Վիքիպեդիա

Իրաքյան Քուրդիստանի անկախության հանրաքվե, 2017

Իրաքյան Քուրդիստանի անկախության հանրաքվե, 2017 թվականի սեպտեմբերի 25-ին նախատեսված հանրաքվե[1][2]։ Ի սկզբանե նախատեսվում էր անցկացնել հանրաքվեն 2014 թվականին, սակայն Քուրդիստանի տարածաշրջանային կառավարության և Իրաքի դաշնային կառավարության միջև վիճաբանության ֆոնին հանրաքվեն հետաձգվել է, իսկ 2014 թվականին կազմակերպել են ուղղակի ոչ պաշտոնական հարցում-հանրաքվե[3]։ Քրդերի համար անկախության նոր պայքարի խթան է հանդիսացել Իսլամական պետության ներխուժումն հյուսիսային Իրաքի տարածք, որի արդյունքում պաշտոնական Բաղդադի զինված ուժերը լքել են հյուսիսային որոշ տարածքներ, որոնք էլ իրենց հերթին զբաղեցրել է փեշմերգան և այդպիսով այդ տարածքները այսօր փաստացի վերահսկում են քրդերը։

Իրաքյան Քուրդիստան

Հանրաքվեն մի քայնի անգամ նախագծվել է և մի քանի անգամ հետաձգվել[4][5], քանի որ Մոսուլի ազատագրման գործում քրդական ուժերը համագործակցել են Իրաքի կենտրոնական կառավարության հետ, սակայն արդեն 2017 ապրիլին պարզ դարձավ, որ հնարավոր շուտով իրականցնել հանրաքվեն[6]։ 2017 թվականի հունիսի 7-ին նախագահ Մասուդ Բարզանին հանդիպել է Քուրդիստանի ժողովրդավարական կուսակցության, Քուրդիստանի հայրենասիրական միության, Քուրդիստանի իսլամական միության, Քուրդիստանի իսլամական շարժման, Քուրդիստանի կոմունիստական կուսակցության, Քուրդիստանի կոմունիստների կուսակցության, Քուրդիստանի աշխատավորների և բանվորների կուսակցության, Քուրդիստանի զարգացման և բարեփոխումների կուսակցության, Էրբիլի թուրքմենական ցուցակի, Իրաքի թուրքմենական ճակատի, Թուրքմենստանի զարգացման կուսակցության, Քուրդիստանի խորհրդարանի հայկական ցուցակի, Ասորական ժողովրդավարական շարժման և Ասորական խալդեական ժողովրդական խորհրդի ներկայացուցիչների հետ, որտեղ քրդերը հաստաել են հանրաքվեի անցկացման ժամանակը՝ 2017 թվականի սեպտեմբերի 25[7]։ 2017 թվականի հուլիսի 10-ին Իրաքի կառավարությունը հայտարարել է Մոսուլում Իսլամական պետության նկատմամբ հաղթանակի մասին։

Կուսակցությունների դիրքորոշումը խմբագրել

Քուրդիստանի տարածաշրջանի խորհրդարանում ներկայացված կուսակցություններ
Choice Կուսակցություն Մանդատներ Առաջնորդ Քաղաքական դիրքորոշում Ծան.
 Y Այո ՔԺԿ (KDP) Քուրդիստանի ժողովրդավարական կուսակցություն 38 Մասուդ Բարզանի Մեծ վրան (համընդհանուր կուսակցություն) [8]
ՔՀՄ (PUK) Քուրդիստանի հայրենասիրական միություն 18 Ջալալ Թալաբանի Կենտրոն-ձախաթևյան [9]
ՔԻՄ (KIU) Քուրդիստանի իսլամական միություն 10 Սալահադդին Բահաեդդին Աջաթևյան [10]
ՔՍԺԿ (KSDP) Քուրդիստանի սոցիալիստական ժողովրդավարական կուսակցություն 1 Մոհամեդ Հաջի Մահմուդ Կենտրոն-ձախաթևյան [11]
ՔԿԿ (KCP) Իրաքյան Քուրդիստանի կոմունիստական կուսակցություն 1 Քամալ Շաքիր Կոմունիզմ [12]
ՔԱԿ (KTP) Քուրդիստանի աշխատավորների կուսակցություն 1 Բալեն Մահմուդ Ձախաթևյան [13]
ՔԻՇ (KIM) Քուրդիստանի իսլամական շարժում 1 Էրֆան Ալի Աբդուլազիզ Աջաթևյան [13]
ԹԶՑ (TDL) Թուրքմենների զարգացման ցուցակ 2 Մոհամմադ Սադադդին Փոքրամասնության իրավունքներ [14]
ԷԹՑ (ETL) Էրբիլի թուրքմենական ցուցակ 1 Փոքրամասնության իրավունքներ [13]
 N Ոչ Գորրան (Gorran) Գորրան շարժում 24 Օմար Սաիդ Ալի Կենտրոն-ձախաթևյան [15]
ԻԹՃ (ITF) Իրաքի թուրքմենների ճակատ (Աջակցելու է հանրաքվեի անցկացմանը, եթե կատարվեն մի շարք պայմաններ)[16] 1 Էրշադ Սալիհի Փոքրամասնության իրավունքներ [17]
ԱԺՇ (ADM) Ասորական ժողովրդավարական շարժում (Դեմ Նինվեի հարթավայրում հանրաքվեի անցկացմանը) 2 Յունադամ Քաննա Փոքրամասնության իրավունքներ [18]

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ «Masoud Barzani: Why It's Time For Kurdish Independence». Foreign Policy. 2017 թ․ հունիսի 15.
  2. ↑ «Senior Kurdish Official Says Kurdistan Independence Referendum Going Ahead Despite Opposition». ARA News. 2017 թ․ հուլիսի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
  3. ↑ Kurdistan Referendum Movement - International Committee (2005 թ․ փետրվարի 8). «98 percent of the people of South Kurdistan vote for independence». KurdMedia. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
  4. ↑ «Kurds agree to postpone independence referendum». The Star. 2014 թ․ սեպտեմբերի 5.
  5. ↑ «Iraqi Kurdish Leader Calls For Nonbinding Vote on Independence». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2016 թ․ փետրվարի 3. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 3-ին.
  6. ↑ «Kurdistan will hold independence referendum in 2017, senior official». Rudaw. 2017 թ․ ապրիլի 2. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 2-ին.
  7. ↑ «UPDATES: Kurdistan Region to hold independence referendum on Sept 25». Rudaw. 2017 թ․ հունիսի 7. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 7-ին.
  8. ↑ «President Barzani to discuss independence referendum with Kurdistan parties». Rudaw. 2017 թ․ հունիսի 6. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 26-ին.
  9. ↑ «PUK: referendum should be held for independence». PUK Leadership Council. 2017 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 26-ին.
  10. ↑ «Kurdish Islamic body calls referendum 'national and religious' right». Rudaw. 2017 թ․ հուլիսի 13. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 26-ին.
  11. ↑ «No party owns project of independence referendum: Kurdish Official». Iraqi News. 2017 թ․ ապրիլի 6. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 26-ին.
  12. ↑ «Kirkuk working to form committee on independence referendum». Rudaw. 2017 թ․ հուլիսի 19. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 26-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 «Iraq's Kurds question motives behind independence vote». Al-Monitor. 2017 թ․ հունիսի 27. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 26-ին.
  14. ↑ «Turkmens Prefer Kurds to Shi'ite-Dominated Baghdad Govt : Leader». Basnews. 2017 թ․ հուլիսի 24. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 26-ին.
  15. ↑ «Referendum illegitimate without parliamentary act, says speaker».
  16. ↑ «Partiya Tirkmenelî: Mafê tirkmenan garantî be em nabine dijberê serxwebûnê» (Kurdish). Rudaw. 2017 թ․ հուլիսի 29. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 29-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  17. ↑ «Vote on Kurdish independence 'risky': Turkmen leader». Anadolu Agency. 2017 թ․ հունիսի 9. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 26-ին.
  18. ↑ «Holding of Kurdish referendum in Nineveh Plain is 'unacceptable'». Zowaa Official Website. 2017 թ․ սեպտեմբերի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իրաքյան_Քուրդիստանի_անկախության_հանրաքվե,_2017&oldid=9488834» էջից