Վիքիպեդիա

Էլդա Էմմա Անդերսոն

Էլդա Էմմա Անդերսոն (անգլ.՝ Elda Emma Anderson հոկտեմբերի 5, 1899(1899-10-05)[1][2][3], Green Lake, Վիսկոնսին, ԱՄՆ[1] - ապրիլի 17, 1961(1961-04-17)[1][2][3], Oak Ridge, Անդերսոն շրջան, Թենեսի, ԱՄՆ[1]), ամերիկացի ֆիզիկոս, առողջապահության բնագավառի գիտաշխատող։ 1929 թվականին դարձել է Միլվոկի Դաուներ քոլեջի ֆիզիկայի պրոֆեսոր։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Անդերսոնն աշխատել է Փրինսթոնի համալսարանի Մանհեթենյան նախագծում և Լոս Ալամոսի Ազգային լաբորատորիայում, որտեղ ստացել է մաքուր ուրան-235-ի առաջին օրինակը։ Պատերազմից հետո հետաքրքրվել է բժշկական ֆիզիկայով, աշխատել է Օք Ռիջի ազգային լաբորատորիայի բժշկական ֆիզիկայի բաժնում։

Էլդա Էմմա Անդերսոն
Դիմանկար
Ծնվել էհոկտեմբերի 5, 1899(1899-10-05)[1][2][3]
ԾննդավայրGreen Lake, Վիսկոնսին, ԱՄՆ[1]
Մահացել էապրիլի 17, 1961(1961-04-17)[1][2][3] (61 տարեկան)
Մահվան վայրOak Ridge, Անդերսոն շրջան, Թենեսի, ԱՄՆ[1]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունՎիսկոնսինի համալսարան Մեդիսոնում (1941)[1] և Ripon College?[1]
Մասնագիտությունֆիզիկոս
ԱշխատավայրMilwaukee-Downer College?[1], Լոս Ալամոսի Ազգային Լաբորատորիա[1] և Օք Ռիջի ազգային լաբորատորիա[1]
ԱնդամությունԳիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա[1]
 Elda Emma Anderson Վիքիպահեստում

Վաղ տարիներ խմբագրել

Էլդա Էմմա Անդերսոնը ծնվել է Գրին Լեյկ քաղաքում։ Հայրը՝ Վիսկոնսեն Էդվին Անդերսոնը և նրա կինը՝ Լենին ունեցել են երեք երեխա։ Վաղ տարիներից Էլդան սիրել է թվեր, սակայն սկզբում ցանկացել է դառնալ մանկապարտեզի դաստիարակ և միայն հետագայում հետաքրքրվել է բնական գիտություններով։ Ընտանիքը մասնագիտության ընտրության գործում խրախուսել է Էլդային[4]։

1922 թվականին ստացել է Ռիպոն քոլեջի բակալավրի աստիճան։ Երկու տարի անց, Մադիսոնի Վիսկոնսյան համալսարանում ստացել է ֆիզիկայի մագիստրոսի աստիճան[5]։ 1924-1927 թվականներին Անդերսոնը դասավանդել է և եղել է Այովա նահանգի Էստերվիլ քոլեջի ֆիզիկայի, քիմիայի և մաթեմատիկայի ֆակուլտետի դեկան[6]։ 1929 թվականին ընդունվել է Միլվոկի-Դաուներ քոլեջ՝ որպես ֆիզիկայի պրոֆեսոր, 1934 թվականին գլխավորել է ֆիզիկայի ամբիոնը[7]։

Գիտական ներդրում խմբագրել

1941 թվականին Անդերսոնը դիսերտացիա է պաշտպանել Մադիսոնի Վիսկոնսյան համալսարանում[8]։ Դրանից անմիջապես հետո նա հեռացել է քոլեջից և սկսել է զբաղվել զինվորական հետազոտությամբ՝ կապված Մանհեթենյան նախագծի հետ։ Նրան աշխատանք են առաջարկել Լոս-Ալամոսկի գաղտնի լաբորատորիայում, որտեղ Անդերսոնը պետք է հետազոտեր միջուկի բաժանումը, այդ թվում նեյտրոնների էմիսիան։ Լաբորատորիայում նա աշխատում էր շուրջ 16 ժամ[9][10]։ Անդերսոնը լաբորատորիայում ստացել է մաքուր ուրան-235-ի օրինակ[11]։ Նա հաճախ աշխատել է գիշերային ժամերին և կրել այդ ժամանակների կանանց համար անսովոր հագուստ․ ջինս և վանդակավոր վերնաշապիկ[11]։

Մահ խմբագրել

1956 թվականին Անդերսոնի մոտ ախտորոշվել է լեյկեմիա, իսկ ավելի ուշ՝ կրծքագեղձի քաղցկեղ։ Նա մահացել է 1961 թվականի ապրիլի 17-ին[7][12]։ Անդերսոնը թաղվել է հարազատ քաղաքում, շատ հրատարակություններ տպագրեցին նրա մահախոսականը[6][13][14][15], որոշ գործընկերներ նրա մասին հրատարակել են իրենց հիշողությունները[16][17][18]։

Հրապարակումներ խմբագրել

  • Ph.D. Дипломная работа: Anderson, Elda E. (1941). Low Energy Levels in the Atomic Spectra of Cobalt VII and Nickel VIII. University of Wisconsin—Madison.
  • Mack, J. E., & Anderson, E. E. (1944). A 21‐Foot Multiple Range Grazing Incidence Spectrograph. Review of Scientific Instruments. 15(2): 28-36.
  • Anderson, E. E., Lavatelli, L. S., McDaniel, B. D., & Sutton, R. B. (1944). Boron cross sections for neutrons from 0.01 to 1000 eV. Atomic Energy Commission.
  • Anderson, E. E., Lavatelli, L. S., McDaniel, B. D., & Sutton, R. B. (1944). MEASUREMENTS ON THE CROSS-SECTION OF 94 Pu-239 AS A FUNCTION OF NEUTRON ENERGY IN THE RANGE FROM 0.01 eV TO 3.0 eV (No. LA-91). Los Alamos Scientific Laboratory. New Mexico.
  • Anderson, E. E., McDaniel, B. D., Sutton, R. B., & Lavatelli, L. S. (1945). ABSORPTION AND FISSION CROSS SECTIONS OF 94 Pu-239 IN THE NEUTRON ENERGY RANGE 0.01 eV TO 100 eV (No. LA-266). Los Alamos Scientific Laboratory. New Mexico.
  • Sutton, R. B., McDaniel, B. D., Anderson, E. E., & Lavatelli, L. S. (1947). The Capture Cross Section of Boron for Neutrons of Energies from 0.01 eV to 1000 eV. Physical Review. 71(4): 272.
  • McDaniel, B. D., Sutton, R. B., Lavatelli, L. S., & Anderson, E. E. (1947). The Absorption Cross Section of Gold for Neutrons of Energies from 0.01 to 0.3 eV. Physical Review. 72(8): 729.
  • Sutton, R. B., T. Hall, E. E. Anderson, H. S. Bridge, J. W. DeWire, L. S. Lavatelli, E. A. Long, T. Snyder, and R. W. Williams. (1947). Scattering of Slow Neutrons by Ortho- and Parahydrogen. Physical Review. 72(12): 1147.
  • Sutton, R. B., T. Hall, E. E. Anderson, H. S. Bridge, J. W. DeWire, L. S. Lavatelli, E. A. Long, T. Snyder, and R. W. Williams. (1947). Neutronography studies of NaH and NaD. Physical Review. 72: 1147-56.
  • Anderson, Elda E. (1950). Manual on Radiological Protection for Civilian Defense (No. M-4514). Oak Ridge National Laboratory.
  • Anderson, E. E. (1952). Units of radiation and radioactivity. Public Health Reports. 67(3): 293.
  • Anderson, E. E. (1954). Education and Training of Health Physicists. Radiology. 62(1): 83-87.
  • Lukens Jr, H. R., Anderson, E. E., & Beaufait Jr, L. J. (1954). Punched Card System for Radioisotopes. Analytical Chemistry. 26(4): 651—652.
  • Kohl, J., Newacheck, R. L., & Anderson, E. E. (1955). Gaseous and Liquid Tracers for Underground Studies. In Proceedings. University of California.
  • Kohl, J., Newacheck, R. L., & Anderson, E. E. (1955). Locating Casing Shoe Leaks with Radioactive Argon. Transactions of the American Institute of Mining and Metallurgical Engineers. 204(12): 213—216.
  • Newacheck, R. L., Beaufait, L. J., & Anderson, E. E. (1957). Isotope Milker Supplies 137Ba from Parent 137Cs. Nucleonics. 15(5): 122.
  • Beaufait Jr, L. J., Anderson, E. E., & Peterson, J. P. (1958). Development and Preparation of Set of Gamma Spectrometer Standards. Analytical Chemistry. 30(11): 1762—1764.
  • Anderson, Elda E. (1959). Assignment report on training course for health physicists. Bombay, India. November-December 1958.
  • Zumwalt, L. R., & Anderson, Elda E. (1960). Xe-133 Release Data Obtained to Date on Various Sample Fuel Bodies (No. GA-P-32-257). General Atomic Division. General Dynamics Corp. San Diego, CA.
  • Anderson, E. E., Gethard, P. E., & Zumwalt, L. R. (October 1961). Use of the King Furnace in Fission-Product Retention Studies of Graphite Reactor Fuels. In Proceedings of the Second Conference on Nuclear Reactor Chemistry. Gatlinburg, Tennessee (pp. 171–192).
  • Anderson, E. E., Gethard, P. E., & Zumwalt, L. R. (1962). Steady-State Release Fraction of Krypton and Xenon Fission Products at High Temperatures from (U, Th) C2-Graphite Fuel Matrix in Out-Of-Pile Experiments (No. GA-3211). General Atomic Div. General Dynamics Corp. San Diego, CA.
  • Zumwalt, L. R., Anderson, E. E., & Gethard, P. E. (1962). Fission Product Retention Characteristics of Certain (Th, U) C2-Graphite Fuels. Proceedings. ANS Topical Meeting on Materials and Fuels for High-Temperature Nuclear Energy Applications. 11-13.
  • Anderson, E. E., Wessman, G. L., & Zumwalt, L. R. (1962). Fission Product Trapping—Sorption of Cesium by Activated Charcoal. Nuclear Science and Engineering. 12(1): 106—110.
  • Zumwalt, L. R., Gethard, P. E., & Anderson, E. E. (1963). Fission-Product Release from 'Single-Crystal' UC2 Particles. Transactions of the American Nuclear Society. 6(1): 132.
  • Anderson, E. E., Gardner, J. O., Gethard, P. E., Goeddel, W. V., Hooker, J. R., Lonsdale, H. K., … & Zumwalt, L. R. (1963). Advanced, Graphite-Matrix, Dispersion-Type Fuel Systems. Annual Report. April 1, 1962 — March 31, 1963 (No. GA-4022;(Pt. 1)). General Atomic Division. General Dynamics Corp. San Diego, CA.
  • Anderson, Elda E., & Zumwalt, L. R. (1964). The Diffusion of Barium in Simulated High-Temperature Graphite Fuel Elements. Transactions of the American Nuclear Society. (US). 7.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 Ogilvie M. B. The Biographical Dictionary of Women in Science: Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th Century — Routledge, 2003. — Vol. 1. — P. 33—34. — 798 p. — ISBN 978-1-135-96342-2
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  4. ↑ Sicherman, Barbara; Green, Carol Hurd. Notable American women: the modern period : a biographical dictionary (англ.). — Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1980. — ISBN 0674627326.
  5. ↑ Sicherman, Barbara; Carol Hurd Green. Notable American Women: The Modern Period (англ.). — Harvard University Press, 1980. — P. 20. — ISBN 9780674627338.
  6. ↑ 6,0 6,1 Editor. (19 April 1961). Atom Bomb worker Dies, Dr. Elda Anderson. The Milwaukee Journal. Milwaukee, Wisconsin. p. 16.
  7. ↑ 7,0 7,1 Yount, Lisa. A to Z of Women in Science and Math (неопр.). — 2nd. — Infobase, 2008. — С. 7. — (Facts on File library of world history). — ISBN 0-8160-6695-7
  8. ↑ Low energy levels in the atomic spectra Co VII and Ni VIII. Висконсинский университет в Мадисоне. Дата обращения 19 марта 2015.
  9. ↑ «History Database Search - Anderson%2C Elda Emma». www.fofweb.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 5-ին.
  10. ↑ Howes, Ruth H.; Herzenberg, Caroline L. After the War: US Women in Physics. — Morgan & Claypool Publishers, 2015. — ISBN 9781681741581
  11. ↑ 11,0 11,1 Howes, Ruth H.; Herzenberg, Caroline L. (англ.)русск.. Their Day in the Sun: Women of the Manhattan Project (англ.). — Temple University, 1999. — P. 35. — ISBN 978-0-585-38881-6
  12. ↑ Ogilvie, Marilyn Bailey. The biographical dictionary of women in science: pioneering lives from ancient times to the mid-20th century (англ.) / Joy Dorothy Harvey. — Taylor & Francis US, 2000. — Vol. 1. — P. 33—34. — ISBN 0-415-92038-8.
  13. ↑ Oak Ridger. (18 April 1961). Elda Anderson, Obituary. Oak Ridge, TN.
  14. ↑ Health Physics. (May 1961). Obituary. Elda Anderson, Pioneer of Health Physics in the Atomic Energy Program, dies at 61. Health Physics. 5(2): 244.
  15. ↑ Physics Today. (July 1961). Elda Anderson, Obituary. Physics Today. 14(7): 68.
  16. ↑ Sanders Jr, S. M. (1968). Elda Emma Anderson. Health Physics. 15(3): 217—218.
  17. ↑ Mills, W. A. (1969). Elda Emma Anderson. Health Physics. 17(3): 403—404.
  18. ↑ Kathren, Ronald L. and Tarr, Natalie E. (November 1974). The Origins of the Health Physics Society. Health Physics. 27(5): 419—428.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էլդա Էմմա Անդերսոն» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էլդա_Էմմա_Անդերսոն&oldid=9524324» էջից