Կեչի հարթատերև
| Կեչի հարթատերև | |
 Կեչի հարթատերև | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Հաճարածաղկավորներ (Fagales) |
| Ընտանիք | Կեչազգիներ (Betulaceae) |
| Ենթաընտանիք | Կեչայիններ (Betuloideae) |
| Ցեղ | Կեչի (Betula) |
| Տեսակ | Կեչի հարթատերև (B. platyphylla) |
| Միջազգային անվանում | |
| Betula platyphylla | |
Կեչի հարթատերև (լատին․՝ Bétula platyphýlla), կեչազգիների ընտանիքի կեչի ցեղին պատկանող տեսակ։ Համանուններ՝ կեչի ճապոնական սպիտակ, կեչի ասիական։
Տարածվածությունը և էկոլոգիան խմբագրել
Տեսակի արեալը ընդգրկում է Ասիայի մեղմ և սուբարկտիկական կլիմայական գոտիները։ Հարթատերև կեչին տարածված է Սիբիրում (Կրասնոյարսկի երկրամաս, Ենիսեյ գետից արևելք, Բուրյաթիա, Չիտայի մարզ, Յակուտիա), Հեռավոր Արևելքում (Մերձամուրյան տարածք, Մագադանի մարզ, Սախալին), Չինաստանի հյուսիսում, Հյուսիսային Կորեայում, Ճապոնիայում (Հոկայդոյում)։
Բույսի նկարագիր խմբագրել
Տերևաթափվող ծառ է՝ 20-30 մետր բարձրությամբ։
Արմատը սպիտակ կամ մոխրասպիտակավուն է, շերտազատվող։ Ճյուղերը ցած կախված չեն (ի տարբերություն կեչի ելունդավորի` Betula pendula), մուգ մոխրագույն կամ մուգ շագանակագույն են, մերկ։ Երիտասարդ ճյուղերի վերջավորությունները քիչ գեղձեր են պարունակում [1]:
Տերևները օվալ-եռանկյունաձև են, լայն օվալաձև, 3-9 × 2-7,5 սմ, հիմքում կտրտված են։
Ծաղկում է ապրիլ-հունիս ամիսներին։ Պտղակալում է հուլիսից օգոստոս։ Պտուղները նեղաթև են։
Հանդիպում է լայնատերև անտառներում (թխկու-Acer, լորենու-Tilia, կաղնու-Quercus հետ համատեղ), խառնանտառներում, նոսր խառնանտառներում (սոճի և լայնատերև ծառեր), խառը փշատերև (եղևին-սոճի (Abies sibirica և Pinus sibirica)) անտառներում։ Կեչին կարող է առաջացնել մաքուր և խառը համակեցություններ։
Պարտեզային և դեկորատիվ տեսակներ խմբագրել
Օգտագործվում են կանաչապատման մեջ։ Հայտնի սորտերն են.
- ‘Fargo’ ( ‘Dacota Pinnacle’) - ունի գնդաձև սաղարթ, կաթնագույն արմատ, կանաչ տերևներ։ Սորտը կայուն է հիվանդությունների նկատմամբ։
- ‘Whitespire’ - սորտին բնորոշ են կանոնավոր բրգաձև սաղարթը։ Արմատը հոծ է և մաքուր։ Տերևները մուգ են և փայլուն, աշնանը հիմնականում դեղնում են։ Սորտը կայուն է հիվանդությունների նկատմամբ։
- ‘Szechuanica’ - բնորոշվում է արմատի գեղեցիկ գույնով։ Հարմար է խոնավ հողատարածքների համար։
Պատկերասրահ խմբագրել
Գրականություն խմբագրել
- Коновалова Т. Ю., Шевырёва Н. А. Декоративные деревья и кустарники: Атлас-определитель. — М: ЗАО «Фитон+», 2007. — С. 90. — ISBN 978-5-93457-157-4
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կեչի հարթատերև» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կեչի հարթատերև» հոդվածին։ |