Կարտոֆիլ ուտողները

Կարտոֆիլ ուտողները; De Aardappeleters
տեսակ	գեղանկար
նկարիչ	Վինսենթ վան Գոգ
տարի	1885
բարձրություն	82
լայնություն	114
ստեղծման վայր	Նյուենեն
ստեղծման երկիր	Նիդերլանդներ
ուղղություն	Պոստիմպրեսիոնիզմ
ժանր	նատուրալիզմ
նյութ	յուղաներկ
գտնվում է	Վան Գոգի թանգարան
հավաքածու	Վան Գոգի թանգարան
	պատկերված են
	http://www.vggallery.com/painting/p_0082.htm, https://vangoghworldwide.org/artwork/F82 կայք
	Ծանոթագրություններ;
	The Potato Eaters Վիքիպահեստում

Կարտոֆիլ ուտողները^[4] (հոլ.՝ De Aardappeleters), հոլանդացի նկարիչ Վինսենթ վան Գոգի նկարը, որը ստեղծվել է 1885 թվականին հոլանդական Նյուենեն բնակավայրում։ Այժմ այն գտնվում է Ամստերդամում՝ Վան Գոգի թանգարանում։ Նկարը այսպես կոչված «նյուենենյան շրջանի» առաջին գործն է. հենց այդ շրջանում դրսևորվեց նկարչի գեղարվեստական ոճը^[5]։

Իր եղբայր Թեո վան Գոգին ուղղված նամակում նկարիչը նկարի մասին գրել է հետևյալը.

Նկարում ես փորձել եմ ընդգծել, որ այդ մարդիկ լամպի լույսի տակ ուտում են իրենց կարտոֆիլը՝ ափսեին մեկնելով հենց այն ձեռքերը, որոնցով քանդել են հողը։ Այդպիսով, նկարը պատմում է ծանր աշխատանքի և այն մասին, որ կերպարները ազնվությամբ վաստակել են իրենց ուտելիքը։

Գրական մեկնաբանություններ խմբագրել

Հետաքրքիր է, որ Վան Գոգի նկարը ներշնչանքի աղբյուր է հանդիսացել տարբեր հեղինակների համար, որոնք գործեր են հրատարակել այդ անվանումով։

Այսպես, Դմիտրի Բավիլսկու վեպում նկարի թեմայով էտյուդը դարձել է գլխավոր հերոսների ապրումների և ձգտումների պատկերազարդում։

Հատուկ հեղինակություն էր վայելում առանց սովորական թվացող թվերի սրահը։ Եվ չնայած այն կոչվում էր «վանգոգյան աշխատասենյակ», այնտեղ կար հայտնի նկարչի մեկ գործը միայն՝ «Կարտոֆիլ ուտողները» նկարի էտյուդը. մուգ, աղոտ հետքեր, յուղոտ գծեր, ածխով զսպանակի պես կլորացված դեմքեր, աչքեր, քթեր. ոչնչից գլուխ չես հանում։ Հիասթափված այցելուները զարմանքով թոթվում էին ուսերը. ածխի հետքերը, որոնք հեռվից նմանվում էին սև կայծակից երկնքում բացված ճեղքի, չէին առաջացնում հիշողություններ, չէին փնտրում մարդկային կարեկցանք^[6]։

Բնօրինակ տեքստ (ռուս.)

Особой репутацией пользовался зал без привычной уже, казалось бы, цифры. И хотя называли его „вангоговским кабинетом“, висела там только одна маленькая картиночка известного художника — подготовительный этюд к картине „Едоки картофеля“: тёмная, мутная клякса, жирные линии, закрученные углем в осыпающуюся спираль, подобия лиц, глаз и носов, ничего толком не разберешь … Разочарованные посетители недоумённо пожимали плечами: угольная клякса, издали напоминающая трещину в небе, почерневшую, обуглившуюся молнию (и только позже, если приглядеться, из мрака начинали проступать осторожные фигуры людей, их перекрученные бедностью бледностью лица), не пробуждала воспоминаний, не требовала отождествлений, не искала человеческого сочувствия

Նկարի տարբերակներ խմբագրել

Նմանակումներ խմբագրել

«Կարտոֆիլ ուտողների» թեման երբեմն վերաիմաստավորվել է ժամանակակից նկարիչների կողմից։ Օրինակ՝ Օ. Ցելկովի «Ձմերուկ ուտողները» նկարում մարդիկ պատկերված են կարմրավուն դեմքերով և ձմերուկի կտերի տեսքով փոքր աչքերով։

Գողություն խմբագրել

Գողերը գողացել էին «Կարտոֆիլ ուտողների» նախնական տարբերակը, «Ջուլհակի ինտերիերը» և «Չորացած արևածաղիկները» կտավները Կրոլլեր-Մյուլլեր թանգարանից 1988 թվականի դեկտեմբերին։ 1989 թվականի ապրիլին գողերը վերադարձրել են «Ջուլհակի ինտերիերը»՝ դրա փոխարեն պահանջելով 2,5 միլիոն դոլար փրկագին^[7]։ Ոստիկանությունը վերադարձրել է մյուս երկու կտավները 1989 թվականի հուլիսի 14-ին։ Ոչ մի փրկագին չի վճարվել^[8]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ http://www.vggallery.com/painting/p_0082.htm
↑ Կազմեք ցանկեր, ոչ թե պատերազմ — 2013.
↑ http://www.vangoghmuseum.nl/nl/collectie/s0005V1962
↑ Անրի Պերյուշո, Վան Գոգի կյանքը, թարգմանիչ՝ Կ․ Լ․ Սարիբեկյան (La vie de van Gogh), Երևան, «Հայաստան», 1990, էջ 496 — 471 էջ. — 30000 հատ, ISBN 5-540-00941-x։
↑ Վինսենթ վան Գոգ, «Կարտոֆիլ ուտողները» Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine, Российский общеобразовательный портал, artclassic.edu.ru
↑ Դմիտրի Բավալսկի, «Կարտոֆիլ ուտողները», «Ուրալ» ամսագրի, № 10—11, 2002
↑ Գողերը վերադարձրել են գողացված երեք նկարներից մեկը
↑ Կորած-գտնվածը

Արտաքին հղումներ խմբագրել

[_5af028f1ebb1e231-1] ttp://www.vggallery.com/painting/p_0082.htm

[_69fd2aba579e68d8-2] Կազմեք ցանկեր, ոչ թե պատերազմ — 2013.

[_acfd0f90be3c28c3-3] ttp://www.vangoghmuseum.nl/nl/collectie/s0005V1962

[4] Անրի Պերյուշո, Վան Գոգի կյանքը, թարգմանիչ՝ Կ․ Լ․ Սարիբեկյան (La vie de van Gogh), Երևան, «Հայաստան», 1990, էջ 496 — 471 էջ. — 30000 հատ, ISBN 5-540-00941-x։

[5] Վինսենթ վան Գոգ, «Կարտոֆիլ ուտողները» Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine, Российский общеобразовательный портал, artclassic.edu.ru

[6] Դմիտրի Բավալսկի, «Կարտոֆիլ ուտողները», «Ուրալ» ամսագրի, № 10—11, 2002

[7] Գողերը վերադարձրել են գողացված երեք նկարներից մեկը

[8] Կորած-գտնվածը

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]

[8]