Կիևնաուչֆիլմ
«Կիևնաուչֆիլմ» (ուկրաիներեն՝ «Київнаукфільм»), գիտահանրամատչելի ֆիլմերի կիևյան կինոստուդիա, որը գործել է Ուկրաինական ԽՍՀ-ում 1941 թվականի հունվարի 1-ից։ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո ստուդիայի իրավահաջորդն է դարձել ուկրաիներեն՝ «Національна кінематека України» պետական ձեռնարկությունը[1][2]։
| Կիևնաուչֆիլմ | |
|---|---|
| Տեսակ | կինոֆիլմերի արտադրության ընկերություն և կինոստուդիա |
| Երկիր |  ԽՍՀՄ |
| Հիմնադրված | հունվարի 1, 1941 |
| Լուծարված | 1993 |
| Գլխադասային գրասենյակ | Կիև, Ուկրաինա |
| Պարգևներ |  |
Պատմություն խմբագրել
«Տեխֆիլմ» ստուդիան կազմակերպվել է Կիևի կինոգործարանի Տեխֆիլմ բաժնի հիման վրա 1941 թվականի հունվարի 1-ին։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին ստուդիան տարհանվել է Տաշքենդ, որտեղ Կարմիր բանակի համար պատրաստել են կրթական և քարոզչական ֆիլմեր։ 1944 թվականին ստուդիան վերադարձել է Կիև։ 1954 թվականին «Տեխֆիլմ» անվանումը փոխվել է «Կիևնաուչֆիլմ»-ի, որը «Կիևի հանրաճանաչ գիտական ֆիլմերի կինոստուդիա»-ի հապավումն է։
1959 թվականին ստուդիայում ստեղծվել է մուլտիպլիկացիոն աշխատանոց։ Բացի այդ, 1966 թվականին Անդրեյ Մալիշկո փողոցի երկայնքով (1971 թվականից՝ Կիոտոյի փողոց 27) կառուցվել է ժամանակակից համալիր, որը ներառել է ֆիլմերի նկարահանման և ձայնային ձևավորման տաղավարներ, գեղարվեստական, տիկնիկային և տեխնիկական անիմացիայի աշխատանոցներ, ինչպես նաև կինոլաբորատորիա։
Ամեն տարի ստուդիան արտադրել է ավելի քան 400 գիտահանրամատչելի, գեղարվեստական անիմացիոն, տեխնո-քարոզչական, կրթական և գովազդային ֆիլմեր, բայց ամենից շատ ստուդիան հայտնի է դարձել ծովահենների, կազակների և նավաստիների մասին արկածային մուլտֆիլմերի կատակերգություններով։ Ամենահայտնի օրինակներից են ստուդիայի այնպիսի գործեր, ինչպիսիք են Վլադիմիր Դախնոյի «Կազակները», «Կապիտան Վրունգելի արկածները», «Գանձերի կղզին» և «Բժիշկ Այբոլիտը» Դավիդ Չերկասսկու սերիալները։
Ստուդիայում ստեղծված ավելի քան 300 ֆիլմեր արժանացել են մրցանակների և պատվոգրերի համամիութենական և միջազգային կինոփառատոներում։ 1984 թվականին կինոստուդիան պարգևատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով։ 1990-ականներին՝ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո, ստուդիան աստիճանաբար քայքայվել է և գրեթե դադարել է գոյություն ունենալ։
Հանրաճանաչ գիտական ֆիլմերի Կիևի կինոստուդիայի իրավահաջորդն է դարձել Ուկրաինայի ազգային կինոթատրոնը[1][2]։
Կոլեկտիվ խմբագրել
Ստուդիայի առաջատար ստեղծագործողներից են եղել ռեժիսորներ Իպպոլիտ Լազարչուկը, Ֆելիքս Սոբոլևը, Դավիդ Չերկասսկին, Վլադիմիր Դախնոն, Ռոման Դեմինը, Անատոլի Բորսյուկը, Ալմար Սերեբրենիկովը, Անդրեյ Զագդանսկին, Օլգա Սամոլևսկայան, Վալենտին Սոկոլովսկին, Եֆրեմ Պրուժանսկին, Վյաչեսլավ Պրոկոպենկոն, Ալեքսանդր Վիկենը, Ալեքսանդր Ռոդնյանսկին, Թայմուրազ Զոլոևը, սցենարիստ և ստուդիայի գլխավոր խմբագիր (1961-1979) Եվգենի Զագդանսկին, սցենարիստ և գլխավոր խմբագիր (1979-1988) Յուրի Ալիկովը, սցենարիստներ Էդուարդ Դուբրովսկին, Վլադլեն Կուզնեցովը, Միխայիլ Վեպրինսկին։
Բորիս Օստախնովիչը երկար տարիներ աշխատել է որպես ստուդիայի տնօրեն։
Հանրաճանաչ գիտական և գեղարվեստական ֆիլմեր խմբագրել
- 1948 - Նրանք նորից տեսնում են
- 1955 - Անտեսանելի թշնամիների հետքերով
- 1961 - Ցեմենտ
- 1962 - Ձեզ համար՝ հանքափորներ
- 1963 - Էլեկտրակայաններ
- 1963 - Lեգենդ անմահության մասին
- 1965 - Արևի շողեր որսացողները
- 1965 - Ֆուրսիլունա
- 1965 - Վիրաբույժի դիմանկար
- 1965 - Պայթած լուսաբաց
- 1966 - Սկյութներ
- 1966 - Մարմնամարզիկներ(ՎՖ սպորտային ֆիլմերի 1-ին մրցանակ, Մոսկվա, 1967, ՄՖ կարճամետրաժ ֆիլմի 1-ին մրցանակ, Օբերհաուզեն, 1967, Սպորտային մամուլի ասոցիացիայի 1-ին մրցանակ Սպորտային ֆիլմերի ՄՖում, Կորտինա դ’Ամպեցո, 1967)
- 1966 - Ռենտգենյան ճառագայթներ
- 1966 - Գումարած ամբողջ կյանքը
- 1967 - Սուսերամարտիկներ(Ոսկե մեդալ և Կոմսոմոլսկայա պրավդա մրցանակ սպորտային ֆիլմերի II ՎՄ-ում, ՄՖ սպորտային ֆիլմերի ժյուրիի պատվավոր դիպլոմ, Կորտինա դ’Ամպեցո, 1967)
- 1967 - Մարդ ու հաց
- 1967 - Կենդանիների լեզուն
- 1968 - Արդյո՞ք տոները հեռանում են
- 1968 - Հանքագործի փորձառությունները (արծաթե մեդալ ռեժիսուրայի համար, Մոսկվա, 1968)
- 1968 - Հորիզոնից յոթ քայլ այն կողմ
- 1969 - Կարպատյան էսքիզներ
- 1970 - Հանքագործի կերպար (1-ին մրցանակ Ժդանով քաղաքի կինոփառատոնում և Դոնբասի հանքագործների մրցանակ, մրցանակ Գորկի քաղաքի բանվոր դասակարգի մասին ֆիլմերի կինոփառատոնում, 1970
- 1970 - Կենդանիները մտածու՞մ են
- 1970 - Հնդկական յոգեր - ովքե՞ր են նրանք
- 1971 - Նիկոլայ Ամոսով (Լոմոնոսովի անվան II աստիճանի մրցանակ, 1973)
- 1971 - Ես և մյուսները
- 1971 - Տնտեսագիտություն, կառավարում, մարդ
- 1972 - Հանքագործի գարուն
- 1972 - Մտքեր հացի մասին
- 1972 - Հայտնի է մարդասպանը (Յա․ Գալանի մրցանակ, 1973)
- 1973 - Դինամիկայի ընդհանուր թեորեմներ
- 1973 - Մոլորակի կարմիր ածուխ
- 1974 - Համակարգիչը և Լեոնարդոյի հանելուկը
- 1974 - Ես քայլում եմ դարի ճանապարհով
- 1974 - Կենսոլորտ։ Իրազեկման ժամանակ
- 1975 - Վեցերորդ զգայարան
- 1975 - Հացահատիկի դաշտային ռազմավարություն
- 1975 - Հեղուկի մեջ ձագարում
- 1975 - Տնտեսությունը հիմնական քաղաքականություն (Համառուսական կինոփառատոնի մրցանակ, 1976)
- 1976 - Դասեր վաղվա համար
- 1976 - Մարդկության ակունքներում
- 1977 - Մեր զգացմունքների արձագանքները
- 1977 - Ածխածին
- 1977 - Որակի դիալեկտիկա
- 1977 - Իլյիչևոյի դաշտ
- 1978 - Դիամագնիսականություն և պարամագնիսականություն
- 1979 - Համապատասխանում է զբաղեցրած պաշտոնին
- 1979 - Սրա մեջ ինչ-որ բան կա ...
- 1979 - Բացահայտման և առաջընթացի կուրսով
- 1980 - Եվ հաշվարկ, և երազ
- 1980 - Երկիր՝ մոլորակ Արեգակնային համակարգում
- 1980 - Արև
- 1980 - Երկրի արհեստական արբանյակներ
- 1981 - Դելի. Ժամանակների կապ
- 1981 - Նորին մեծություն ադամանդը
- 1981 - Խոտի արմատները
- 1981 - Սովորում ենք բույսերի այբուբենը
- 1981 - Կյանքի զարկերակներ (Համառուսական XV կինոփառատոնի մրցանակ, Տալլին, 1982)
- 1981 - Արջի քոթոթ[3]
- 1982 - Զանգվածային երկրաչափություն
- 1982 - Ամերիկա մեծահասակների համար
- 1983 - Երկնային մարմինների ծագումն ու զարգացումը
- 1983-1984 - Մարդիկ և դելֆիններ
- 1984 - Ընդամենը մեկ օր
- 1984 - Թիրախում ձեր ուղեղն է
- 1984 - ԽՍՀՄ միջուկային էներգիա
- 1986 - Ծանոթություն Խորհրդային Միության հետ (բազմասերիալ «Ռուսական հեռուստատեսային դասընթաց»)
- 1986 - Ալեքսանդր Ռոմանովիչ Դովժենկո (կամ Д.А.Р.)
- 1987 - «Կապիտալ»-ի կենդանի հոգին
- 1987 - Բնակչության գործողությունները ռադիոակտիվ աղտոտվածության գոտում
- 1987 - Ելք (էկոլոգիա. ռեժ.՝ Ի. Նեգրեսկի)
- 1987 - Սկյութներ (վկայություններ և տարբերակներ)
- 1988 - Սարքավորումներ վիդեո սրահների համար
- 1988 - Թռիչքուղու վզկապի վրա
- 1989 - Երազների մեկնաբանություն
- 1989 - Ռուսաստանում օդային թռիչքների մասին
- 1990 - Ձմեռային Ղրիմ
- 1991 - Արարչության պսակ
- 1992 - Մոլֆարը Նեչաևների կլանից
Մուլտֆիլմեր խմբագրել
- 1961 —
- Պղպեղի արկածները
- Վեսնյանկա
- 1962 —
- Փափկամազիկն ու ընկերը
- Հարբած գայլեր
- Թագուհու ուղեկիցը
- 1963 —
- Կենսուրախ նկարիչ
- Նապաստակն ու ոզնին
- Ոսկե ձու
- Նեպոսեդան, Մյակիշն ու Նետակը
- 1964 —
- Արագիլի ձագը
- Միշկա+Միշկա
- Ջրամատակարարում դեպի այգի
- Անլվան
- 1965 —
- Կանաչ կոճակ
- Կյանքը կիսով չափ
- Նիկիտա Կոժեմյակա
- Սև թագավորի գաղտնիքը
- Արքայազնի և երեք բժիշկների հեքիաթը
- 1966 —
- Ռադիստի արկղիկի տառերը
- Ինչու է աքլորի տաբատը կարճ
- Ձվեր կոտրող չարաճճին
- Արջուկը և գետակում ապրողը
- Մարուսյա Բոգուսլավկա
- Բեկորներ
- 1967 —
- Զենիթ
- Կոլումբոսը ափ է գալիս
- Տյավ և Գավ
- Ինչպես կազակները կուլեշ եփեցին
- Երգն անտառում
- Գզգզված ճնճղուկը
- Լեգենդ հրե սրտի մասին
- 1968 —
- Քար ճանապարհին
- Թռչել իմացող մարդը
- Նվեր (կինոստուդիայի առաջին տիկնիկային մուլտֆիլմը)
- Երաժշտական նկարներ
- Հեքիաթ լուսնի լույսի մասին
- Իվասիկ-Տելեսիկ
- Աշնանային ձկնորսություն
- Պուգալո
- 1969 —
- Սարսափելի գազան
- Բուֆֆ առեղծվածը
- Մարդ, ով կարող էր հրաշքներ գործել
- Կազակ Էնեայի արկածները (ուկրաիներեն՝ Пригоди козака Енея)
- Մարս XX
- Ինչպես էր կազակը երջանկություն փնտրում
- Կետ և կատու
- Ղրիմի լեգենդ
- 1970 —
- Հեքիաթ բարի ռնգեղջյուրի մասին
- Կռունկը
- Կախարդական ակնոցներ
- Բադիկ Թիմը
- Անհասկացող ճնճղուկը
- Ինչպես Ոզնին փոխեց իր մորթին
- Ինչպես կազակներ ֆուտբոլ խաղացին
- Իվան Գորոշկո
- 1971 —
- Ֆոմա Զամիկկալկինի սարսափելի գիշերը
- Իմ հյուղակը եզրից
- Ծղոտե ցլիկ
- Հանդիպում, որը չկայացավ
- Հրաշագործ Օխը
- Զարմանալի կատվիկ
- Օր ութերորդ կամ մտածողության առաջին դաս
- Վասյան և դինոզավրը
- Զոլավոր փղիկի մասին
- Հաստ թշիկներով խատուտիկը
- Սարսափելի գորշ բրդոտը
- 1972 —
- Եղբայր ճագարիկն ու եղբայր աղվեսը
- Վագրը թեյնիկում
- Լեգենդ Իգորի արշավանքի մասին
- Ինչպես էին կանայք վաճառում իրենց ամուսիններին
- 1973 —
- Փիղը երազանք ուներ
- Ինչու է տոնածառը փշոտ
- Հովանոց ձկնորսության ժամանակ
- Հովանոց որսորդության ժամանակ
- Ինչպես կազակները փրկեցին հարսնացուներին
- Ուրախ ճուտիկ
- Մորու երկրի գաղտնիքը
- Տաք հաց
- Մարդը և խոսքը
- Նվագի՛ր իմ շվիկ
- Մարդը և խոսքը
- 1974 —
- Սպիտակ եղջյուրներով Օլյոշկան
- Հավամրգու մեղր
- Սանձով տղա
- Կանաչ դեղահաբ
- 1975 —
- Հեքիաթ մեքենաների մասին
- Հովանոց և ավտոմեքենա
- Խնձորենու հեքիաթը
- Ինչպես ոզնին ու արջուկը դիմավորեցին Նոր տարին
- Ինչպես կազակները աղ գնեցին
- Ինչպիսի՞ դժոխք եք ուզում
- Միանիշի պատմությունը
- 1976 —
- Հովանոցը դառնում է դրուժնիննիկ
- Գործը հանձնվում է դետեկտիվ Թեդին, Գործ № 001։ Գորշագույն և սպիտակ
- Ինչպես ամուսինները դաս տվեցին կանանց
- Ինչպես կերակրեցին արջուկին
- Հեքիաթ ագահության մասին
- 1977 —
- Ինչուիկը
- Հովանոցը նորաձև հանգստավայրում
- Տյապ-լյապ
- Ամենագլխավոր ճնճղուկը
- 1978 —
- Ճուտիկը վանդակում
- Եթե ընկնում են աստղերը...
- Ինչպես կազակները օլիմպիականներ դարձան
- Վեճ
- 1979 —
- Ծուլություն
- Ինչպես կազակները օգնեցին հրացանակիրներին
- Գրիշայի գրքերը
- Կապիտան Վրունգելի արկածները
- Գունավոր կաթ
- Ծիր կաթին
- 1980 —
- Հովանոց կրկեսում
- Կապիտոշկա
- Ոսկե լորենի
- Սմեյանիկով կարկանդակ
- Մի օր տուն եկա
- Սիրո խմիչքի գաղտնիքը
- 1981 —
- Վանկա Ժուկով
- Թևավոր վարպետ
- Արևի բոքոն
- Ալիսան հրաշքների աշխարհում
- Ոսկե ճուտիկը
- Որսաշրջան
- Եվ նրանց քույր կարապը
- Անհաջող աստղ
- 1982 —
- Ալիսան Հայելիների աշխարհում
- Բա-բուշ-կա
- Սվիչկիի հարսանիքը
- Անձրև, անձրև, էլ ավելի
- Շատ հին հեքիաթ
- Կռունկը
- Հասկիկ
- 1983 —
- Օ՜, ծով, ծով
- Սավուշկինը, ով չէր հավատում հրաշքներին
- Մարդը պատյանի մեջ
- Զինվորի հեքիաթ
- Ծառ և կատու
- Ծառայություն
- 1984 —
- Երկու արդար ճուտիկներ
- Ծերունին և աքլորը
- Քո սիրող ընկերը
- Ինչպես էր Պետյա Պյատոչկինը փղիկներին հաշվում
- Ինչպես էին կազակները շրջում հարսանիքի ժամանակ
- Հանդիպում
- 1985 —
- Ինչպես ոզնին և արջը փոխեցին երկինքը
- Բժիշկ Այբոլիտ
- Աղջիկն ու նապաստակները
- Հուսահատ Վասկա կատուն
- Սամպոն Լապլանդիայից
- Արևը և ձնեմարդը
- 1986 —
- Ցրտեր-սառնամանիքներ
- Գանձերի կղզի
- Ճակատամարտ
- Մարդուն ու առյուծը
- Պատմություն աղջկա մասին, որը տրորել էր հացը
- Այլընտրանք
- Ոսկե մեխ
- 1987 —
- Մեծ ճանապարհորդություն
- Ծեր կոշկակարը
- Քարե դար
- Ինչպես կազակները այլմոլորակայինների հանդիպեցին
- Որտեղ եք, իմ ընկերներ
- Ավազե ժամացույց
- Դիկովինկա (ուկրաիներեն՝ Чудасія)
- Մանկական առոգանությամբ մարդը
- 1988 —
- Քաոս
- Գանձերի կղզի
- Պաշտոնյայի մահը
- 1989 —
- Մոզաիկա (խաղի հրահանգ)
- Էլ ի՞նչ է սա
- Վերադարձիր, Կապիտոշկա
- Վերջին մենամարտը
- Երեք պանկա
- 1990 —
- Փայտե մարդուկներ
- Գնդիկ Բոքոնիկ
- Երեք պանիները կառավարում են
- Փախուստ
- Կրքեր-դնչիկներ («Ուկրանիմաֆիլմ»)
- 1991 —
- Հյուրը
- Էնեիդա
- 1992 — Խենթ մակարոնները կամ պրոֆեսոր Բուգենսբերգի սխալը[4] (անավարտ)
- 1995 —
- Ինչպես էին կազակները հոկեյ խաղում («Ուկրանիմաֆիլմ»)
- Սիրո վերջին ապաստանը
- 1998 — Կապույտ գլխարկ («Ուկրանիմաֆիլմ»)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 «Национальная кинематека Украины». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 21-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Национальная кинематека Украины, ГП
- ↑ «Фильм «Медвежонок» | RUSKINO.RU». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 23-ին.
- ↑ Давид Черкасский: «Раньше я бегал за девицами, а теперь, дай Бог, доползти»