Կուրթ Շվիթերս

գերմանացի նկարիչ

Կուրթ Շվիթերս (գերմ.՝ Kurt Schwitters, հունիսի 20, 1887(1887-06-20)[2][3][4][…], Հաննովեր, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական կայսրություն[5] - հունվարի 8, 1948(1948-01-08)[2][3][4][…], Քենդալ, Westmorland and Furness, Կումբրիա, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն), գերմանացի նկարիչ և գրող։

Կուրթ Շվիթերս
գերմ.՝ Kurt Schwitters
Ի ծնեգերմ.՝ Kurt Hermann Eduard Karl Julius Schwitters
ԿեղծանունKurt Merz Schwitters[1]
Ծնվել էհունիսի 20, 1887(1887-06-20)[2][3][4][…]
ԾննդավայրՀաննովեր, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական կայսրություն[5]
Վախճանվել էհունվարի 8, 1948(1948-01-08)[2][3][4][…] (60 տարեկան)
Մահվան վայրՔենդալ, Westmorland and Furness, Կումբրիա, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Քաղաքացիություն Ֆրանսիայի թագավորություն[6]
Մասնագիտություննկարիչ, քանդակագործ, գրաֆիկական դիզայներ, գրող, բանաստեղծ, դիզայներ և լուսանկարիչ
Ոճդադաիզմ
Ժանրաբստրակցիոնիզմ
Թեմաներգեղանկարչություն և քանդակագործություն
Ուշագրավ աշխատանքներMerzbau?, An Anna Blume? և Ursonate?
ՈւսուցիչCarl Ludwig Noah Bantzer?[7] և Emanuel Hegenbarth?[7]
Ներշնչվել էԴե ստիլ
ԱնդամակցությունԳերմանական Վերկբունդ և Q15455339?
ԿուսակցությունԳերմանիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն
ՀայրEduard Hermann Schwitters?
ԱմուսինHelma Schwitters?[8]
Համատեղ ապրողEdith Thomas, called Wantee (Wanty)?[8]
ԶավակներErnst Schwitters?
ստորագրություն
Изображение автографа
 Kurt Schwitters Վիքիպահեստում

Կյանք և գործունեություն խմբագրել

1909-1914 թվականներին Կուրթ Շվիթերսը սովորել է Դրեզդենի Գեղարվեստի ակադեմիայի գեղանկարի բաժնում։ Մասնակցել է Բեռլինի ավանգարդիստական «Շտուրմ» ամսագրի խմբագրական աշխատանքներին։ Հարել է դադաիզմին, կոնստրուկտիվիզմին, սյուրեալիզմին, էքսպրեսիոնիզմին։ Հատկապես հայտնի է գտած իրերով կազմած անկանխատեսելի, հակատրամաբանական, վանող կոմպոզիցիաներով, որոնց նա կոչում էր «Մերց» ( (համառոտ «Kommerz und Privatbank»[9]1923-1932 թվականներին այդ անունով ամսագիր է հրատարակել, որն ունեցել է 21 թողարկում։

Կուրթ Շվիթերսը ստեղծել է «Նվիրվում է Աննա Բլյումին» պոեմ-կոլաժը (1919), նաև «Ձայնային քնարերգություն («Պրասոնատա» (գերմ.՝ Ursonate) 1922-1932)։ Երկու ստեղծագործությունն էլ հեղինակի կատարմամբ ձայնագրվել են 1932 թվականին։ 1937  թվականին Կուրթ Շվիթերսը հեռացել է Գերմանիայից, որոշ ժամանակ ապրել է Օսլոյում, իսկ 1940 թվականից երբ Նորվեգիայում նացիստները եկել են իշխանության, տեղափոխվել է Մեծ Բրիտանիա։

 
Կուրթ Շվիթերսի շիրիմը

Նա ցուցադրվել է Դրեզդենում նացիստների կազմակերպած «Դեգեներատիվ արվեստ» (1937) ցուցահանդեսում։

Գրականություն խմբագրել

  • Traumann Steinitz K. Kurt Schwitters; a portrait from life. With Collision, a science-fiction opera libretto in banalities. Berkeley: University of California Press, 1968
  • Kurt Schwitters. München: Edition Text + Kritik, 1972
  • Scheffer B. Anfänge experimenteller Literatur: d. literar. Werk von Kurt Schwitters. Bonn: Bouvier, 1978
  • Kurt Schwitters in Nederland: Merz, De Stijl & Holland Dada. Zwolle: Waanders Uitgevers, 1997
  • Merz: in the beginning was Merz: from Kurt Schwitters to the present day. Ostfildern: Hatje Cantz, 2000
  • Burns Gamard E. Kurt Schwitters' Merzbau: the Cathedral of erotic misery. New York: Princeton Architectural Press, 2000.
  • Kurt Schwitters: collages, dipinti e sculture 1914—1947. Milano: Mazzotta, 2001
  • Martakies R. Kurt Schwitters: free spirit. Victoria: Trafford, 2006

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Kurt Schwitters (նիդերլ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Benezit Dictionary of ArtistsOUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  5. 5,0 5,1 5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118612301 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  6. Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  7. 7,0 7,1 http://www.schwitters-stiftung.de/bio-ks.html
  8. 8,0 8,1 Deutsche Biographie (գերմ.)München BSB, Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 2001.
  9. Friedhelm Lach (Hrsg.): Kurt Schwitters. Das literarische Werk, Band 5, Köln 1981, zitiert nach: Kurt Schwitters, 1887—1948, Frankfurt am Main/Berlin 1986, ISBN 3-549-06667-8.