Էյ-Իչի Նեգիշի
Էյ-Իչի Նեգիշի (根岸 英, Negishi Eiichi, հուլիսի 14, 1935[1][2][3][…], Hsinking, Մանջոու-Գո[4] - հունիսի 6, 2021[5], Ինդիանապոլիս, ԱՄՆ[5][12]), ճապոնացի քիմիկոս, որն իր կյանքի մեծ մասն անցկացրել է աշխատելով Պերդյույի համալսարանում՝ ԱՄՆ-ում։ Նա հայտնի է Նեգիշիի շղթայակցումը հայտնաբերելու համար[13]։ Նա արժանացել է քիմիայի Նոբելյան մրցանակի պալադիումով կատալիզվող օրգանական նյութեր սինթեզելու շղթայակցման ռեակցիաները բացահայտելու համար[14]։
Էյ-Իչի Նեգիշի 根岸英一 | |
|---|---|
 Նեգիշին 2010-ին | |
| Ծնվել է | հուլիսի 14, 1935[1][2][3][…] Hsinking, Մանջոու-Գո[4] |
| Մահացել է | հունիսի 6, 2021[5] (85 տարեկան) Ինդիանապոլիս, ԱՄՆ[5] |
| Բնակության վայր(եր) | Ինդիանա և ԱՄՆ |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ[6][7][8] և  Ճապոնիա |
| Մասնագիտություն | քիմիկոս, պրոֆեսոր և հետազոտող |
| Հաստատություն(ներ) | Պերդյու համալսարան, Սիրաքյուսի համալսարան, Hokkaido University? և Teijin? |
| Գործունեության ոլորտ | օրգանական քիմիա[9] |
| Անդամակցություն | ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[10], Արվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա[10] |
| Ալմա մատեր | Տոկիոյի համալսարան (մայիս 1958) և Փենսիլվանիայի համալսարան (սեպտեմբեր 1963) |
| Գիտական աստիճան | փիլիսոփայության դոկտոր (1963) |
| Տիրապետում է լեզուներին | անգլերեն[11][9] և ճապոներեն |
| Եղել է գիտական ղեկավար | James Tour? |
| Ինչով է հայտնի | Նեգիշիի շղթայակցում |
| Ազդվել է | Հերբերթ Չարլզ Բրաուն |
| Պարգևներ | Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ (2010) |
 Ei-ichi Negishi Վիքիպահեստում | |
Կյանքը և կրթությունը խմբագրել
Նեգիշին ծնվել է Չինաստանի Չանգչուն քաղաքում և մեծացել՝ Կորեայում՝ Ճապոնիայի կառավարման տակ։
Նեգիշին Տոկիոյի համալսարանի շրջանավարտ է։ Կրթությունը շարունակել է ԱՄՆ-ում։
Կարիերա խմբագրել
1968 թվականին դառնում է պրոֆեսորի օգնական, աշխատում է Նոբելյան մրցանակակիր Հերբերթ Բրաունի հետ։ 1972 թվականին վերադառնում է Սիրաքյուսի համալսարան, որտեղ 1979 թվականին դառնում է պրոֆեսոր։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1715742/Negishi-Ei-ichi
- ↑ 2,0 2,1 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1719562/Nobel-Prizes-Year-In-Review-2010/296811/Prize-for-Chemistry
- ↑ 3,0 3,1 http://www.nndb.com/lists/506/000063317/
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #172282632 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 https://www.purdue.edu/newsroom/releases/2021/Q2/ei-ichi-negishi,-one-of-2-nobel-prize-winners-from-purdue-university,-dies.html
- ↑ http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ijch.198400013/abstract
- ↑ http://www.bloomberg.com/news/2010-10-06/heck-suzuki-negishi-win-nobel-chemistry-prize-for-linking-carbon-atoms.html
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24072992
- ↑ 9,0 9,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 10,0 10,1 Notable Names Database — 2002.
- ↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
- ↑ Negishi's CV Արխիվացված 2010-10-24 Wayback Machine on its lab's website
- ↑ Anthony O. King, Nobuhisa Okukado and Ei-ichi Negishi (1977). «Highly general stereo-, regio-, and chemo-selective synthesis of terminal and internal conjugated enynes by the Pd-catalysed reaction of alkynylzinc reagents with alkenyl halides». Journal of the Chemical Society Chemical Communications (19): 683. doi:10.1039/C39770000683.
- ↑ «Press release 6 October 2010». Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն).
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էյ-Իչի Նեգիշի» հոդվածին։ |