Խուխույ

Խուխույ ( իսպ.՝ Jujuy ), պրովինցիա Արգենտինայի հյուսիսարևմտյան հատվածքում։ Սահմանակից է Չիլիին և Բոլիվիային և արևելքում Սալտա պրովինցիային։

Պրովինցիա
Խուխույ
Jujuy
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Արգենտինա
Վարչական կենտրոն	Սան Սալվադոր դե Խուխույ
Ներքին բաժանում	Կոչինոկա, Էլ Կարմեն, Դոկտոր Մանուել Բելգրանո, Ումաուակա, Լեդեսմա, Պալպալա, Ռինկոնադա, Սան Անտոնիո, Սան Պեդրո, Սանտա Բարբարա, Departamento de Santa Catalina?, Սուսկես, Տիլկարա, Տումբայա, Վալյե Գրանդե և Յավի
Հիմնադրված է	1834 թ.
Մակերես	53 219 կմ²
ԲԾՄ	3433 մետր
Խոսվող լեզուներ	իսպաներեն
Բնակչություն	673 307 մարդ (2010)
Խտություն	12,65 մարդ/կմ²
Ժամային գոտի	UTC-3
Փոստային դասիչ	4600
ISO 3166-2	AR-Y
Պաշտոնական կայք	jujuy.gob.ar
Խուխույ (Արգենտինա)
Խուխույ Վիքիպահեստում

Աշխարհագրություն և կլիմա

Տեղանքը հիմնականում լեռնային է։ Խուխույը հնարավոր է բաժանել երեք հիմնական աշխարհագրական տարածքների՝

• բարձրավանդակներ-3500-5000 մետր բարձրությամբ
• բլուրներ- 1000-3500 մետր բարձրությամբ
• սարահարթներ

Պրովինցիայում կան և՛ աղակալած հողեր, և՛ ջունգլիներ։ Կլիման չոր ու կիսաանապատային է։ Լեռնային շրջաններում առավոտվա և գիշերվա ջերմաստիճանների տարբերությունը գնալով մեծանում է, իսկ շրջանից դուրս գտնվող Սան Ֆրանցիսկո գետի հատվածում տեղումները հազվադեպ են։

Պատմություն

Ումաուկա կիրճը

Նախակոլումբոսյան դարաշրջանում պրովինցիայի բնակչությունը հիմնականում զբաղվում էր գյուղատնտեսությամբ և Գուանակո լամաների անասնապահությամբ։ Այդ ժամանակներում մարդիկ հիմնականում ապրում էին խրճիթներում և կառուցում էին քարե ամրոցներ թշնամիներից պաշտպանվելու համար։ 1593 թվականին հիմնադրվում է առաջին իսպանական ավանը։ Այն հաճախակի է ենթարկվում տեղի բնիկների կողմից հարձակմանը, բայց մնում ու շարունակում է զարգանալ։ Մայիսյան հեղափոխության և հյուսիսային միացյալ պրովինցիաների անկախության պատերազմնի շրջանում Խուխույում ակտիվ ռազմական գործողությունների էին ընթանում, որոնց հետևանքով մեծ թվով փախստականանների արտագաղթին։ Այս պատերազմում Արգենտինայի անկախության մեջ մեծ դեր ունեցավ գեներալ Մանուել Բելգրանոն։ Պատերազմը մեծ հարված հասցրեց պրովինցիայի տնտեսությանը սակայն շուտով այն սկսեց վերականգնվել։ 19-րդ դարի վերջում մեծ թափ առավ շաքարեղեգի աճեցումը։ 20-րդ դարի սկզբին պրովինցիան երկաթգծերով կապված էր Արգենտինայի և Բոլիվիայի մայրաքաղաքներին։ 1940ական թվականներին պրովինցիայում կառուցվեցին պողպատի արտադրության գործարաններ, իսկ 1960ականների վերջին տարածքում հայտնաբերվեց նավթ։

Տնտեսություն

Շրջանի գյուղական տնտեսությունները հիմնականում զբաղվում են շաքարեղեգի բուծմամբ։ Սա կազմում է Պրովինցիայի համախառն ներքին արդյունքի գրեթե կեսը, իսկ ընդհանուր առմամբ պրովինցիան տալիս է ներքին արտադրության շաքարեղեգի մոտ 30 %-ը։ Երկրորդ կարևորագույն արտադրությունը ծխախոտինն է։ Հիմնականում ծխախոտ աճեցվում է շրջանի հարավարևմտյան հատվածում։ Մշակվում են նաև լոբի,ցիտրուսներ ևլոլիկ։

Տուրիզմ

Շրջանի հիմնական այցելուները (մոտ 80%) հարևան շրջաններից են, Հարավային Ամերիկայից (12 %) և Եվրոպայից (7 %)։ Այցելուների հիմնական ժամանման վայրը Օրասիո Գուսման օդանավակայանն է, որը գտնվում է Սան Սալվադոր դե Խուխույ քաղաքում։ Օդանավակայնը ավիագծերով կապված է Բուենոս Այրեսին և Բոլիվիայի որոշ քաղաքների։

Այցելուներին գրավում են Խուխույի սարահարթերը, շրջանի պատմական անցյալը և Ինկերի ժամանակաշրջանի մնացորդները։

Վարչական բաժանում

Արգենտինայի վարչական բաժանումը

Պրովինցիան բաժանված է 16 դեպարտամենտի

Խուխույ պրովինցիայի դեպարտամենտները
№	Հայերեն անվանում	Բնօրինակ անվանում	Բնակչություն, հազ․ բնակիչ (2001 թ.)	Բնակչություն, հազ․ բնակիչ (2010 թ.)	Տարածք, կմ2	Խտություն, մարդ/կմ2	Վարչական կենտրոն
1	Վալյե Գրանդե	Valle Grande	2,4	2,5	962	2,5	Վալյե Գրանդե
2	Դոկտոր Մանուել Բելգրանո	Doctor Manuel Belgrano	238,0	265,2	1917	138,4	Սան Սալվադոր դե Խուխույ
3	Կոչինոկա	Cochinoca	12,1	12,7	7837	1,6	Աբրա Պամպա
4	Լեդեսմա	Ledesma	75,7	81,8	3249	25,2	Լիբրետադոր Խեներալ Սան Մարտին
5	Պալպալա	Palpalá	48,2	52,6	467	112,7	Պալպալա
6	Ռինկոնադա	Rinconada	2,3	2,5	6407	0,4	Ռինկոնդա
7	Սան Անտոնիո	San Antonio	3,7	4,5	690	6,5	Սան Անտոնիո
8	Սան Պեդրո	San Pedro	71,0	75,0	2150	34,9	Սան Պեդրո
9	Սանտա Բարբարա	Santa Bárbara	17,1	17,7	4448	4,0	Սանտա Կլարա
10	Սանտա Կատալինա	Santa Catalina	3,1	2,8	2960	0,9	Սանտա Կատալինա
11	Սուսկես	Susques	3,6	3,8	9199	0,4	Սուսկես
12	Տիլկարա	Tilcara	10,4	12,3	1845	6,7	Տիլկարա
13	Տումբայա	Tumbaya	4,6	4,7	3442	1,4	Տումբայա
14	Ումաուկա	Humahuaca	16,8	17,4	3792	4,6	Ումաուկա
15	Էլ Կարմեն	El Carmen	84,7	97,0	912	106,4	Էլ Կարմեն
16	Յավի	Yavi	18,2	20,8	2942	7,1	Ла-Кьяка

Պատկերասրահ

• 
• 
• 

Արտաքին հղումներ

• Պաշտոնական կայք (իսպ.)