Կարապետ Բաղիշեցի
Կարապետ արքեպիսկոպոս Բաղիշեցի[1] (1475, Բաղեշ[2] - մոտ 1520, անհայտ), հայ տաղասաց, գրիչ, կազմարար, մանրանկարիչ, Մշո Առաքելոց վանքի վանահայր։
| Կարապետ Բաղիշեցի | |
 | |
| Ընդհանուր տեղեկություններ | |
| Ավազանի անունը | Կարապետ արքեպիսկոպոս Բաղիշեցի |
| Եկեղեցի |  Հայ Առաքելական եկեղեցի
|
| Տիտղոս | Մշո Առաքելոց վանքի վանահայր |
| Կառավարման ավարտ | 1550 |
| Նախորդող | Թադեոս արքեպիսկոպոս |
| Ծնվել է | 1475 |
| Ծննդավայր | Բաղեշ |
| Մահացել է | 1550 |
| Ազգություն | հայ |
| Կրթություն | Մշո Առաքելոց վանք |
| Հոգևոր աստիճան | արքեպիսկոպոս |
Կենսագրություն խմբագրել
Կարապետ Բաղիշեցին ծնվել է մոտ 1475 թվականին Բաղեշում[1]։ Նրա հայրն է՝ Ստեփանը, մայրը՝ Ալամշահը[1]։ Ուսում ստանալու համար գնացել Մշո Առաքելոց վանք, որտեղ ձեռնադրվել է նախ աբեղա, ապա վարդապետ[1]։ Վանքի առաջնորդ Թադեոս արքեպիսկոպոսը որդեգրել է նրան և դեռ իր կենդանության ժամանակ նրան արքեպիսկոպոս և վանքի առաջնորդ է ձեռնադրել տվել[1]։ Եղել է՝ Կազմարար, գրիչ և մանրանկարիչ[1]։ Արտագրել է՝ «Սաղմոս»-ը, «Մաշտոց»-ը և «Հայսմավուրք»-ը[1]։ Առավել նշանավոր է եղել որպես տաղասաց[1]։ Նրան երբեմն շփոթել են նույնանուն այլ անձնավորությունների հետ։ Մահացել է հավանաբար 1550 թվականին[1]։
Տաղեր խմբագրել
Կարապետ Բաղիշեցու կենսագրությունը և իր տաղերի հավաքածուն կազմել է Ներսես Ակինյանը, որոնցից նշանավոր են՝․
- «Տաղ արարածոց» - Նոյի երեք որդիների, ազգերի և աշխարհների մասին 85 երկտող ոտանավոր։ Գրվել է 1540 թվականին։ Տաղը սկսվում է այսպես՝ «Եկա՛յք, Ադամայ որդիք, արարածք ամէն միաբան»։ Եվրոպայի և Հայաստանի աշխարհագրության վերաբերյալ հետաքրքիր տեղեկություններ է պարունակում[1]։
- «Ողբ ի վերայ արշաւանաց Շահ Իսմայէլի» - Մշո Եղրդուտ վանքում 1513 թվականին օրինակած «Սաղմոս»-ի հիշատակարանն է[1]։ Պահպանվել Է ինքնագիրը (միակ օրինակը), գտնվում Է Մադրիդում։ «Ողբ»-ի նյութը պարսից շահ Իսմայելի պատերազմներն են Հայաստանում քրդական ցեղերի դեմ։ Նկարագրված են Բաղեշի բերդի գրավումը 1511-1512 թվականների ձմռանը և հայերի տառապանքներն այդ պատերազմում։ Ողբն արժեքավոր է առավելապես պատմական առումով։
- «Տաղ վասն վարդին» -
|
Պուլպուլն է հագեր ի յոտըն կօշիկ, |
|
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչյա Աճառյան, Երևան, 1962, Հատոր 2, Ցուցակ 1, Էջ 609.
- ↑ 2,0 2,1 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 306)։ 
|