Վիքիպեդիա

Լեշնո (Լեհաստան)

Լեշնո (լեհ.՝ Leszno, լատին․՝ Lessna Polonorum[2], գերմ.՝ Lissa[3]), պովիատի (շրջանի) կարգավիճակ ունեցող պատմական քաղաք Լեհաստանի արևմուտքում՝ Վելկոպոլսկե (Մեծ լեհական) վոևոդությունում, տնտեսական երկու խոշոր կենտրոնների՝ Պոզնանի և Վրոցլավի միջակայքում։ Առաջին Ռեչպոսոլիտայի ժամանակներում՝ XVI դարում գտնվել է Պոզնանի վոևոդության կազմում[4]։ 1975–1998 թվականներին եղել է Լեշնոյի վոևոդության, դրանից հետո և ներկայումս՝ նույնանուն շրջանի վարչական կենտրոնը։

Բնակավայր
Լեշնո
գերմ.՝ Lissa
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրԼեհաստան Լեհաստան
Մակերես31,9 կմ²
ԲԾՄ88 մետր
Բնակչություն▼61 791 մարդ (մարտի 31, 2021)[1]
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
Փոստային դասիչ64-100 à 64-106, 64-110
Պաշտոնական կայքleszno.pl​(լեհ.)
Լեշնո (Լեհաստան) (Լեհաստան)##
Լեշնո (Լեհաստան) (Լեհաստան)

Զբաղեցնում է 31,9 քառակուսի կիլոմետր տարածք[5]։ 2020 թվականի դեկտեմբերի 31-ի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 62 854[6][7]։ Այդ ցուցանիշով զբաղեցնում է յոթերորդ տեղը վոևոդությունում և 61-րդը ամբողջ Լեհաստանում[8]։

Պատմություն խմբագրել

Պատմական փաստաթղթերում Լեշնոն (Lesczno, Leszczno, Leszczyn[9]) առաջին անգամ հիշատակվել է 1393 թվականին։ Այդ ժամանակ և դրանից հետո դարեր շարունակ համարվել է մագնատ Լեշչինսկիների մասնավոր տիրույթը։

1516 թվականին այստեղ հիմնվել է Սիլեզիայից եկած մորավյան եղբայրների համայնք։

1547 թվականին Լեշնոն քաղաքի կարգավիճակ է ստացել։

1626 թվականին մորավյան եղբայրներն այստեղ հիմնել են գիմնազիա, որտեղ ժամնակի ընթացքում դասավանդել են նաև հանրագիտակ Յան Ամոս Կոմենսկին, շոտլանդական ծագումով լեհ բուսաբան Յան Ջոնստոնը (Jan Jonston, 1603—1675)...

Քույր քաղաքներ խմբագրել

Կլիմա խմբագրել

Լեշնոյին բնորոշ է օվկիանոսային կլիման (Köppen climate classification-ի դասակարգմամբ՝ Cfb), թեև հաճախ նկատվում են նաև տաք ամառներով խոնավ մայրցամաքային կլիմայի հատկանիշներ (Dfb), որոնք առավել տիպական են Լեհաստանի արևմտյան ու հարավային՝ ծովից հեռու ընկած վայրերին[27][28]:

Լեշնո, elevation: 92 m or 302 ft, 1980-2012 normalsի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 18.0
(64.4) 		18.5
(65.3) 		21.8
(71.2) 		27.6
(81.7) 		31.6
(88.9) 		38.0
(100.4) 		36.6
(97.9) 		36.6
(97.9) 		30.4
(86.7) 		26.3
(79.3) 		21.0
(69.8) 		15.1
(59.2) 		38
(100.4)
Միջին բարձր °C (°F) 1.7
(35.1) 		3.3
(37.9) 		7.8
(46) 		13.9
(57) 		19.2
(66.6) 		21.8
(71.2) 		24.0
(75.2) 		23.6
(74.5) 		18.8
(65.8) 		13.2
(55.8) 		6.7
(44.1) 		2.9
(37.2) 		13.08
(55.53)
Միջին օրական °C (°F) −0.9
(30.4) 		−0.1
(31.8) 		3.6
(38.5) 		8.6
(47.5) 		13.6
(56.5) 		16.4
(61.5) 		18.4
(65.1) 		18.0
(64.4) 		13.8
(56.8) 		8.9
(48) 		3.8
(38.8) 		0.6
(33.1) 		8.73
(47.7)
Միջին ցածր °C (°F) −3.8
(25.2) 		−3.5
(25.7) 		−0.3
(31.5) 		3.1
(37.6) 		7.5
(45.5) 		10.5
(50.9) 		12.7
(54.9) 		12.3
(54.1) 		8.8
(47.8) 		4.8
(40.6) 		0.8
(33.4) 		−2.0
(28.4) 		4.24
(39.63)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −28.8
(−19.8) 		−23.1
(−9.6) 		−20.0
(−4) 		−7.0
(19.4) 		−3.7
(25.3) 		−1.0
(30.2) 		−2.0
(28.4) 		1.4
(34.5) 		−2.9
(26.8) 		−6.7
(19.9) 		−15.1
(4.8) 		−21.5
(−6.7) 		−28.8
(−19.8)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 24
(0.94) 		23
(0.91) 		26
(1.02) 		33
(1.3) 		53
(2.09) 		68
(2.68) 		72
(2.83) 		59
(2.32) 		44
(1.73) 		35
(1.38) 		40
(1.57) 		33
(1.3) 		510
(20.07)
Միջ. տեղումների օրեր 8.0 8.3 7.7 7.3 7.8 8.9 8.2 6.8 6.9 7.0 8.8 8.3 94
Աղբյուր #1: {{{աղբյուր 1}}}
Աղբյուր #2: Climate-data.org (precipitation)[28]

Պատկերասրահ խմբագրել

  •  
    Ռատուշան
  •  
    Փոստի շենքը
  •  
    Հին շինություն
  •  
    Հին շինություն
  •  
    Բյուրգերհաուսը
  •  
    Հին շինություն
  •  
    Հին շինություններ շուկայի հրապարակում
  •  
    Հին շինություն
  •  
    Օկտովնիան
  •  
    Սորբ Մարիամ եկեղեցին
  •  
    Վիլլա
  •  
    Վիլլա
  •  
    Վիլլա
  •  
    Վիլլա

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/023015963011-0954225?var-id=1639616&format=jsonapi
  2. ↑ Cytuj |tytuł = Süßenbach Melchior – Cyfrowy Dolny Śląsk |data dostępu = 2021-06-24 |opublikowany = jbc.jelenia-gora.pl |url = https://jbc.jelenia-gora.pl/dlibra/show-content/publication/edition/14770?id=14770 |język = pl}}
  3. ↑ Cytuj stronę |url = http://elka.pl/content/view/73437/80/ |tytuł = Radość z polskiego Leszna |autor = Jarek Adamek |opublikowany = Elka.pl |język = pl |data dostępu = 2015-01-18
  4. ↑ Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 175.
  5. ↑ Cytuj stronę |url = https://www.leszno.pl/DATA/LWL_2020.pdf |tytuł = Leszno w liczbach 2020 |opublikowany = Oficjalny serwis miasta Leszna |język = pl |data dostępu = 2021-03-09
  6. ↑ Cytuj |tytuł = Leszno w liczbach |data dostępu = 2021-08-19 |opublikowany = Polska w liczbach |url = https://www.polskawliczbach.pl/Leszno |język = pl
  7. ↑ GUS. «Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 30.06.2021)». stat.gov.pl (լեհերեն). Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 25-ին.
  8. ↑ Cytuj |tytuł = Lista miast w Polsce (spis miast, mapa miast, liczba ludności, powierzchnia, wyszukiwarka) |data dostępu = 2021-08-20 |opublikowany = Polska w liczbach |url = https://www.polskawliczbach.pl/Miasta |język = pl
  9. ↑ В латиноязычных актах тех времён — Lessna Polonorum.
  10. ↑ Leszno – oficjalny serwis miasta Leszna – Miasta partnerskie – Suhl.
  11. ↑ «Suhl». // leszno.pl. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 23-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 11-ին.
  12. ↑ Urbaniak, Magdalena. «Suhl». www.leszno.pl (լեհերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 23-ին.
  13. ↑ Leszno – oficjalny serwis miasta Leszna – Miasta partnerskie – Deurne.
  14. ↑ «Deurne». // leszno.pl. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 23-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 11-ին.
  15. ↑ «Cooperation with Deurne (The Netherlands)». Leszno - Rozwiń Skrzydła. 2015 թ․ դեկտեմբերի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 4-ին.
  16. ↑ Leszno – oficjalny serwis miasta Leszna – Miasta partnerskie – Montlucon.
  17. ↑ «Montlucon». // leszno.pl. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 23-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 11-ին.
  18. ↑ «Cooperation with Montluçon (France)». Leszno - Rozwiń Skrzydła. 2019 թ․ փետրվարի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 31-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 4-ին.
  19. ↑ Leszno – oficjalny serwis miasta Leszna – Miasta partnerskie – Batouri.
  20. ↑ «Batouri». // leszno.pl. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 23-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 11-ին.
  21. ↑ Leszno – oficjalny serwis miasta Leszna – Miasta partnerskie – St. Pölten(չաշխատող հղում).
  22. ↑ Leszno – oficjalny serwis miasta Leszna – Miasta partnerskie – Sisak.
  23. ↑ Leszno – oficjalny serwis miasta Leszna – Miasta partnerskie – Stryj.
  24. ↑ Leszno – oficjalny serwis miasta Leszna – Miasta partnerskie – Zweibrücken(չաշխատող հղում).
  25. ↑ Dunaújváros – nowy partner, w: Powiaty – Gminy, nr 6(541)/2019, s. 5, ISSN 1733-4713.
  26. ↑ Urbaniak, Magdalena. «Dunaújváros». www.leszno.pl (լեհերեն). Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 23-ին.
  27. ↑ «Leszno, Poland Köppen Climate Classification (Weatherbase)». Weatherbase. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  28. ↑ 28,0 28,1 «Leszno Climate». Climate-data.org. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 20-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • Heinrich Wuttke: Städtebuch des Landes Posen. Codex diplomaticus: Allgemeine Geschichte der Städte im Lande Posen. Geschichtliche Nachrichten von 149 einzelnen Städten. Leipzig 1864, S. 354–360.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 
 Լեշնո (Լեհաստան)
էջը Վիքիպահեստում
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լեշնո (Լեհաստան)» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լեշնո_(Լեհաստան)&oldid=9420404» էջից