Էգոն Շիլե

Էգոն Շիլե; Egon Schiele
Ի ծնե	ավստր․ Egon Leo Adolf Ludwig Schiele
Ծնվել է	հունիսի 12, 1890[…]
Ծննդավայր	Դունայի Տուլն, Թուլն, Ստորին Ավստրիա, Ավստրո-Հունգարիա
Վախճանվել է	հոկտեմբերի 31, 1918[…] (28 տարեկան)
Մահվան վայր	Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա
Ազգություն	Ավստրիացիներ
Քաղաքացիություն	Ցիսլեյտանիա
Կրթություն	Վիեննայի գեղարվեստի ակադեմիա
Մասնագիտություն	նկարիչ, նկարիչ-փորագրող, գծանկարիչ, վիմագրող, լուսանկարիչ, ճարտարապետ և քանդակագործ
Ոճ	էքսպրեսիոնիզմ
Ժանր	դիմապատկեր, մարդու ձևի գեղանկարչություն, ինքնապատկեր, բնանկար և այլաբանություն
Թեմաներ	գեղանկարչություն
Ուսուցիչ	Christian Griepenkerl? և Գուստավ Կլիմտ
Ներշնչվել է	Գուստավ Կլիմտ
Ամուսին	Edith Schiele?
Համատեղ ապրող	Wally Neuzil?
	ստորագրություն;
	Egon Schiele Վիքիպահեստում

Էգոն Շիլե (գերմ.՝ Egon Schiele, հունիսի 12, 1890(1890-06-12)^[1]^[2]^[3]^[…], Դունայի Տուլն, Թուլն, Ստորին Ավստրիա, Ավստրո-Հունգարիա^[4] - հոկտեմբերի 31, 1918(1918-10-31)^[1]^[2]^[3]^[…], Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա^[4]), ավստրիացի գեղանկարիչ և գրաֆիկ, ավստրիական էքսպրեսիոնիզմի ամենավառ ներկայացուցիչներից մեկը։

Կենսագրություն խմբագրել

Էգոն Շիլեի մայրը հարավային Բոհեմյայի Չեսկի Կրումլովում ծնված չեխ էր^[6]։ Հայրը վիեննացի էր, երկաթուղային ծառայող՝ մահացել է սիֆիլիսից 1905 թվականին^[6] և Էգոնը դաստիարակվել է քեռու՝ Լեոպոլդ Չիխանեկի ընտանիքում։ 1906 թվականին ընդունվում է Վիենայի Արվեստի և արհեստների դպրոց, իսկ հետո Վիեննայի կերպարվեստի ակադեմիա։ 1907 թվականից Գուստավ Կլիմտը սկսում է հովանավորել Էգոն Շիլեին։ 1908 թվականին Վիեննայի կից Կլոստերնոյբուրգ քաղաքում, որտեղ նա առաջ սովորել էր, բացվում է Էֆոնի առաջին ցուցահանդեսը։ 1909 թվականին Կլիմտը հրավիրում է Շիլեին մասնակցելու Վիեննայի պատկերասրահում, որտեղ նրա գործերը ցուցադրվում են Կլիմտի, Վան Գոգի, Էդվարդ Մունքի կողքին։ 1911 թվականին Էգոն Շիլեն Կլիմտի սիրեցյալի և մոդել Վալերի Նոյզելի հետ փախնում են Վիենայի բոհեմական կյանքից Չեխական Կրումլով, իսկ հետո տեղափոխվում են Նոյլենգբախ, որտեղ 1912 թվականին Շիլեին ձերբակալում են անչափահասի հետ կապի մեջ լինելու մեղադրանքով։ Խուզարկության ժամանակ ոստիկանությունը Շիլեի մոտ գծանկարներ գտավ, որոնք պոռնոգրաֆիկ բնույթի հայտարարվեցին։ Նկարչին դատապարտեցին կարճատև ազատազրկման։

1912-1916-ազկան թվականներին Շիլեն բազմաթիվ ցուցահանդեսների է մասնակցում՝ Վիենայում, Բուդապեշտում, Մյունխենում, Պրահայում, Համբուրգում, Շտուտգարտում, Ցյուրիխում, Հագենում, Դրեզդենում, Բեռլինում, Հռոմում, Քյոլնում, Բրյուսելում, Փարիզում։ 1917 թվականին վերադառնում է Վիենա։ 1918 թվականին հղի կնոջ մահվանից երեք օր անց մահանում է և ինքը այդ տարի հազարավոր կյանքեր խլած իսպանական գրիպից։

Շիլեի մեկենասներից մեկը ավստրիացի հավաքորդ Հենրիխ Բենեշն էր, ապագա արվեստաբան Օտո Բենեշի հայրը։

Ժառանգություն և հիշատակ խմբագրել

Էգոն Շիլեն թողել է մոտ 300 երփնագիր նկար և մի քանի հազար գծանկար։ Մահվանից հետո նրա նկարները ցուցադրվել են և շարունակում են ցուցադրվել աշխարհի խոշոր պատկերասրահներում։ Շիլեի կյանքին անդրադարձել են Ջոան Սքոթը «Մեծամտություն» (1990) և Լյուիս Կրոֆտսը «Պոռնոգրաֆը Վիենայից» (2007)։ 1981 թվականին նկարահանվել է «Էգոն Շիլե-Կյանքը, որպես էքսցես» կինոնկարը։ Միլեն Ֆարմերը իր հայտնի երգերից մեկում՝ «Je te rends ton amour» (1999), հիշատակում է նկարչին՝ «Je te rends ton amour/Redeviens les contours/De mon seul maître: Egon Shiele et…» (Ես վերադարձնում եմ քո սերը/Նկարում նորից գիծ կդառնամ/Իմ միակ ուսուցչի՝ Էգոն Շիլեի և․․․)։ Ռաուլ Ռուիսի «Կլիմտ» կինոնկարում (2005) Էգոն Շիլեի դերը կատարում է Նիկոլայ Կինսկին։

Էգոն Շիլեն պատկերված է 1990 թվականի Ավստրիայի փոստային նամականիշի վրա։

Պատկերասրահ խմբագրել

Ինքնանկար, 1912
«Երիտասարդ մայրը»
«Ընտանիք» մահացող նկարիչը պատկերել է իսպանական գրիպի երեք զոհերին՝ իրեն, կնոջը և մանկամարդ երեխային։
«Աշնանային արև և ծառեր»

Գրականություն խմբագրել

Comini A. Egon Schiele’s portraits. Berkeley։ University of California Press, 1974. (անգլ.)
Sabarsky S. Egon Schiele. New York։ Rizzoli, 1985 (անգլ.)
Nebehay C.M. Egon Schiele sketchbooks. New York։ Rizzoli, 1989 (անգլ.)
Kallir J. Egon Schiele, the complete works. New York։ H.N. Abrams, 1990 (անգլ.)
Werkner P. Egon Schiele։ art, sexuality, and Viennese modernism. Palo Alto։ Society for the Promotion of Science and Scholarship, 1994. (անգլ.)
Leopold R. Egon Schiele։ landscapes. Munich; New York։ Prestel, 2004 (անգլ.)
Kuhl I. Egon Schiele. München։ Prestel, 2006 (գերմ.)
Die Tafelrunde։ Egon Schiele und sein Kreis/ Tobias G. Natter, Thomas Trummer (Hrsg). Köln։ DuMont, 2006 (գերմ.)
Иван Чечот. Эгон Шиле. Заметки в кабинете (ռուս.)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Egon Schiele (նիդերլ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
↑ ^4,00 ^4,01 ^4,02 ^4,03 ^4,04 ^4,05 ^4,06 ^4,07 ^4,08 ^4,09 ^4,10 RKDartists (նիդերլ.)
↑ https://www.moma.org/s/ge/curated_ge/styles/austrian_expressionism.html
↑ ^6,0 ^6,1 Sabarsky S (2000). Egon Schiele Art Centrum Český Krumlov. Egon Schiele Foundation. էջեր 31–38. ISBN 3-928844-32-6.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Словарь терминов изобразительного искусства (ռուս.)
Биография Эгона Шиле на русском Արխիվացված 2017-05-12 Wayback Machine (ռուս.)
Более 200 работ Эгона Шиле (ռուս.)
Сайт Центра Шиле в Чешском Крумлове Արխիվացված 2012-01-03 Wayback Machine (չեխ.)
Сайт Музея Шиле в Тульне Արխիվացված 2016-05-29 Wayback Machine (անգլ.)
www.schiele-egon.de (գերմ.)
Работы в музеях мира (անգլ.)
Шиле Эгон. Картины (ռուս.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էգոն Շիլե» հոդվածին։

[_892d26ceae380596-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_177a96483c65104e-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Egon Schiele (նիդերլ.)

[_c5cb3022b973117e-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7

[_1f84da3e8cfc86e7-4] 4,00 ^4,01 ^4,02 ^4,03 ^4,04 ^4,05 ^4,06 ^4,07 ^4,08 ^4,09 ^4,10 RKDartists (նիդերլ.)

[_1f492f7ccc1625a7-5] ttps://www.moma.org/s/ge/curated_ge/styles/austrian_expressionism.html

[ArtCentrumCK-6] 6,0 ^6,1 Sabarsky S (2000). Egon Schiele Art Centrum Český Krumlov. Egon Schiele Foundation. էջեր 31–38. ISBN 3-928844-32-6.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]