Կլապա
Կլապա, երաժշտության ավանդական ա կապելլա երգեցողության ձև Խորվաթիայի Դալմաթիա պատմական շրջանում[1]։ «Կլապա» բառը թարգմանվում է որպես «մի խումբ ընկերներ», արմատները գալիս են ափամերձ եկեղեցական երգեցողությունից[2]։ Երաժշտության հիմնական տարրերն են ներդաշնակությունն ու մեղեդայնությունը, ռիթմը հազվադեպ է շատ կարևոր լինում։ 2012 թվականին կլապան ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ցանկում[3]։
Նկարագրություն խմբագրել
Կլապա խումբը բաղկացած է առաջին և երկրորդ տենորներից, բարիտոնից և բասից։ Բոլոր ձայները հնարավոր է կրկնապատկել, բացի առաջին տենորից։ Այն սովորաբար կազմված է մինչև մեկ տասնյակ տղամարդ երգիչներից։ Վերջին ժամանակներում իգական վոկալ խմբերը բավական տարածվել են, սակայն ընդհանուր առմամբ արական և իգական խմբերը չեն խառնվում։
Թեև կլապան ա կապելլա երաժշտություն է, երբեմն հնարավոր է ավելացնել կիթառ, մանդոլին։ Կլապան կարող է ուղեկցվել սինթեզատորի ստեղնաշարի հետ՝ նմանվելով հարվածային գործիքների։
21-րդ դար խմբագրել
Կլապայի ավանդույթը դեռևս արդի է. նոր երգեր են ստեղծվում, կազմակերպվում են փառատոներ[4]։ Օմիշում կազմակերպված Festival dalmatinskih klapa Omiš-ը ամենահայտնի փառատոնն է և ունի կլապա երաժշտության ավանդույթներ[4]։ Ամենահայտնի հաջողված խմբերից է Klapa Šufit-ը, որը 2006-2008 թվականներին հաղթել է փառատոնում։ Դալմաթիայի շատ երիտասարդներ կարևորում են կլապան և երգում են այն պարբերաբար։ Երեկոյան ժամերին փողոցներում կարելի է լսել սիրողական կլապա՝ գինու և ուտելիքի շուրջ։
2013 թվականին Խորվաթիան Եվրատեսիլ 2013 երգի մրցույթում ներկայացրել է կլապա խումբ՝ Կլապա ս Մորաը, որը հանդես է եկել Mižerja երգով։ Կլապա ս Մորան 6 կատարողներից կազմված «կլապա համույթ» է[5]։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ John Everett-Heath. "Dalmatia." Concise Dictionary of World Place-Names. Oxford University Press. 2005. Encyclopedia.com
- ↑ Josko Caleta (April 1997). «Klapa Singing, a Traditional Folk Phenomenon of Dalmatia». Narodna umjetnost: Croatian Journal of Ethnology and Folklore Research. Zagreb, Croatia: Institute of Ethnology and Folklore Research. 34 (1). ISSN 0547-2504. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 12-ին.
- ↑ UNESCO: Klapa multipart singing of Dalmatia, southern Croatia
- ↑ 4,0 4,1 Festival of the Dalmatian Klapa in Omis
- ↑ «Mižerja to be the Croatian entry in Malmö». eurovision.tv. eurovision.tv. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 16-ին.