Կոզմա Պրահացի (լատին․՝ Cosmas Pragensis, չեխ․՝ Kosmas Pražský, մոտ. մոտ 1045[1][2][3][…], Պրահա, Չեխիայի թագավորություն և Զդիցե[4] - հոկտեմբերի 21, 1125(1125-10-21)[2][3], Պրահա, Չեխիայի թագավորություն[2][4]), չեխ առաջին ժամանակագիրը։

Կոզմա Պրահացի
լատին․՝ Cosmas Pragensis
չեխ․՝ Kosmas
Ծնվել էմոտ 1045[1][2][3][…]
Պրահա, Չեխիայի թագավորություն կամ Զդիցե[4]
Մահացել էհոկտեմբերի 21, 1125(1125-10-21)[2][3]
Պրահա, Չեխիայի թագավորություն[2][4]
Քաղաքացիություն Բոհեմիայի թագավորություն
Դավանանքքրիստոնեություն
Մասնագիտությունգրող և պատմաբան
Տիրապետում է լեզուներինԵկեղեցական սլավոնական
 Cosmas of Prague Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ծագում է ազնվական ընտանիքից։ Կրթություն է ստացել Պրահայում և Լիեժում։ Գերմանական կայսր Հենրիխ IV-ի օրոք այցելել է Հունգարիա, Գերմանիա, Իտալիա։ 1110 թվականից Պրահայի Սուրբ Վիտայի տաճարի դեկանն է։ Կոզմա Պրահացու «Չեխական ժամանակագրություն» (լատին․՝ Chronica Boëmorum) աշխատությունը (սկսել է գրել 1119-1120 թվականներին) պարունակում է հարուստ ու բազմաբնույթ նյութ և արժեքավոր աղբյուր է (հատկապես երրորդ գիրքը, որում նկարագրվում է Կոզմա Պրահացու ապրած ժամանակաշրջանի՝ 1092-1125 թվականների իրադարձությունները) Չեխիայի պատմության վերաբերյալ։ Կոզմայի գործը շարունակողները նրա ժամանակագրությունը հասցրել են մինչև XIII դարի սկիզբ։

Կոզմայի «Չեխական ժամանակագրությունները» Նեստոր Տարեգրի «Ժամանակների պատմության» ու Գալլ Անանունի «Լեհ կոմսերի կամ կառավարիչների գործերն ու ժամանակագրությունը» աշխատությունների հետ միասին հիմնարար նշանակություն ունեն սլավոնական մշակույթի համար։

Հրատարակություններ խմբագրել

  • Козьма Пражский. Чешская хроника. М. 1962 «Предисловие». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 22-ին. «Книга 1». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 22-ին. «Книга 2». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 22-ին. «Книга 3». Восточная литература. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 18 փետրվարի, 2011-ին.
  • Русский перевод Чешской Хроники с комментариями по изданию Козьма Пражский. Чешская хроника. М. 1962
  • Матвей Пражский. Чешская хроника. — Рязань: Александрия, 2009.
  • Chronica Boëmorum աշխատությունը Monumenta Germaniae Historica կայքում, գերմաներեն մեկնաբանություններով(չաշխատող հղում)
  • Կոզմա Պրահացու կենսագրությունը

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

  • Třeštik D. Kosmas, 2 vyd., Praha, 1972.
  • Краткая история Чехословакии. М., 1988.

Արտաքին հղումներ խմբագրել