Թեոգնիդես
Թեոգնիդես (մ.թ.ա. 6-րդ դարի առաջին կես), հին հույն բանաստեղծ։
| Թեոգնիդես հին հունարեն՝ Θέογνις ὁ Μεγαρεύς | |
|---|---|
| Ծնվել է | մ. թ. ա. 570[1] |
| Ծննդավայր | Megara, Հունաստան |
| Մահացել է | մ. թ. ա. 485[1] |
| Քաղաքացիություն | Պելոպոնեսյան միություն |
| Երկեր | Elegies? |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ, էպիգրամաների հեղինակ, elegist և գրող |
 Theognis of Megara Վիքիպահեստում | |
Պատառիկներ կյանքից խմբագրել
Թեոգնիդեսը ծնվել է Մեգարա քաղաքում։ Ծագումով եղել է ազնվական։ Արիստոկրատիայի և դեմոկրատիայի ուժգին բախում տեղի է ունեցել նաև այս քաղաքում, որի հետևանքով Թեոգնիդեսը կորցրել է իր հարստությունը, զրկվել ունեցվածքից և վտարվել հայրենիքից։ Նա հածում է օտար երկրներ՝ Սպարտա, Սիցիլիա, Եվբեա, ապրում դառն աղքատության մեջ։ Կորցնելով իր ունեցվածքը, ականատես լինելով իր դասակարգի գահավեժ խորտակմանը, նա համակվում է մռայլ հոռետեսությամբ։
- Օ, ինչպես կարող եք երգել։ Ի՜նչպես չեք մոռացել հնչյունները սրնգի։
- Արդեն շուկային հասան սահմանները հայրենական արտերի.
- Ուտում են, խմում, ցնծում ու հրճվում թշնամիները մեր բերքովն արտերի.
- Հյուսելով կարմիր կակաչներ իրենց խարտյաշ մազերին։
- Ինչ արած, Սկիթ, կտրի՛ր գեսերդ, մոռացի՛ր ցնծություն.
- Ողբա՛, Սկիթ, սիրելի, երկիրը մեր կորցրած։
Ստեղծագործությունը խմբագրել
Թեոգնիդեսից մեզ հասել է 1400 ոտանավոր։ Նրա էլեգիաների մեծ մասն ուղղված է երիտասարդ ազնվական Կյուրնոսին, որին խորհուրդներ ու խրատներ է տալիս և իր աշխարհայացքն արտահայտում։ Այդ է պատճառը, որ նրա էլեգիաները կրում են նաև դիդակտիկ բնույթ և հիշեցնում է Հեսիոդոսի «Աշխատանք և օրեր»-ը։ Հույները նրա ոտանավորները դարձրել են դպրոցական դաստիարակչական նյութ և հավաքել ու պահպանել։ Դրա համար էլ Թեոգնիդեսից համեմատաբար ավելի շատ բան է մնացել, քան Սոլոնից և մյուսներից։ Բայց այդ ունեցել է և այն բացասական հետևանքները, որ էլեգիաները փոփոխությունների է ենթարկվել և ուրիշներից հատվածներ դրվել նրանց մեջ և որոշ չափով խախտել նրա էլեգիաների հարազատությունը։
Քաղաքական հայացքները խմբագրել
Թեոգնիդեսը, ինչպես և Սոլոնը, պոեզիան ծառայեցրել է, իր դասակարգի քաղաքական մպատակներին որպես քարոզչոթյան միջոց։
Սոլոնի էլեգիաները, սակայն, մեղմ են, իսկ Թեոգնիդեսինը՝ մարտական, կրքոտ, հարձակողական։ Թեոգնիդեսը դեմոկրատիայի ոխերիմ հակառակորդն է և արիստոկրատիայի ամենաջերմ երկրպագուն։ Դեոկրատիայի տիրապետությունը Թեոգնիդեսի համար հասարակակական չարիքի ու մեծ աղետի հաղթանակն ու տիրապետությունն է, բոլոր առաքինությունների ու արժեքների կործանումը, հուսալքումի շրջանը[2]։
Աղբյուրներ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Record #265406304, Record #233359777, Record #200836158, Record #241500346, Record #163993437, Record #280065578, Record #2520162844755873240003, Record #385144647713586865721, Record #7702159248587304870003, Record #46767868, Record #243153063099019320001, Record #414162664194855000563, Record #444144647710933107844, Record #6393159248554604870001, Record #2745159035162901380005, Record #4010168048991238410006 // Միջազգային նույնականացման վիրտուալ նիշք(բազմ․) — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
- ↑ Ա.Առաքելյան (1968). Հունական գրականության պատմություն. Երևան: «Լույս». էջ 106-108.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թեոգնիդես» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 169)։ 
|