Կիրսթեն Սան
Կիրսթեն Սան (նորվ.՝ Kirsten Sand, նոյեմբերի 27, 1895[1][2], Քրիստիանիա, Նորվեգիա - մայիսի 12, 1996[1][2], Թրոմսյո, Թրոմս, Նորվեգիա), նորվեգացի ճարտարապետ։ 1919 թվականին դարձել է առաջին կինը, ով տեխնիկական կրթություն է ստացել Օսլոյի ճարտարապետության և դիզայնի դպրոցում։ Մինչև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը գործունեություն է ծավալել Օսլոյում, որտեղ նախագծել է մասնավոր տներ։ Հետպատերազմյան շրջանում նախագծեր է ստեղծել Նորվեգիայի հյուսիսում՝ Թրոմսում[3][4]։
| Կիրսթեն Սան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | նոյեմբերի 27, 1895[1][2] |
| Ծննդավայր | Քրիստիանիա, Նորվեգիա |
| Մահացել է | մայիսի 12, 1996[1][2] (100 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Թրոմսյո, Թրոմս, Նորվեգիա |
| Կրթություն | Օսլոյի ճարտարապետության և դիզայնի դպրոց և Նորվեգական տեխնոլոգիական ոնստիտուտ |
| Պարգևներ | |
 Kirsten Sand Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Կիրսթեն Սանը ծնվել է Քրիստիանիայում (այժմ՝ Օսլո)[5], իրավաբան Ավգուստ Նիկոլայ Սանի (1852-1940) և ուսուցչուհի Կոնստանսի ընտանիքում[6]։ Ավագ դպրոցն ավարտելուց հետո 1915 թվականին ընդունվել է Նորվեգիայի ճարտարապետության և դիզայնի ինստիտուտ և 1919 թվականին դարձել է առաջին կինը, ով ստացել է ճարտարապետի դիպլոմ[7][8]։
Մի քանի ամիս ռազմական նախագծերի վրա աշխատելուց հետո Սանը Օսլոյում միացել է Ավգուստ Նիլսենի կազմակերպությանը, 1928 թվականին նա բացել է իր սեփական գրասենյակը, որը ղեկավարել է մինչև 1940 թվականը՝ նախագծելով մասնավոր տներ, բնակելի շենքեր և ամառանոցներ Օսլոյում և շրջակայքում։ Հիմնականում ստեղծել է ֆունկցիոնալիստական ոճի կառույցներ։ Հետպատերազմյան շրջանում Սանը ձեռնամուխ է եղել Թրոմսյոյի հյուսիսում ավերված տարածքների վերակառուցման աշխատանքին։ Այս տարածքում նա բնակվել է 1952-1966 թվականներին[7]։
Թրոմսյոյում 1952 թվականին իր համար նախագծել է փորձնական տուն Մելոմվայնում։ Իր ճարտարապետությանը բնորոշ՝ կենտրոնացումը մեծ խոհանոցի վրա է, որը բաց հյուրասենյակի տարածքի մի մասն է կազմում։ Այն վառելափայտի բացօթյա պահեստով սերտորեն կապված է լվացքատան հետ, այդ պատճառով կարիք չկար, որ տունն ունենար նկուղ։ Այն, մասնավորապես, հարմար էր տնային տնտեսուհու համար[7]։
Մահացել է 1996 թվականի մայիսի 12-ին Թրոմսյոյում։ Թաղված է Օսլոյի Vår Frelsers gravlund գերեզմանատանը[6]։
Պարգևներ խմբագրել
- Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար մեդալ (ոսկե), 1965[7]
- Ծննդյան 100-ամյակի կապակցությամբ Կիրսթեն Սանը դարձել է Նորվեգիայի ճարտարապետների միության պատվավոր անդամ[9]
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 KulturNav — 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Norsk kunstnerleksikon (норв.) — (untranslated).
- ↑ «Kirsten Sand» (Norwegian). Store norske leksikon. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Bonnet, Alain; Dellapiana, Elena; Fernández García, Ana María (2016). MoMoWo · 100 projects in 100 years. European Women in Architecture and Design · 1918-2018. Založba ZRC. էջեր 257–. ISBN 978-961-254-922-0.
- ↑ «Kirsten Sand» (Norwegian). Historisk befolkningsregister. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ 6,0 6,1 «Kirsten Sand» (Norwegian). Lokalhistorie Wiki. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Seip, Elisabeth (2015). «Kirsten Sand. Arkitekt for sin tid» (Norwegian). Nordlit 36. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Seip, Elisabeth (2014 թ․ նոյեմբերի 20). «Kirsten Sand» (Norwegian). Norsk Kunstnerleksikon. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «Æresmedlemmer» (Norwegian). Norske arkitekters landsforbund. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- "Kirsten Sand. Arkitekt for sin tid": illustrated biography in Norwegian by Elisabeth Seip
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կիրսթեն Սան» հոդվածին։ |