Կամֆորա

քիմիական միացություն
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կամֆորա (այլ կիրառումներ)

Կամֆորա կամ կամֆարա, քափուր, քաֆուր (ուշ լատին․՝ camphora), տերպենների շարքի կետոն։ Բնորոշ հոտով, հեշտ ցնդող, անգույն բյուրեղներ են, հալման ջերմաստիճանը՝ 178-178, 5 °C, եռմանը՝ 209, 1 °C, խտությունը՝ 1000կգ/մ3։ Վատ է լուծվում ջրում, լավ՝ օրգանական լուծիչներում։ Տարածված է բնության մեջ, կազմում է փշատերև ծառերի, կամֆորայի ծառի եթերային յուղերի բաղադրիչ մասը։

Կամֆորա
Изображение химической структуры
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգումկամֆորա
Քիմիական բանաձևC₁₀H₁₆O
Մոլային զանգված2,5E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ
Խտություն0,99 ± 0 գ/սմ³[2] գ/սմ³
Իոնիզացման էներգիա8,76 ± 0,01 Էլեկտրոն-վոլտ[2][3] կՋ/մոլ
Ջերմային հատկություններ
Հալման ջերմաստիճան345 ± 1 ℉[2], 174 °C[4] և 180 °C[3] °C
Եռման ջերմաստիճան399 ± 0 ℉[2] և 207 °C[3] °C
Տրոհման ջերմաստիճան179.75 °C °C
Այրման ջերմաստիճան150 ± 1 ℉[2]
Գոլորշու ճնշում0,2 ± 0,1 mm Hg[2]
Քիմիական հատկություններ
Լուծելիությունը ջրում0.12 (20 °C) գ/100 մլ
Բեկման ցուցիչ1,47
Դիպոլ մոմենտ9,8E−30 Կլ·մ
Դասակարգում
CAS համար76-22-2
PubChem2537
EINECS համար200-945-0
SMILESCC1(C2CCC1(C(=O)C2)C)C
ЕС200-945-0
RTECSEX1225000
ChEBI2441
IDLH200 ± 100 mg/m³[2]
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Արտադրության մեջ ստանում են բևեկնայուղից կամ դրա հիմնական բաղադրամասից՝ պինենից։ Կիրառվում է ցելուլոիդի և կինոժապավենների արտադրության մեջ՝ որպես պլաստիֆիկատոր։

Գրականություն խմբագրել

  1. Рудаков Г. А., Химия и технология камфоры, 2 изд., М., 1976
  2. The Merck Index, 7th edition, Merck & Co, Rahway, New Jersey, USA, 1960.

Ծանոթագրություններ խմբագրել


Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 219