Կարլ Էդվարդ Սագան (անգլ.՝ Carl Sagan, նոյեմբերի 9, 1934(1934-11-09)[1][2][3][…], Բրուքլին, Նյու Յորք, Նյու Յորք - դեկտեմբերի 20, 1996(1996-12-20)[1][2][3][…], Սիեթլ, Վաշինգտոն, ԱՄՆ), ամերիկացի աստղագետ, աստղաքիմիկոս, գրող և աստղագիտության, աստղաֆիզիկայի և այլ բնական գիտությունների ականավոր գիտնական։ Նա աստղակենսաբանության ռահվիրաներից է եղել և քաջալերել է Երկրից դուրս կյանքի հայտնաբերման հետազոտությունները։

Կարլ Սագան
Carl Sagan
Ծնվել էնոյեմբերի 9, 1934(1934-11-09)[1][2][3][…]
Բրուքլին, Նյու Յորք, Նյու Յորք
Մահացել էդեկտեմբերի 20, 1996(1996-12-20)[1][2][3][…] (62 տարեկան)
Սիեթլ, Վաշինգտոն, ԱՄՆ
բնական մահով
ԳերեզմանLake View Cemetery[4]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Դավանանքագնոստիցիզմ
Մասնագիտությունտիեզերաբան, աստղաֆիզիկոս, վիպասան, մոլորակագետ, տիեզերագետ, գիտության մասսայականացնող, գիտաֆանտաստիկ գրող, գիտական գրող, աստղագետ, համալսարանի դասախոս, գրող, ոչ գեղարվեստական գրող, ֆիզիկոս, սցենարիստ, բնագետ և հեռուստահաղորդավար
Հաստատություն(ներ)Կոռնելի համալսարան
Գործունեության ոլորտաստղակենսաբանություն, Մոլորակագիտություն, աստղաֆիզիկա, գիտական սկեպտիցիզմ, աստղագիտություն և հանրամատչելի գիտություն
ԱնդամակցությունԱմերիկական փիլիսոփայական ընկերություն, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Միջազգային աստղագիտական միություն[5], Ամերիկյան աստղագիտական միություն[5], Գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա[5], Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն[5] և Project A119?
Ալմա մատերՉիկագոյի համալսարան (1960)[6], Չիկագոյի համալսարան (1956), Չիկագոյի համալսարան (1955) և Rahway High School?
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[1][7]
Գիտական ղեկավարՋերարդ Կոյպեր
Եղել է գիտական ղեկավարՋեյմս Պոլակ, Steven Squyres?, Steven Soter? և Owen Toon?[8]
Հայտնի աշակերտներՋեյմս Պոլակ, Նեյլ դե Գրաս Թայսոն, Ուիլյամ Սենֆորդ Նայ և Steven Squyres?
Պարգևներ
«Ակնառու հանրային ծառայության համար» մեդալ ՆԱՍԱ-ի «Բացառիկ նվաճումների» մեդալ

Արևադարձ մրցանակ

Պուլիցերի մրգանակ հիմնական ոչ գեշարվեստականի համար

[9]

Տարվա հումանիստ

Ջեյմս Փարքս Մորթոնի միջեկեղեցական մրցանակ

Դագմար և Վացլավ Հավել հիմնադրամ VIZE 97

Էստրեդի մեդալ

[10]

Klumpke-Roberts Award?

Նյու Ջերսիի փառքի սրահ

Լեո Սիլարդի լեկցիաների մրցանակ

[11]

Ջերարդ Կոյպերի մրցանակ

Public Welfare Medal

[12]

Սկեպտիկական հարցախույզի կոմիտեի անդամ

Harold Masursky Award for Meritorious Service to Planetary Science?

[13]

Hugo Award for Best Related Work?

Հյուգո մրցանակ լավագույն բեմադրության համար

և

Միջազգային տիեզերական փառքի սրահ

[14][15]
Ամուսին(ներ)Լինդա Զալցման Սագան, Լին Մարգուլիս և Էն Դրույան
Երեխա(ներ)Դորիոն Սագան, Ջերեմի Սագան, Նիք Սագան և Սաշա Սագան
Կայքcarlsagan.com(անգլ.)
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Carl Sagan Վիքիպահեստում

Ճանաչված է աշխարհում իր գրած գիտահանրամատչելի գրքերի և մրցանակ ստացած 1980 թվականի հեռուստասերիալի՝ Կոսմոս. անձնական թռիչք (անգլ՝ Cosmos։ A Personal Voyage) շնորհիվ, որը դիտել է 500 միլիոնից ավելի անձինք 60 տարբեր երկրներում[16]։ Սերիալի հետ գիրք հրատարակել է նույն անվանմամբ՝ Կոսմոս։ Նա նաև գրել է «Շփում» վեպը, որը հիմք է հանդիսացել 1997 թվականի նույն անվանմամբ ֆիլմի։ Իր ամենավերջին գրքերից մեկն է Գունատ կապույտ կետ (անգլ՝ Pale Blue Dot) վեպը։ Իր կյանքի ընթացքում Սագանը հրատարակել է ավելի քան 600 գիտական գործեր և գիտահանրամատչելի հոդվածներ և ավելի քան 20 գրքերի հեղինակ, համահեղինակ կամ խմբագիր է հանդիսացել։ Իր գործերում նա հաճախ պաշտպանել է թերահավատությունը, աշխարհիկ մարդկայնությունը և գիտական մեթոդը։

Աղբյուրներ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 NooSFere (ֆր.) — 1999.
  4. Find A Grave — 1996.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Notable Names Database — 2002.
  6. http://www.nasonline.org/publications/biographical-memoirs/memoir-pdfs/sagan-carl.pdf
  7. CONOR.Sl
  8. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  9. https://www.pulitzer.org/prize-winners-by-category/223
  10. https://www.aapt.org/programs/awards/oersted.cfm
  11. https://aps.org/programs/honors/prizes/szilard.cfm
  12. https://www.nasonline.org/programs/awards/public-welfare-medal.html
  13. https://dps.aas.org/prizes/masursky
  14. https://www.nmspacemuseum.org/inductee/carl-sagan/
  15. X-Prize Group Founder to Speak at InductionEl Paso, El Paso: 2004. — P. 59.
  16. «StarChild: Dr. Carl Sagan». NASA. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 8–ին-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարլ Սագան» հոդվածին։