Էտրուսկերեն
Էտրուսկերեն (ɨˈtrʌskən[1]), էտրուսկների մեռած լեզու, որի ծագման հիմքը հայտնի չէ, դիտվում է որպես մեկուսացած լեզու։ Իտալիայի հին լեզուներից մեկն է՝ ավանդված շուրջ ինը հազար արձանագրություններով, որոնց մեծ մասը տապանագրեր են։ Մեր թվարկության սկզբներին դուրս մղվեց լատիներենի կողմից՝ չնայած 360 թ. դեռևս գործածական էր որպես կրոնական՝ գուշակների ծիսական լեզու։ Հնագույն գրավոր հուշարձանները Ք. ա. 7-րդ դարի են։ Այբուբենն ունի 26 նշան, գրվում էր աջից ձախ։ Ցեղակցական կապերը այլ լեզուների հետ պարզված չեն։ Էտրուսկյան այբուբենի հիման վրա է առաջացել լատինական գիրը[2]։
 mechl Rasnal, ազգի ինքնանվանում՝ Rasenna | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | լեզու, մեռած լեզու և հին լեզու |
| Ենթադաս | Tyrsenian? |
| Երկրներ | Հին Էտրուրիա, Ապենինյան թերակղզի, Կորսիկա |
| Խոսողների քանակ | 0 մարդ |
| Դասակարգում | Մեկուսացած լեզու ըստ վարկածի՝ Տիրենեյան ընտանիք |
| Գրերի համակարգ | Էտրուսկյան այբուբեն |
| IETF | ett |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | und |
| ISO 639-3 | ett |
 Etruscan language Վիքիպահեստում | |
Հնչյունաբանություն խմբագրել
Ձայնավորներ խմբագրել
Էտրուսկերենի ձայնավորային համակարգը բաղկացած է չորս պարզ ձայնավորներից։
| Առաջնային | Ետին | |
|---|---|---|
| Փակ | i [i] 
|
u [u] 
|
| Միջին | e [e] 
|
|
| Բաց | a [ɑ] 
|
Բաղաձայնական համակարգ խմբագրել
| Երկշրթնային | Ատամնային | Քմային | Ետնալեզվային | Կոկորդային | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ռնգային | m [m] 
|
n [n] 
|
||||||
| Հպական | p [p] 
|
φ [pʰ] 
|
t, d [t]  
|
θ [tʰ] 
|
c, k, q [k]   
|
χ [kʰ] 
|
||
| Հպաշփական | z [ts] 
|
|||||||
| Շփական | f [ɸ] 
|
s [s] 
|
ś [ʃ]  
|
h [h] 
| ||||
| Նեղվածքային ձայնորդ | l [l] 
|
i [j]
|
v [w] 
|
|||||
| Րեական | r [r] 
|
|||||||
Ծանոթագրություններ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էտրուսկերեն» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 88)։ 
|