Էթիլենօքսիդ

Էթիլենօքսիդ
Քիմիական բանաձև	C₂H₄O
Մոլային զանգված	7,3E−26 կիլոգրամ գ/մոլ
Խտություն	0,82 ± 0,01 գ/սմ³ գ/սմ³
Իոնիզացման էներգիա	10,56 ± 0,01 Էլեկտրոն-վոլտ և 1,7E−18 ջոուլ կՋ/մոլ
Հալման ջերմաստիճան	−171 ± 0 ℉ և −111,7 °C °C
Եռման ջերմաստիճան	51 ± 1 ℉ և 10,6 °C °C
Այրման ջերմաստիճան	−20 ± 1 ℉
Գոյացան էնթալպիա	−51,04 կՋ/մոլ կՋ/մոլ
Գոլորշու ճնշում	1,46 ± 0,01 մթնոլորտ
Քիմիական հատկություններ
Բեկման ցուցիչ	1,35965
Դիպոլ մոմենտ	6,3E−30 Կլ·մ
Դասակարգում
CAS համար	75-21-8
PubChem	6354
EINECS համար	200-849-9
SMILES	C1CO1
ЕС	200-849-9
RTECS	KX2450000
ChEBI	6114
IDLH	1440 ± 10 mg/m³
	Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Էթիլենօքսիդ, 1,2–էպօքսիէթան, օքսիրան, $CH_{2}-CH_{2}-O$ , եռանդամանի հետերոցիկլավոր միացություն։

Անգույն, եթերներին բնորոշ հոտով, բոցավառվող գազ է, հալ. ջերմաստիճանը՝ – 117,7 °C, եռմանը՝ 10,73 °C, խտությունը՝ 890,9 կգ/մ³ (4 °C-ում)։ Էթիլենօքսիդը լավ լուծվում է ջրում և օրգ. լուծիչներում։ Փոխազդում է ջրի, սպիրտների, ամոնիակի և այլ նյութերի հետ։ Փոխազդեցության վերջնանյութերն օգտագործվում են լուծիչների, ներկանյութերի, լվացող միջոցների և այլ նյութերի արտադրության մեջ։ Էթիլենօքսիդ առաջին անգամ ստացել է Շառլ Ադոլֆ Վյուրցը էթիլենքլորհիդրինի և $KOH$ -ի փոխազդեցությունից^[5].

HOCH_{2}CH_{2}Cl+KOH\to CH_{2}-CH_{2}-O+KCl+H_{2}O

:

Արդյունաբերության մեջ ստացվում է էթիլենի կատալիտիկ օքսիդացմամբ։ Էթիլենօքսիդը ուժեղ թույն է՝ յուրատեսակ թմրեցնող հատկությամբ։ Թույլատրելի քանակությունը օդում՝ 0,001 մգ/լ։

Հայտնաբերման պատմություն խմբագրել

Շառլ Ադոլֆ Վյուրցն առաջինն էր, ով հետազոտել է այս նյութի հատկությունները՝ չափելով նրա եռման ջերմաստիճանը^[6], ինչպես նաև հայտնաբերել է մետաղների և թթուների աղերի հետ ռեակցիայի մեջ մտնելու նրա ունակությունը^[7]։ Վյուրցը սխալմամբ ենթադրել է, որ էթիլենի օքսիդն ունի օրգանական հիմքի հատկանիշներ։ Այդ մոլորությունը շարունակվել է մինչև 1896 թվականը, երբ գիտնականներ Գեորգ Բրեդիգը և Ուսովը հյատնաբերել են, որ էթիլենօքսիդը էլեկտրոլիտ չէ^[7]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Oxirane
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0275.html
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 http://chemanalytica.com/book/novyy_spravochnik_khimika_i_tekhnologa/12_obshchie_svedeniya/6084
↑ Wurtz A. (ֆր.) // Comptes rendus de l’Académie des sciences. — 1859. — № 48. — С. 101—104.
↑ Վյուրցի չափած արժեքը փոքր-ինչ բարձր էր ժամանակակից պայմաններում չափվածից՝ 13,5 °C
↑ ^7,0 ^7,1 Часть I. Строение и свойства окиси этилена. Особенности реакционной способности окиси этилена и строение её молекулы // Окись этилена / Под ред. проф. П. В. Зимакова и к. т. н. О. Н. Дымента. — М.: Химия, 1967. — С. 15—17.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էթիլենօքսիդ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 8)։

[_fa2f381dd0382c91-1] 1,0 ^1,1 Oxirane

[_64a4770b65822d5b-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0275.html

[_6c7a0c00002e3c70-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5

[_d1fb9bee925c3d7b-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 http://chemanalytica.com/book/novyy_spravochnik_khimika_i_tekhnologa/12_obshchie_svedeniya/6084

[5] Wurtz A. (ֆր.) // Comptes rendus de l’Académie des sciences. — 1859. — № 48. — С. 101—104.

[6] Վյուրցի չափած արժեքը փոքր-ինչ բարձր էր ժամանակակից պայմաններում չափվածից՝ 13,5 °C

[oe1-7] 7,0 ^7,1 Часть I. Строение и свойства окиси этилена. Особенности реакционной способности окиси этилена и строение её молекулы // Окись этилена / Под ред. проф. П. В. Зимакова и к. т. н. О. Н. Дымента. — М.: Химия, 1967. — С. 15—17.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]