Կարագաթթու

Կարագաթթու
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգում	կարագաթթու
Քիմիական բանաձև	C₄H₈O₂
Ֆիզիկական հատկություններ
Ագրեգատային վիճակ	թափանցիկ հեղուկ
Մոլային զանգված	1,5E−25 կիլոգրամ գ/մոլ
Խտություն	0,9563 գ/սմ³ գ/սմ³
Դինամիկ մածուցիկություն	1.814 (15 °C) Պա/վ
Իոնիզացման էներգիա	1,7E−18 ջոուլ կՋ/մոլ
Ջերմային հատկություններ
Հալման ջերմաստիճան	−5 °C, −8 °C և −5,7 °C °C
Եռման ջերմաստիճան	163 °C և 163,75 °C °C
Գոլորշու ճնշում	0,9 hectopascal
Քիմիական հատկություններ
Դասակարգում
CAS համար	107-92-6
PubChem	264
EINECS համար	203-532-3
SMILES	CCCC(=O)O
ЕС	203-532-3
RTECS	ES5425000
ChEBI	259
Թունավորություն
ՄԲ50	440
	Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Կարագաթթուն (բութանաթթու)՝ С₃Н₇СООН ալիֆատիկ շարքի հագեցած միահիմն օրգանական թթու է։ Ունի անդուր հոտ և անգույն հեղուկ է։ Լավ լուծվում է ջրում և օրգանական լուծիչներում։ Հայտնի է երկու իզոմերների ձևով՝

ն-կարագաթթու՝ CH₃CH₂CH₂COOH, և
իզոկարագաթթու, (CH₃)₂CHCOOH։

Ն-կարագաթթու խմբագրել

Ն-կարագաթթուն ստացվում է ն-բութիլսպիրտի օքսիդացումից կամ օսլա պարունակող թափուկների խմորումից (կարագաթթվային խմորում), իզոկարագաթթվից՝ իզոբուտիլսպիրտի օքսիդացումից։

Կիրառում խմբագրել

Կարագաթթվիի էսթերները կիրառվում են օծանելիքի և սննդի արդյունաբերության մեջ՝ որպես հոտավետ նյութեր, ինչպես նաև լաքերի պլաստիֆիկատորներ։ Կենսաբանական գործոններում ունի դրական նշանակություն, հատկապես կիրառում են կարագաթթվի աղերը՝

Բարելավում է օրգանիզմի ընդհանուր վիճակը և աղիների աճը։

(Galfi etc.,1990；Luo haixiang,2006；Hu etc.,2007；G.Biagi etc.,2007； Breuer RI et al, 2000 etc.)

Նպաստում է մարսողական համակարգի կարգավորմանը։

(Pinchasov etc.,1989； Noy Y etc.，2001 ；Nollet etc.,2005； Li kainian, 2006； Hu etc.，2007 etc.)

Կարգավորում և մեծացնում է իմունային գործառույթը։

(Scheppach etc.，1996；Claus etc.，2006；Manzanilla etc.，2006；Sauer etc.，2007 etc.)

Պահպանում է միկրոէկոլոգիական հավասարակշռությունը։

(Meng etc，1998 ；Floeh etc.2001 etc.)

Անվտանգ այլընտրանքային հակաբիոտիկ է

(C. Fernández-Rubio,2009 etc.)

Վերահսկում և նվազեցնում է բացասական հետևանքները պաթոգեն վիրուսներ և բակտերիաներ (E. coli, Salmonella spp. Clostridium perfringens spp. Et al.) նկատմամբ

(C. Fernández-Rubio,2009 etc.)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 butyric acid
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5
↑ ^3,0 ^3,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարագաթթու» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 292)։

[_41fb4441dfa47826-1] 1,0 ^1,1 butyric acid

[_6c7a0c00002e3c70-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5

[_83d30bbb990aa5cf-3] 3,0 ^3,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2

[1]

[2]

[3]