Վիքիպեդիա

Էթի Հիլեսում

Էթի Հիլեսում (հոլ.՝ Ester "Etty" Hillesum, հունվարի 15, 1914(1914-01-15)[1][2][3][…], Միդդելբուրգ, Նիդերլանդներ[4] - նոյեմբերի 30, 1943(1943-11-30)[1][2][5], Բիրկենաու համակենտրոնացման ճամբար)), երիտասարդ հոլանդուհի, ումից մնացել է օրագիր, որը նա գրել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում։

Էթի Հիլեսում
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 15, 1914(1914-01-15)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՄիդդելբուրգ, Նիդերլանդներ[4]
Մահացել էնոյեմբերի 30, 1943(1943-11-30)[1][2][5] (29 տարեկան)
Մահվան վայրԲիրկենաու համակենտրոնացման ճամբար
Քաղաքացիություն Նիդերլանդների Թագավորություն
Մայրենի լեզուհոլանդերեն
ԵրկերAn Interrupted Life?
Մասնագիտությունգրող, օրագրի հեղինակ, ուսուցչուհի, կենսագիր և Դիմադրության մարտիկ
Կայքjwa.org/encyclopedia/article/hillesum-etty
 Etty Hillesum Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է հրեական ընտանիքում, հայրը հոլանդացի է, որը դասավանդել է լեզու ու գրականություն, մայրը՝ Ռուսաստանից է, արտագաղթել է 1907 թվականին։ Էթին Ամստերդամի համալսարանում ուսումնասիրել է հոլանդական իրավունք (հիմնականում հասարակության իրավունք) և սլավոնական լեզուներ։ Նրա ներաշխարհի վրա մեծ ազդեցություն է ունեցել Մարիա Ռիլկե ու Ավգուստինի ստեղծագործությունները և ռուսական գրականություն (Լերմոնտով, Տոլստոյ, Դաստոևսկի)։

1941 թվականի մարտին Էթին սկսեց գրել իր օրագում։ 1942 թվականին որպես կամավոր աշխատել է Վեսթերբորկի կենտրոնացված ճամբարում։ 1942 թվականի հոկտեմբերին օրագրում նշումները դադարել են։ Էթին և նրա ընտանիքը բանտարկվեցին Վեսթերբորկում, իսկ 1942 թվականի սեպտեմբերի 7-ին աքսորվեցին Օսվենցիմ, որտեղ էլ մահացան։

Էթիի օրագրերը և նամակները պահպանվել են և Հոլանդիայում առաջին անգամ հրատարակվել են 1981 թվականին, այն նման է Աննա Ֆրանկի օրագրերին, որը համարվում է Հոլոքոստի խորհրդանիշներից մեկը։ Արդյունքում նամակները և օրագրերը սկսեցին թարգմանել այլ եվրոպական լեզուներով, ինչպես նաև եբրայերենով և ճապոներենով։ Ռուսերենով առաջին անգամ հրատարակվել է Ուկրաինայում+ 2016 թվականին։

Հիշատակ խմբագրել

 
Արնո Կրամեր։ Կտրված կյանք։ Էթի Հիլեսումին նվիրված հուշարձան, Դեյվենտեր

Էթի Հիլեսումի նամակները և օրագրերը յուրօրինակ փաստաթղթեր են, որտեղ ներկայացված է նացիոնալիզմի և ցեղասպանության դեմ գործողություները, հրատարակվել է տարբեր լեզուներով, դրանք նաև ներառվել են հանրագիտարանների և դպրոցական գրքերի մեջ։ Դեյվենտերում նրա հիշատակին նվիրված հուշարձան է կառուցվել։

«Նամակներ Վեսթերբորկից» (ֆր.՝ Lettres de Westerbork) վոկալային ցիկլի բառերում կան Էթիի նամակներից հատվածներ, որը գրվել է 1993 թվականին, ֆրանսիացի կոմպոզիտոր Օլիվյե Գրեյֆի կողմից։

Տես նաև խմբագրել

Հրատարակություններ խմբագրել

  • Этти Хиллесум. Я никогда и нигде не умру. Дневник 1941—1943 гг., Харьков, Книжный клуб «КСД», 2016
  • An interrupted life: the diaries of Etty Hillesum, 1941—1943. New York : Pantheon Books, 1983
  • Letters from Westerbork. New York: Pantheon Books, 1986

Գրականություն խմբագրել

  • King P. Dark night spirituality: Thomas Merton, Dietrich Bonhoeffer, Etty Hillesum. London: SPCK, 1995
  • Brenner R.F. Writing as resistance: four women confronting the Holocaust: Edith Stein, Simone Weil, Anne Frank, Etty Hillesum. University Park: Pennsylvania State UP, 1997
  • Costa D. de. Anne Frank and Etty Hillesum: inscribing spirituality and sexuality. New Brunswick: Rutgers UP, 1998
  • Germain S. Etty Hillesum. Paris: Pygmalion, 1999
  • Dreyer P. Etty Hillesum: une voix bouleversante. Paris: Desclée de Brouwer, 1999
  • Boella L. Le imperdonabili: Etty Hillesum, Cristina Campo, Ingeborg Bachmann, Marina Cvetaeva. Mantova: Tre lune, 2000
  • Granstedt I. Portrait d’Etty Hillesum. Paris: Desclée de Brouwer, 2001
  • Lebeau P. Etty Hillesum. Paris: Michel, 2001
  • Tommasi W. Etty Hillesum: l’intelligenza del cuore. Padova: Messaggero, 2002 (на исп. яз. — 2003)
  • Camarero Santamaría D. La chica que no sabía arrodillarse: Etty Hillesum, 1914—1943. Burgos: Editorial Monte Carmelo, 2002
  • Nocelli M.G. Oltre la ragione: risonanze filosofiche dal pensiero e dall’itinerario esistenziale di Etty Hillesum. Sant’Oreste: Apeiron, 2004
  • Marcilivio P. Forme del destino: Etty Hillesum. Bari: Palomar, 2005
  • Hommage à Etty Hillesum. Montréal: Éditions Roselin, 2005
  • Millot C. La vie parfaite: Jeanne Guyon, Simone Weil, Etty Hillesum. Paris: Gallimard, 2006
  • Brandt R. van den. Denken met Etty Hillesum. Zoetermeer: Uitgeverij Meinema, 2006

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Etty Hillesum — 2009.
  3. ↑ 3,0 3,1 Discogs — 2000.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118551159 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էթի_Հիլեսում&oldid=9515688» էջից