Լեկա Զահարիա

Լեկա Զահարիա; ալբ․՝ Lekë Zaharia
Մահացել է	1447
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ
Ծնողներ	հայր՝ Koja Zaharia?

Լեկա Զահարիա (ալբաներեն՝ Lekë Zaharia, - 1447), 15-րդ դարի ալբանացի ազնվական, Զահարիաների տոհմի ներկայացուցիչ։ Եղել է իր ծնողների միակ արու զավակը։ Ունեցել է մեկ քույր, որն իր տղային տվել է իր հոր անունը՝ Կոյա^[1]^[2]։

1444 թվականին Լեկա Զահարիան մասնակցել է «Լեժայի լիգա» անվանումը կրող հակաօսմանյան ռազմաքաղաքական դաշինքի ստեղծմանը^[3], որի նպատակն էր թուրքական լծից ալբանական ժողովրդի ազատագրումը։

Լեկայի սպանությունը խմբագրել

Ալբանացի պատմիչ Մարին Բառլետիի վկայությամբ՝ 1445 թվականին՝ Սկանդերբեգի քրոջ՝ Մամիկա Կաստրիոտիի հարսանիքի ժամանակ Լեկա Զահարիան վիճել է ալբանացի մեկ այլ իշխանի՝ Լեկա Դուկաջինիի հետ։ Վեճի պատճառը մի կին էր՝ Դուշմանիների տոհմի ժառանգորդուհի Իրենե Դուշմանին։ Վերջինս, ըստ երևույթին, գերապատվությունը տվել է Զահարիային, սակայն Դուկաջինին չի ցանկացել հաշտվել այդ իրողության հետ, տեղի տալ, զիջել։ Ազնվականների միջև բախում է տեղի ունեցել, և Դուկաջինին ծանր վիրավորվել է ու փրկվել միայն մեկ այլ ազնվականի՝ Վռանա Կոնտիի միջամտության շնորհիվ։ Երկու տարի անց՝ 1447 թվականին Լեկա Զահարիան դավադրաբար սպանվել է, և Լեկա Դակուջինիին են մեղադրել սպանության մեջ։

Ինչպես վկայում են վենետիկյան պատմական բնագրերը, այդ սպանությունը տեղի է ունեցել ոչ թե 1447, այլ 1444 թվականին^[4]։ Վենետիկցի ժամանակագիր Ստեֆանո Մանյոն, հակադրվելով ալբանացի պատմիչ Մարին Բառլետիին, հայտնում է, որ Զահարիային սպանողը եղել է իր իսկ վասալը հանդիսացող Նիկոլաս Դուկաջինին և ոչ թե Լեկա Դուկաջինին^[5]։ Ստեֆանո Մանյոն հավելել է, որ Լեկա Զահարիան մեռնելուց առաջ իր ունեցվածքը կտակել է Վենետիկյան Հանրապետությանը^[6]։

Հետևանքները խմբագրել

Քանի որ Լեկա Զահարիան ժառանգ չուներ, Սկանդերբեգը հայտարարել է, որ նրա Դագնում բերդը պետք է անցնի «Լեժայի լիգա» դաշինքին, որին անդամակցել էր Լեկան։ Բայց վերջինիս մայրը բերդը հանձնել է Վենետիկյան հանրապետությանը։ Հետևանքը եղել է ալբանա-վենետիկյան պատերազմը, որը շարունակվել է երկու տարի (1447–1448): Ի վերջո կողմերը պայմանավորվել են, որ բերդը կմնա վենետիկցիներին, բայց նրանք յուրաքանչյուր տարի պետք է որոշակի տուրք վճարեն Սկանդերբեգին^[7]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Ostrogorsky, George (1951), Pronija : prilog istoriji feudalizma u Vizantiji i u juznoslovenskim zemljama (Serbo-Croatian), Belgrade: Serbian Academy of Science and Arts, էջ 172, OCLC 162891544, Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 20-ին, «...које је био посадио Која Захарија, па чак и сама његова удовица Боса. Још је занимљивије да се удовица Боса,...»{{citation}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Božić, Ivan (1979), Nemirno pomorje XV veka (Serbian), Beograd: Srpska književna zadruga, էջ 364, OCLC 5845972, «Члановима породице Леке Закарије — мајци Боши, сестри Бољи и његовом сестрићу Који... pp. 364: "Никола Дукађин убио је Леку Закарију. Према млетачком хроничару Стефану Мању убио га је "у битки" као његов вазал. Мада Барлеције погрешно наводи да је убиство извршио Лека Дукађин"»{{citation}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Gjergj Kastrioti Skënderbeu, 1405-1468 Volume 4 of (Vepra të plota) / Fan S(tylian) Noli, Fan Stylian Noli Author Fan Stylian Noli Publisher Naim Frashëri, 1967 p. 84
↑ Schmitt, Oliver Jens (2001), Das venezianische Albanien (1392-1479), München: R. Oldenbourg Verlag GmbH München, էջ 300, ISBN 3-486-56569--9, «In ein Aktenstück von Januar 1445 inseriert ist eine Urkunde des Skutariner Grafen Francesco Querini vom 18. Septembar 1443, in der Lekas witwe Bozha, seiner Tochter Bolja und derren sohnchen Koja einge Dorfer aus Lekas baština und eine pension...»
↑ Božić, Ivan (1979), Nemirno pomorje XV veka (Serbian), Beograd: Srpska književna zadruga, էջ 364, OCLC 5845972, «Никола Дукађин убио је Леку Закарију. Према млетачком хроничару Стефану Мању убио га је "у битки" као његов вазал. Мада Барлеције погрешно наводи да је убиство извршио Лека Дукађин»{{citation}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Božić, Ivan (1979), Nemirno pomorje XV veka (Serbian), Beograd: Srpska književna zadruga, էջ 364, OCLC 5845972, «Према причању Стефана Мања, и сам Лека Захарија је, пре но што ће умрети, изразио жељу да се његови поседи предају Млечанима.»{{citation}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Gjergj Kastrioti Skënderbeu, 1405-1468 Volume 4 of (Vepra të plota) / Fan S(tylian) Noli, Fan Stylian Noli Author Fan Stylian Noli Publisher Naim Frashëri, 1967 p. 90-92

Աղբյուրներ խմբագրել

Ostrogorsky, George (1951), Pronija: Prilog istoriji feudalizma u Vizantiji iu juznoslovenskim zemljama (in Serbo-Croatian), Belgrade: Serbian Academy of Science and Arts, OCLC 162891544
Božić, Ivan (1979), Nemirno pomorje XV veka (in Serbian), Beograd: Srpska književna zadruga, OCLC 5845972

[1] Ostrogorsky, George (1951), Pronija : prilog istoriji feudalizma u Vizantiji i u juznoslovenskim zemljama (Serbo-Croatian), Belgrade: Serbian Academy of Science and Arts, էջ 172, OCLC 162891544, Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 20-ին, «...које је био посадио Која Захарија, па чак и сама његова удовица Боса. Још је занимљивије да се удовица Боса,...»{{citation}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[Nemirno-2] Božić, Ivan (1979), Nemirno pomorje XV veka (Serbian), Beograd: Srpska književna zadruga, էջ 364, OCLC 5845972, «Члановима породице Леке Закарије — мајци Боши, сестри Бољи и његовом сестрићу Који... pp. 364: "Никола Дукађин убио је Леку Закарију. Према млетачком хроничару Стефану Мању убио га је "у битки" као његов вазал. Мада Барлеције погрешно наводи да је убиство извршио Лека Дукађин"»{{citation}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[3] Gjergj Kastrioti Skënderbeu, 1405-1468 Volume 4 of (Vepra të plota) / Fan S(tylian) Noli, Fan Stylian Noli Author Fan Stylian Noli Publisher Naim Frashëri, 1967 p. 84

[4] Schmitt, Oliver Jens (2001), Das venezianische Albanien (1392-1479), München: R. Oldenbourg Verlag GmbH München, էջ 300, ISBN 3-486-56569--9, «In ein Aktenstück von Januar 1445 inseriert ist eine Urkunde des Skutariner Grafen Francesco Querini vom 18. Septembar 1443, in der Lekas witwe Bozha, seiner Tochter Bolja und derren sohnchen Koja einge Dorfer aus Lekas baština und eine pension...»

[5] Božić, Ivan (1979), Nemirno pomorje XV veka (Serbian), Beograd: Srpska književna zadruga, էջ 364, OCLC 5845972, «Никола Дукађин убио је Леку Закарију. Према млетачком хроничару Стефану Мању убио га је "у битки" као његов вазал. Мада Барлеције погрешно наводи да је убиство извршио Лека Дукађин»{{citation}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[6] Božić, Ivan (1979), Nemirno pomorje XV veka (Serbian), Beograd: Srpska književna zadruga, էջ 364, OCLC 5845972, «Према причању Стефана Мања, и сам Лека Захарија је, пре но што ће умрети, изразио жељу да се његови поседи предају Млечанима.»{{citation}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[7] Gjergj Kastrioti Skënderbeu, 1405-1468 Volume 4 of (Vepra të plota) / Fan S(tylian) Noli, Fan Stylian Noli Author Fan Stylian Noli Publisher Naim Frashëri, 1967 p. 90-92

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]