Ժան-Մարկ Նաթիե
Ժան-Մարկ Նատիե (ֆր.՝ Jean-Marc Nattier, մարտի 17, 1685[1][2][3][…], Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[4][5] - նոյեմբերի 7, 1766[1][2][3][…], Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[4][5]), ֆրանսիացի գեղանկարիչ։
Ժան-Մարկ Նաթիե ֆր.՝ Jean-Marc Nattier | |
---|---|
Ծնվել է | մարտի 17, 1685[1][2][3][…] |
Ծննդավայր | Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[4][5] |
Վախճանվել է | նոյեմբերի 7, 1766[1][2][3][…] (81 տարեկան) |
Մահվան վայր | Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[4][5] |
Քաղաքացիություն | Ֆրանսիա[6] |
Մասնագիտություն | նկարիչ և դիմանկարիչ |
Ոճ | ռոկոկկո[7] |
Ժանր | պատմական գեղանկարչություն[7] և դիմապատկեր[7] |
Թեմաներ | գեղանկարչություն |
Ուշագրավ աշխատանքներ | Լուի-Ժան Մարի դե Բուրբոն, Պենտիևրի դուքս և Պերսևսը Միներվայի հետ ցույց է տալիս Մեդուզայի գլուխը |
Աշակերտներ | Լուի Տոկկե |
Պաշտոն | պալատական նկարիչ |
Հայր | Marc Nattier? |
Մայր | Marie Courtois? |
Զավակներ | Sophie Challes?[8] |
Ազգականներ | Jean Jouvenet? |
Jean-Marc Nattier Վիքիպահեստում |
Կենսագրություն խմբագրել
Ժան-Մարկ Նաթիեն ծնվել է նկարիչների ընտանիքում։ Հայրը, Մարկ Նաթիեն (1642-1705) եղել է դիմանկարիչ, մայրը՝ Մարի Կուրյուատը (1655-1703) զբաղվել է մանրանկարչությամբ, իսկ եղբայրը՝ Ժան-Բատիստը, պատմական մոտիվներով նկարների ստեղծմամբ։ Ժան-Մարկ Նաթիեն նկարչության առաջին դասերը ստացել է հորից, այնուհետև մասնակցել է Թագավորական ակադեմիայի նկարչական դասընթացներին։ Նաթիեն տասնհինգ տարեկանում արժանացել է Փարիզի ակադեմիայի առաջին գեղարվեստական մրցանակին։ Լյուդովիկոս XIV թագավորի պատվերով Ժան-Մարկ Նաթիեն նկարել է Պիտեր Պաուլ Ռուբենսի նկարների վերարտադրությունները Լյուքսեմբուրգյան պալատի պատկերասրահի «Մարի դե Մեդիչիի պատմությունները» շարքից։ 1717 թվականին Նաթիեն ճամփորդության է մեկնել Հոլանդիա և Ամստերդամում հանդիպել է Պետրոս I-ի հետ և նրա պատվերով նկարել ցարի և ռուս կայսրուհի Եկատերինայի դիմանկարները (երկուսն էլ՝ 1717, Էրմիտաժ, Սանկտ Պետերբուրգ)։ Պետրոս I-ը Նաթիեին առաջարկել է լքել Ֆրանսիան և իր հետ մեկնել Ռուսաստան, սակայն, հայրենիքի հանդեպ ունեցած սիրո պատճառով, նկարիչը մերժել է նրա առաջարկը։ Ժան-Մարկ Նաթիեն գրեթե ողջ կյանքն անցկացրել է Փարիզում։ Պետրոս I-ի պատվերով նկարել է «Լեսնոյի ճակատամարտ»-ի կտավները՝ արտացոլելով Հյուսիսային պատերազմի երկու նշանավոր իրադարձությունները։ Ինքը՝ կայսրը, չի տեսել այդ կտավները, դրանք Ռուսաստան են բերվել նրա մահից հետո։
Փարիզ վերադառնալուց հետո նկարել է առասպելական «Պերսևսը Ֆինևսին քար է դարձնում» (Տուրի կերպարվեստի թանգարան) առասպելական նկարը, որը հաջողված է համարվել, իսկ հեղինակին շնորհվել է ակադեմիկոսի կոչում։ 1830-ականների սկզբից Նաթիեն եղել է Օռլեանյան տան ընտանեկան նկարիչ, իսկ հաջորդ տասնամյակում նշանակվել է թագավորական տան գլխավոր դիմանկարիչ[9]։
Ստեղծագործական ուղի խմբագրել
Ժան-Մարկ Նաթիեն գեղանկարչության նոր ոճի` պատմական դիմանկարի (ֆր.՝ portrait historié) ստեղծողն է։ Նաթիեի կտավներն աստվածացնում և իդեալականացնում են կանանց կերպարը, որոնց վարպետն իր կտավներում պատկերել է առասպելական կերպարների հագուստով։ Ժան-Մարկ Նաթիեի կտավները պահվում են Լուվրում, Վերսալում, Էրմիտաժում, Մոսկվայի Պուշկինի թանգարանում, Դրեզդենի պատկերասրահում և գեղարվեստի այլ թանգարաններում։ Նկարչի կտավներից շատերը գտնվում են մասնավոր հավաքածուներում։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
«Մարքիզուհի դե Պոմպադուրը որսորդ Դիանայի կերպարում»
(1746)
Վերսալ, Վերսալի և Տրիանոնի պալատի ազգային թանգարան -
«Մարիա Լեշչինսկայա, Ֆրանսիայի թագուհին Աստվածաշունչ կարդալիս»
(1748)
Վերսալ, Վերսալի և Տրիանոնի պալատի ազգային թանգարան -
«Մարիա Ադելաիդա ֆրանսցուսկայա հանգույցներ հյուսելիս»
(1756)
Վերսալ, Վերսալի և Տրիանոնի պալատի ազգային թանգարան
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Jean-Marc Nattier (նիդերլ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Union List of Artist Names
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 https://rkd.nl/explore/artists/58922
- ↑ Շվեդիայի Ազգային թանգարանի նկարիչների ցանկ — 2016.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 https://www.britannica.com/biography/Jean-Marc-Nattier
- ↑ https://galerieheim.com/oeuvres/portraits-de-lepouse-et-des-enfants-de-lartiste/
- ↑ Nattier: Jean-Marc Nattier Masters in Art: A Series of Illustrated Monographs: Issued Monthly; June, 1902, Part 30, Vol. 3, (Bates & Guild Co., Boston)
Գրականություն խմբագրել
- Дятлева Д. В., Ляхова К. А. Жан-Марк Натье // Мастера исторической живописи. Исторический жанр в мировой живописи. — М.։ Вече, 2001.
- Немилова И. С. О портретах Петра I и Екатерины I работы Жана-Марка Наттье // Загадки старых картин. — М.։ Изобразительное искусство, 1989.
- Ferdinand Hoefer, Nouvelle Biographie générale, t. 37, Paris, Firmin-Didot, 1863, p. 507-8.
- Pierre de Nolhac, Nattier, peintre de la Cour de Louis XV, Paris, Henri Floury, Éditeur, 1925, 289 p.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժան-Մարկ Նաթիե» հոդվածին։ |