Ծովային խոզուկ
Ծովային խոզուկ
Ծովային խոզուկ
Դասակարգում
Ենթատիպ Ողնաշարավորներ (Vertebrata)
Դաս Կաթնասուն (Mammalia)
Կարգ Երկսմբակավորներ (Artiodactyla)
Ինֆրակարգ Կետանմաններ (Cetacea)
Վերնաընտանիք Delphinoidea
Ընտանիք Ծովային խոզեր (Phocoenidae)
Ցեղ Phocoena
Տեսակ Ծովային խոզուկ (P. phocoena)
Միջազգային անվանում
Phocoena phocoena
Տարածվածություն և պահպանություն
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝
Քիչ մտահոգող տեսակ

Տաքսոնի տարածվածությունը
Տաքսոնի տարածվածությունը

Սովորական ծովային խոզուկ[1] (լատին․՝ Phocoena phocoena), ծովային խոզերի (Phocoenidae) ընտանիքին պատկանող կենդանի։

Մարմնի միջին երկարությունը էգերի մոտ 160 սմ է, իսկ արուների մոտ՝ 145 սմ, միջին քաշը՝ 50-60 կգ[2]։ Մարմնի վերին կեսի գունավորումը մուգ մոխրագույն է, ոչ սև, կողքերը բաց գույնի են, որովայնը՝ բաց մոխրագույն կամ սպիտակ։ Ատամների քանակը վերևում 16-30 է, իսկ ներքևի շարքում՝ 17-25։

Առանձնացնում են երեք ենթատեսակ․

Ծովային խոզուկները ապրում են փոքր խմբերով, բայց ձկների ավելի մեծ վտառներում ձկները կարող են ձևավորել հազարից ավելի գլխաքանակ ունեցող վտառներ։ Հիմնականում սնվում են ստորադաս ձկների տեսակներով, արձանագրվել է 260 մետր խորությամբ սուզում, ջրից ամբողջությամբ դուրս չեն ցատկում։

Ամբողջ աշխարհում հաշվվում է մոտ 700 000 առանձնյակ։ Սա բավականին բազմաքանակ տեսակ է, բայց սևծովյան և բալթյան ենթատեսակները, որոնք արտաքնապես և գենետիկորեն տարբերվում են մյուս ծովային խոզուկներից, գտնվում են անհետացման վտանգի տակ[2]։ Մինչև 1964 թվականը Սև ծովում թույլատրվում էր ձկնորսությունը, սակայն 1965 թվականից արգելվել է։ Ծովային խոզուկների որոշ քանակություն ավելացել է Ճապոնիայի ջրերում։

Ներկայումս ծովային խոզուկների քանակի վրա բացասական ազդող հիմնական գործոններն են՝ ձկների արդյունահանման ժամանակ չկանխատեսված ձկնորսությունը, ծովի աղտոտումը և աղմուկը, որոնք ծագում են ինտենսիվ նավագնացությունից, զորավարժություններից, օգտակար հանածոների որոնումից, ստորջրյա շինարարություններից և այլն (ASCOBANS)։

Կան աղմուկի և ոչ դիտավորյալ ձկնորսության մակարդակը իջեցնելու եղանակներ[2], որոնք թույլ են տալիս մարդկային գործունեությունը դարձնել նվազ վտանգավոր ծովային խոզուկների և մյուս ծովային կաթնասունների համար։ Ծովային կաթնասունների պաշտպանությունների նման միջոցառումների նկարագրությունը անգլերենով կարելի է գտնել Միջազգային չինական հանձնաժողովի կայքում (IWC)։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Томилин А. Г. Отряд Китообразные (Cetacea) // Жизнь животных. Том 7. Млекопитающие / под ред. В. Е. Соколова. — 2-е изд. — М.: Просвещение, 1989. — С. 390. — 558 с. — ISBN 5-09-001434-5
  2. 2,0 2,1 2,2 «CMS: Phocoena phocoena, Harbour porpoise». www.cms.int. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 28-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  1. Позвоночные животные России: Морская свинья Արխիվացված 2020-09-25 Wayback Machine
  2. The IUCN Red List of Threatened Species: Phocoena phocoena Արխիվացված 2011-08-26 Wayback Machine
  3. Agreement on the Conservation of Small Cetaceans of the Baltic, North East Atlantic, Irish and North Seas
  4. B.Culik (2010) Harbour Poroise from Odontocetes — the toothed whales. Distribution, Behaviour, Migration and Threats http://www.cms.int/reports/small_cetaceans/index.htm
  5. Scientific Comittee Documents: Possible steps towards reducing impacts of shipping noise(չաշխատող հղում)
  6. IWC Scientific Comittee Documents: Underwater Unexploded Ordnance — Methods for a Cetacean-friendly Removal of Explosives as Alternatives to Blasting Արխիվացված 2016-04-20 Wayback Machine