Կալցիումի կարբոնատ

քիմիական միացություն

Կալցիումի կարբոնատ, քիմիական բանաձևը՝ CaCO3, ածխաթթվի կալցիումական աղ է։ Բնության մեջ առաջացնում է երկու միներալ՝ կալցիտ և արագոնիտ, որոնք տարբերվում են իրենց բյուրեղային կառուցվածքով։ 900 °C-ից բարձր տաքացնելիս քայքայվում է՝ CaCO3 → CaO + CO2 (կրի ստացման եղանակ)։ Վատ է լուծվում ջրում, լավ՝ թթուներում։

Կալցիումի կարբոնատ
Изображение химической структуры
Ընդհանուր տեղեկություններ
Ավանդական անվանումկալցիումի կարբոնատ
Քիմիական բանաձևCaCO₃
Ֆիզիկական հատկություններ
Ագրեգատային վիճակպինդ սպիտակ բյուրեղներ
Մոլային զանգված100.0869 գ/մոլ
Խտություն2,7 ± 0,1 գ/սմ³[1] և 2,95 ± 0,01 գ/սմ³[1] գ/սմ³
Ջերմային հատկություններ
Հալման ջերմաստիճան(կալցիտ) 825 °C,
(արգոնիտ) 1339
 °C
Կազմալուծման ջերմաստիճան2442 ± 1 ℉[1], 1517 ± 1 ℉[1] և 825 °C[2]
Տրոհման ջերմաստիճան900−1000 °C
Գոլորշու ճնշում0 ± 1 mm Hg[1]
Քիմիական հատկություններ
Լուծելիությունը ջրում(25 °C) 0.00015 գ/100 մլ
pKa9
Բեկման ցուցիչ1,6
Բյուրեղային կառուցվածքեռանկյունային բյուրեղային համակարգ
Դասակարգում
CAS համար471-34-1
PubChem10112
EINECS համար207-439-9
SMILESC(=O)([O-])[O-].[Ca+2]
ЕС207-439-9
RTECSFF9335000
ChEBI9708
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Բնական կալցիումի կարբոնատ (կրաքար, մարմար) կիրառվում է որպես շինանյութ, կավիճը (աղացած կալցիումի կարբոնատ)՝ որպես լցոն ռետինե խառնուրդների, թղթի, լինոլեումի համար։ Ավելի փափուկ ու նուրբ նյութը (նստեցրած կալցիումի կարբոնատ), որ ստացվում է CaCl2-ի և Na2CO3 փոխազդեցությունից, օգտագործվում է ատամի փոշու, կոսմետիկ միջոցների և այլ նյութերի արտադրության մեջ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 185