Կոգիլնիկ
Կոգիլնիկ (ռում․ Cogîlnic, Կոգիլնիկ կամ Կունդուկ) - Մոլդավիայում և Ուկրաինայի Օդեսայի շրջանում գտնվող գետ։
| Կոգիլնիկ | |
|---|---|
 | |
| Բնութագիր | |
| Երկարություն | 243 |
| Ավազանի մակերես | 3910 կմ² |
| Ավազան | 3910 կմ² |
| Ջրահոսք | |
| Ակունքի տեղակայում | Ciuciuleni? |
| Գետաբերանի տեղակայում | Սասիկ |
| Կոորդինատներ | |
| Տեղակայում | |
| Հոսող հոսքեր | Q12153226?, Chaga River?, Dzhallar?, Chylihider?, Q12081296? և Kahach River? |
| Երկիր |  Ուկրաինա,  Մոլդովա |
| Երկրամաս | Օդեսայի մարզ |
Կոգիլնիկը սկիզբ է առնում Նիսպորենական շրջանում, անցնում է Մերձսևծովյան դաշտավայրով և ընկնում է Սասիկ ծովածոցը, որը կապված է Սև ծովի հետ։ Վերևի հոսքը և ջրհավաքի մոտ 50 %-ը գտնվում է Մոլդովիայի տարածքում, իսկ մյուս մասը՝ Օդեսայի շրջանում։ Գետի երկարությունը՝ 243 կիլոմետր է, իսկ իր ջրհավաք ավազանի մակերեսը 3910 կմ²։ Գետը երբեք ամբողջովին չի չորանում, որովհետև իր մեջ թափվում են շատ աղբյուրներ։
Կոգիլնիկ գետի վրա տեղակայված են՝ Հնչեշտ, Չիմշիլիա, Բեսսարբակա և Արցիզ քաղաքները։ Հոսքի ընդհանուր ուղղությունը դեպի հարավ-հարավարևելք է և միայն Չագա և Չիլիգիդերա գետերի գետաբերանների միջև՝ հոսքի ուղղությունը դեպի արևելք է։ Կոգիլնիկը հոսում է լայն խոռոչում, գարնանը ջրառատ է և փոթորկոտ, իսկ ամռանը ջրով աղքատ է։
Խնչեշտի միջին ամսական հոսքի նորմը՝ 0,30 մ³/վ է, բացարձակ 6,47 մ³/վ առավելագույնով (1962 թ․) և բացարձակ 0,006 մ³/վ նվազագույնով (1964 թ․)։
Պատմություն խմբագրել
Իոգան Տումանը 18-րդ դարում Բեսարաբիան նկարագրել է հետևյալ կերպ՝
|
Տաք ամիսներին զգացվում է ջրի մեծ պակաս։ Նույնիսկ այս տեղանքի ամենամեք գետը՝ Կոգիլնիկը մի քիչ չորանում է, և հաճախ բուջական թաթարների անասունները մեռնում է ծարավից։ Իսկ գարնանը՝ երբ գալիս է տարվա ամենաանձրևային տարին՝ հանկարծ առաջանում են բազմաթիվ առուներ։ Այդ ժամանակ ամեն ինչը ծածկվում է ճահիճներով և մարգագետիններով։ Որպեսզի հաղթահարել ջրի պակասը, որից տառապում են ամռանը՝ ամեն տեղ փորված են խոր ջրհորներ։ Բուջակների մոտ՝ ջրհորների փորումը դարձել է կրոնական ակտ և պատվի գործ[1]։ - Իոգան Տուման
|
|
1678 թվականին Կոգիլնիկ գետի աղբյուրների մոտ Միխայիլ Խինկուն իր աղջկա խնդրանքով կառուցեց վանք, որը կրում է իր անունը։
Գետի անվանման ծագումը մեկնաբանվում է տարբեր ձևերով։ Մի տարբերակով այն ծագում է թուրքական «կագանստվո» բառից, իսկ մյուսով՝ թուրքական «կեգելն» բառից (խոտ)։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Тунманн И. Крымское ханство. — Симферополь: Таврия, 1991.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կոգիլնիկ» հոդվածին։ |