ֆիլադելֆիայում, լավ հարաբերություններ է հաստատում տեղի գերմանացի ներգաղթյալների հետ և հուսով էր շարունակել բժշկի կարիերան պետական քննություն հանձնելուց հետո։ Մի քանի տարի անց նա հանձնում է քննությունը և շարունակում իր աշխատանքը Նյու Յորքում։ Պատերազմի ավարտից հետո նախընտրում է մնալ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում։
- Վեպի հանգուցալուծումը տեղի է ունենում Փարիզում, Ալմա կամրջի վրա 1938 թվականի նոյեմբերի 11-ին։ Դա Կոմպյենի հաշտության քսանամյակն է, որով ավարտվել է Առաջին համաշխարհային պատերազմը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- «Հաղթական կամարի» հայերեն աուդիոտարբերակը
- Հաղթական կամարը գրապահարանում Արխիվացված 2020-08-01 Wayback Machine
 | Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հաղթական կամար (վեպ)» հոդվածին։ |