Ժան-Մարկ Նաթիե

ֆրանսիացի նկարիչ

Ժան-Մարկ Նատիե (ֆր.՝ Jean-Marc Nattier, մարտի 17, 1685(1685-03-17)[1][2][3][…], Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[4][5] - նոյեմբերի 7, 1766(1766-11-07)[1][2][3][…], Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[4][5]), ֆրանսիացի գեղանկարիչ։

Ժան-Մարկ Նաթիե
ֆր.՝ Jean-Marc Nattier
Ծնվել էմարտի 17, 1685(1685-03-17)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՓարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[4][5]
Վախճանվել էնոյեմբերի 7, 1766(1766-11-07)[1][2][3][…] (81 տարեկան)
Մահվան վայրՓարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[4][5]
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա[6]
Մասնագիտություննկարիչ և դիմանկարիչ
Ոճռոկոկկո[7]
Ժանրպատմական գեղանկարչություն[7] և դիմապատկեր[7]
Թեմաներգեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներԼուի-Ժան Մարի դե Բուրբոն, Պենտիևրի դուքս և Պերսևսը Միներվայի հետ ցույց է տալիս Մեդուզայի գլուխը
ԱշակերտներԼուի Տոկկե
Պաշտոնպալատական նկարիչ
ՀայրMarc Nattier?
ՄայրMarie Courtois?
ԶավակներSophie Challes?[8]
ԱզգականներJean Jouvenet?
 Jean-Marc Nattier Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ժան-Մարկ Նաթիեն ծնվել է նկարիչների ընտանիքում։ Հայրը, Մարկ Նաթիեն (1642-1705) եղել է դիմանկարիչ, մայրը՝ Մարի Կուրյուատը (1655-1703) զբաղվել է մանրանկարչությամբ, իսկ եղբայրը՝ Ժան-Բատիստը, պատմական մոտիվներով նկարների ստեղծմամբ։ Ժան-Մարկ Նաթիեն նկարչության առաջին դասերը ստացել է հորից, այնուհետև մասնակցել է Թագավորական ակադեմիայի նկարչական դասընթացներին։ Նաթիեն տասնհինգ տարեկանում արժանացել է Փարիզի ակադեմիայի առաջին գեղարվեստական մրցանակին։ Լյուդովիկոս XIV թագավորի պատվերով Ժան-Մարկ Նաթիեն նկարել է Պիտեր Պաուլ Ռուբենսի նկարների վերարտադրությունները Լյուքսեմբուրգյան պալատի պատկերասրահի «Մարի դե Մեդիչիի պատմությունները» շարքից։ 1717 թվականին Նաթիեն ճամփորդության է մեկնել Հոլանդիա և Ամստերդամում հանդիպել է Պետրոս I-ի հետ և նրա պատվերով նկարել ցարի և ռուս կայսրուհի Եկատերինայի դիմանկարները (երկուսն էլ՝ 1717, Էրմիտաժ, Սանկտ Պետերբուրգ)։ Պետրոս I-ը Նաթիեին առաջարկել է լքել Ֆրանսիան և իր հետ մեկնել Ռուսաստան, սակայն, հայրենիքի հանդեպ ունեցած սիրո պատճառով, նկարիչը մերժել է նրա առաջարկը։ Ժան-Մարկ Նաթիեն գրեթե ողջ կյանքն անցկացրել է Փարիզում։ Պետրոս I-ի պատվերով նկարել է «Լեսնոյի ճակատամարտ»-ի կտավները՝ արտացոլելով Հյուսիսային պատերազմի երկու նշանավոր իրադարձությունները։ Ինքը՝ կայսրը, չի տեսել այդ կտավները, դրանք Ռուսաստան են բերվել նրա մահից հետո։

Փարիզ վերադառնալուց հետո նկարել է առասպելական «Պերսևսը Ֆինևսին քար է դարձնում» (Տուրի կերպարվեստի թանգարան) առասպելական նկարը, որը հաջողված է համարվել, իսկ հեղինակին շնորհվել է ակադեմիկոսի կոչում։ 1830-ականների սկզբից Նաթիեն եղել է Օռլեանյան տան ընտանեկան նկարիչ, իսկ հաջորդ տասնամյակում նշանակվել է թագավորական տան գլխավոր դիմանկարիչ[9]։

Ստեղծագործական ուղի խմբագրել

Ժան-Մարկ Նաթիեն գեղանկարչության նոր ոճի` պատմական դիմանկարի (ֆր.՝ portrait historié) ստեղծողն է։ Նաթիեի կտավներն աստվածացնում և իդեալականացնում են կանանց կերպարը, որոնց վարպետն իր կտավներում պատկերել է առասպելական կերպարների հագուստով։ Ժան-Մարկ Նաթիեի կտավները պահվում են Լուվրում, Վերսալում, Էրմիտաժում, Մոսկվայի Պուշկինի թանգարանում, Դրեզդենի պատկերասրահում և գեղարվեստի այլ թանգարաններում։ Նկարչի կտավներից շատերը գտնվում են մասնավոր հավաքածուներում։

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

  • Дятлева Д. В., Ляхова К. А. Жан-Марк Натье // Мастера исторической живописи. Исторический жанр в мировой живописи. — М.։ Вече, 2001.
  • Немилова И. С. О портретах Петра I и Екатерины I работы Жана-Марка Наттье // Загадки старых картин. — М.։ Изобразительное искусство, 1989.
  • Ferdinand Hoefer, Nouvelle Biographie générale, t. 37, Paris, Firmin-Didot, 1863, p. 507-8.
  • Pierre de Nolhac, Nattier, peintre de la Cour de Louis XV, Paris, Henri Floury, Éditeur, 1925, 289 p.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժան-Մարկ Նաթիե» հոդվածին։