Իմելդա Ռ.Մարկոս
Իմելդա Ռ.Մարկոս (աղջկական անունը Իմելդա Ռեմեդիոս Վիսիտասիոն Ռոմուալդես իսպ.՝ Imelda Remedios Visitación Romuáldez, հուլիսի 2, 1929[1], Մանիլա, Ֆիլիպիններ), Ֆիլիպինների քաղաքական և հասարակական գործիչ, Ֆիլիպինների 10-րդ նախագահ Ֆերդինանդ Մարկոսի այրին։ Նրա 30-ամյա պաշտոնավարման ընթացքում եղել է Մանիլայի նահանգապետ, նախարար, ընտրվել է խորհրդարանի պատգամավոր, կատարել է դիվանագիտական կարևոր հանձնարարություններ.ունի արտակարգ և լիազոր դեսպանի աստիճան։ Նրա տապալումից և հետագա վտարումից հետո, այրիանալով, կրկին երեք անգամ ընտրվել է Ներկայացուցիչների պալատ (վերջին անգամ ՝ 2013 թվականին)։ Բնավորության ուժի և կոշտության համար, զուգորդված գեղեցկությամբ և նրբագեղությամբ, նրան երբեմն կոչում են "պողպատե թիթեռ"(Steel Butterfly) կամ " երկաթե թիթեռ " (Iron Butterfly):
| Իմելդա Ռ.Մարկոս Imelda Marcos | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հուլիսի 2, 1929[1] (94 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Մանիլա, Ֆիլիպիններ |
| Քաղաքացիություն |  Ֆիլիպիններ[2] |
| Կրոն | քրիստոնեություն |
| Կրթություն | Philippine Women's University? |
| Մասնագիտություն | մոդել, երգչուհի, դիվանագետ, քաղաքական գործիչ, ձեռնարկատեր, բարձրաշխարհիկ հեղինակություն և նորաձևության դիզայներ |
| Ամուսին | Ֆերդինանդ Մարկոս |
| Ծնողներ | հայր՝ Vicente Romuáldez?, մայր՝ Remedios Romuáldez? |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Ֆիլիպինների Ներկայացուցիչների պալատի անդամ, First Spouse of the Philippines?, Ֆիլիպինների Ներկայացուցիչների պալատի անդամ, նախարար, Ֆիլիպինների Ներկայացուցիչների պալատի անդամ, Ֆիլիպինների Ներկայացուցիչների պալատի անդամ և First Spouse of the Philippines? |
| Կուսակցություն | Nacionalista Party? |
| Պարգևներ և մրցանակներ |               և  |
| Երեխաներ | Ֆերդինանդ Մարկոս, Իմեե Մարկոս, Իրեն Մարկոս և Aimee Marcos? |
 Imelda Marcos Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Իմելդա Ռոմուալդես Մարկոս ծնվել է 1929 թվականի հուլիսի 2-ին` Ֆիլիպինների մայրաքաղաք Մանիլայում։ Իմելդայի ծնողներն էին իրավագիտության պրոֆեսոր և փաստաբան Վիսենտե Օրեստես Լոպես Ռոմուալդեսը / Vicente Lopez Orestes Romuáldez և նրա երկրորդ կինը Remedios Տրինիդադ Ռոմուալդեսը (ծնված Remedios Տրինիդադ և դե Գուսման / Remedios Trinidad y de Guzman): Իմելդայի նախնիները եղել են իսպանական-Ֆիլիպինյան ծագում ունեցող հարուստ հողատերեր, որոնք հայտնի են հասարակության մեջ։ Ենթադրվում է, որ նրանցից մեկը ժամանակին դարձել է Ֆիլիպինյան Լեյտեի Տոլոսա քաղաքի հիմնադիրը։ Իմելդա Ռոմուալդեսի հայրն ավելի շատ հետաքրքրվել է երաժշտությամբ և մշակույթով, քան հասարակական գործունեությամբ։ Նրա մայրը մեծացել է Մանիլայի մանկատներից մեկում և, որոշ տվյալներով, եղել է ապօրինի վանական։ Նրա հորեղբայրը Նորբերտո Ռոմուալդես Լոպեսն էր, գրող, լեզվաբան։
Երիտասարդություն խմբագրել
Երբ Իմելդայի մայրը մահանում է, ընտանիքը տեղափոխվում է հարազատների մոտ, որտեղ երիտասարդ Իմելդան, ավարտելով Թաքլոբան Սուրբ Պողոսի քոլեջը, ստանում է բակալավրի աստիճան։ 18 տարեկանում Իմելդան դառնում է գեղեցկության մրցույթի թագուհի, նրա գլուխը պսակվում է «Թաքլոբանի վարդ» պսակով, ապա նա ստանում է «Միսս Լեյտ» անունը և, վերջապես դառնում է «Միսս Ֆիլիպպիններ»։
1950 թվականին նա տեղափոխվում է Մանիլա, որտեղ ապրում է իր զարմիկի (Ներկայացուցիչների պալատի ապագա նախագահ) Դանիել Ռոմուալդեսի հետ։ Եմելդայի երաժշտական լսողությունը և գեղեցիկ ձայնը թույլ են տալիս նրան գումար վաստակել՝ երգելով Մանիլայի երաժշտական խանութներում։ Չնայած հայրը դժգոհ էր այս զբաղմունքից՝ համարելով, որ դա պատիվ չի բերելու Ռոմուալդեսի տոհմի ազգանունը կրող աղջկան, Իմելդան որոշում է լրջորեն զբաղվել երգցողությամբ, և հաճախում է Սուրբ Ֆոմայի համալսարանի երաժշտական կոնսերվատորիայի դասերին։
Հանդիպում Ֆերդինանդ Մարկոսի հետ խմբագրել
Մայրաքաղաքում նրա հարազատների տունը իրականում Ազգայնական կուսակցության շտաբն էր, ինչը նրան թույլ է տալիս պատկերացում կազմել իրական քաղաքական աշխարհի մասին։ 1954 թվականին Իմելդա Ռոմուալդեսը հանդիպում է իր ապագա ամուսնուն՝ Երկրորդ Համաշխարհային Պատերազմի վետերան Ֆերդինանդ Մարկոսի հետ, որը ստացել էր Ֆիլիպինների և Ամերիկայի բազմաթիվ ռազմական պարգևներ, ընտրվել էր Ֆիլիպինների Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատում։ Տասնմեկ օր հետո, սիրահարված կոնգրեսական Մարկոսը առաջարկություն է անում Իմելդային։ «Նրա սերը ինձ առաջնորդեց հաջողության բարձունքները», —ավելի ուշ ասել է նա։ Նրանք ամուսնանում են նույն տարվա մայիսին՝ կազմակերպելով շքեղ հարսանիք։ Նրանց ամուսնությունը հաջողակ ամուսնություն էր, ունենում են երեք երեխաներ։ 1960 և 1965 թվականներին նրա լուսանկարները անընդհատ հայտնվում են ամսագրերի շապիկներին։ Իմելդան ամբողջովին նվիրվում է իր ամուսնու քաղաքական կարիերային, որի համար շրջում է երկրով մեկ, ելույթ է ունենում և երգում հանրահավաքների ժամանակ, հարաբերություններ է ստեղծում նրանց հետ, ովքեր կարող էին օգտակար լինել իր ընտրյալի համար։
Իմելդան — Առաջին տիկին խմբագրել
- 1965 թվականին Ֆերդինանդ Մարկոսը դառնում է Ֆիլիպինների 10-րդ նախագահը։ 1969 թվականին նա վերընտրվում է այդ պաշտոնում՝ երկրի պատմության մեջ առաջին անգամ։ 1972 թվականի սեպտեմբերի 21-ից (Սահմանադրությունը չեղյալ հայտարարելու և արտակարգ դրություն հայտարարելու պահից) և 1986 թվականի փետրվարից մինչև նրա տապալումն ու Ֆիլիպիններից վտարումը, Իմելդան իսկական մասնակցություն է ունենում պետության կյանքում, զբաղեցնելով տարբեր պաշտոններ և կատարելով ամենակարևոր դիվանագիտական առաքելությունները։
- «Սառը պատերազմի» հենց գագաթնակետին Ֆիլիպինների Հանրապետության Առաջին տիկինը, Միացյալ Նահանգների դաշնակիցը, որպես իր ամուսնու հատուկ ներկայացուցիչ, պաշտոնական այցեր է կատարում Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն, Խորհրդային Միություն, Արևելյան Եվրոպիայի սոցիալիստական երկրներ՝ Ռումինիա, Հունգարիա, Չեխոսլովակիա, Արևելյան Գերմանիա, Հարավսլավիա, ինչպես նաև Կուբան, Իրաք, Հյուսիսային Կորեա։ Նա ակնհայտորեն ուներ դիվանագիտական տաղանդ, որը թույլ է տալիս նրան լավ անձնական հարաբերություններ ունենալ ոչ միայն Ռիչարդ Նիքսոնի և Ռոնալդ Ռեյգանի, այլ նաև Մաո Ցզեդունի և Լեոնիդ Բրեժնևի, Կիմ իր Սենոի և Սադամ Հուսեյնի հետ։ Նա, մասնավորապես կարողանում է համոզել Լիբիայի առաջնորդ, Մուամմարա Կադաֆին միջնորդել Ֆիլիպինների կառավարության և ազգային-ազատագրական ճակատամարտի իսլամական-անջատողականների միջև զինադադար կնքելու հարցում, որի արդյունքում համապատասխան համաձայնագրերը ստորագրվում են Տրիպոլիում, 1976 թվականին։
Աքսորում խմբագրել
1988 թ-ին Իմելդան, Ֆ. Մարկոսի և 8 այլ անձիք (ներառյալ հայտնի սաուդցի գործարար Ադնան Խաշոգջին) մեղադրվեցին ԱՄՆ-ում ապօրինի գույք թաքցնելու և ձեռք բերելու մեջ։ 1989 թ.-ին, Ֆ.Մարկոսի մահից հետո, Իմելդան հայտնվեց Նյու Յորքի դաշնային մեծ ժյուրիի առջև, իսկ 1990-ին նա արդարացվեց բոլոր մեղադրանքներից։ Միաժամանակ, Իմելդա Մարկոսը և նրա երեխաները մեղադրվել են մի քանի մեղադրանքներով `հարկերից խուսափելու և այլ տնտեսական հանցագործությունների համար։ Ֆիլիպինների քննչական մարմինների կողմից Իմելդայի դեմ հարուցվել են մի քանի հարյուր նմանատիպ գործեր, սակայն դատական որոշումների միջոցով Մարկոսի օտարերկրյա բաժնետիրական ընկերությունների առգրավումը չի հաջողվել իշխանություններին՝ բազմաթիվ փորձերը ձախողվել են։
Վերադարձ հայրենիք խմբագրել
1991 թվականին Ֆիլիպինների կառավարությունը վերացրեց Իմելդա Մարկոսի հայրենիք վերադառնալու արգելքը։ Իմելդա Ռ. Մարկոսի վերադարձը Ֆիլիպիններ հաղթական էր։ Միլիոնից ավելի կողմնակիցներ նրան դիմավորեցին օդանավակայանից Մանիլա տանող ճանապարհին։ 1992 թ.-ին Իմելդան մասնակցեց նախագահական ընտրություններին, երբ Մարկոսի կողմնակից ընտրողների ձայները բաժանվեցին Մարկոսի կողմնակից երկու թեկնածուների միջև՝ Իմելդան ստացավ 2338294 ձայն և 4116376 ձայն՝ Դեսպան Էդուարդո Կոջուանգկո կրտսեր Ֆ. Մարկոսի նախկին մտերիմ և խորհրդական։ Թեկնածու Ֆիդել Ռամոսը, որն աջակցում է Կ. Ակինոն, ստացել է 5,3 միլիոն ձայն և հաղթում է մրցապայքարում։ 1995-ին Իմելդան հաղթեց համագումարի ընտրություններում և Ներկայացուցիչների պալատի անդամ դարձավ Տ.Լցնել։ 1998 թվականին Իմելդան առաջադրվեց նախագահի պաշտոնում, բայց այնուհետև հրապարակավ հավանություն տվեց փոխնախագահ Ջոզեֆ Էջերիտո Էստրադային, որը ի վերջո, դարձավ պետության ղեկավար։ Էստրադայի կառավարման տարիներին Ի. Մարկոսի դեմ հարուցված գործերից շատերը հետ են վերցվել՝ դրանց նախապատրաստման ընթացքում հարուցված դատավարական խախտումների հետ կապված։ 1998 թ.-ին Ֆիլիպինների հակակոռուպցիոն դատարանը նրան մեղավոր ճանաչեց կառավարության համար վտանգավոր պայմանագրի համար, սակայն Գերագույն դատարանը չեղյալ համարեց այդ որոշումը։ 2010 թվականին Իմելդան վերընտրվեց ներկայացուցիչների պալատիի անդամ՝ փոխարինելով իր որդուն՝ Ֆերդինանդ Մարկոս կրտսերին, ով ընտրվեց Սենատ։ Ձայների հարաբերակցությունը նրա և նրա ամենամոտ մրցակցի միջև 80% -ից 20% էր։ 2013-ին Իմելդան վերընտրվեց ներկայացուցիչների պալատիի անդամ՝ 94484 ձայնով, համապատասխանաբար, 11221 և 1647 ձայնի դիմաց։
Կոռուպցիոն մեղադրանքներ և դատարաններ խմբագրել
Ֆիլիպինների տարբեր կառավարությունների՝երկրից երկրից վտարվելուց հետո սառեցվեց Մարկոսի շվեյցարական հաշիվներիը։ Միեւնույն ժամանակ. Դեռ 1990 թվականին Շվեյցարիայի Դաշնային տրիբունալը որոշում կայացրեց, որ այդ միջոցները կարող են վերադարձվել Մանիլա միայն այն դեպքում, եթե Ֆիլիպինների դատարանը արդար դատաքննությամբ ապացուցի տիկին Մարկոսի դեմ մեղադրանքները։ 2010 թվականի սեպտեմբերի 14-ին Ֆիլիպինների դատարանը Իմելդային պարտավորեցրեց պետությանը վերադարձնել 12 միլիոն պեսո (280 000 դոլար), որը նրա հանգուցյալ ամուսինն ապօրինաբար ձեռք էր բերել 27 տարի առաջ։